भारत की संस्कृति के लिए... भाषा की उन्नति के लिए... साहित्य के प्रसार के लिए

जूठी दमिनीको अभिव्यक्ति / पारिजात

Kavita Kosh से
यहाँ जाएँ: भ्रमण, खोज

जदौ हजूर....
मालिक अलिक टाढै बस्नुस्
नाउँ लक्ष्मी,
आमाको एउटी छोरी
न जेठी न कान्छी
न ठूली न सानी
गरीबको घरमा बत्ती बलेकी थिएँ हजूर बत्ती ।

तर कर्मको खोटी अलच्छिन् मोरी
बाह्र वर्ष नपुग्दै पोली खाएँ
बा आमा
असारको पैह्राले किचेर
एक चिहान परे कठै
हाट भरेर फर्केकाहरू ।

कहाँ जाने अभागिनी
आँखोको सोझी
मावल हुत्तिएकी
सौतेनी माइज्यूछोरीको रूपमा
यो त डङ्किनी रहिछ
आमा बाबु ज्यूँदै खाई भन्दैभुत्लाउने गर्थी ।

हजूर मालिक,
मेरो बिहे नभएको होइन
ढाँटेर के हुन्छ?
सौतेनी माइज्यूले उसैको भाइको सौता हाली दिएकी
मेरी जेठी पिण्ड रोगी
म त काम गर्न गएकी,
मालिक हजूर,
कसैको जुठो खाएर हुर्केकी होइन
म त आएको तीन दिनम
मुखिनीले न्वारान गरिदिई
जुठी,
जेठीमाथि सौता हुन
जुठे दमैसँग पोइल आएकी
म जुठी कान्छी ।

पुर्परोमा यस्तै रहेछ मालिक
सबै जुठी कान्छी भन्छन ्
हाम्लाई यस्तो
माया पिरती क्यै थाहा छैन हजूर
आइमाईको जातले छोरा छोरी पाउनु कुन महाभारत
भयो त ।

टालाटुली बटुली
आफै सिलाकी यो चोली
जुम्रा पर्छ
घरिघरि केलाउन पस्न पर्छ कुनाकुनी,
लाज शरम एउटै हो हजूर
आइमाई जातको
रूझ्नु,भिज्नु,चिसिइनु,खट्नु
सुख्खा खोकी लाग्छ
ज्वरो आउँछ रातभरि
मर्ने काल आउँदैन
बाँच्ने मन छैन मालिक,
साह्रै नै बाँझो भएको छ
ऊ त्यो वनमारा फैली झ्यामिएको पाखाजस्तै
सक्नुहुन्छ भने दखल गरिदिनुस्,जोती दिनुस् क्यार
जदौ हजूर....
बिउ छर्न लायक बनाई दिनुस् क्यार।
जदौ हजूर....
मालिक अलिक टाढै बस्नुस्
नाउँ लक्ष्मी,
आमाको एउटी छोरी
न जेठी न कान्छी
न ठूली न सानी
गरीबको घरमा बत्ती बलेकी थिएँ हजूर बत्ती ।

तर कर्मको खोटी अलच्छिन् मोरी
बाह्र वर्ष नपुग्दै पोली खाएँ
बा आमा
असारको पैह्राले किचेर
एक चिहान परे कठै
हाट भरेर फर्केकाहरू ।

कहाँ जाने अभागिनी
आँखोको सोझी
मावल हुत्तिएकी
सौतेनी माइज्यूछोरीको रूपमा
यो त डङ्किनी रहिछ
आमा बाबु ज्यूँदै खाई भन्दैभुत्लाउने गर्थी ।

हजूर मालिक,
मेरो बिहे नभएको होइन
ढाँटेर के हुन्छ?

सौतेनी माइज्यूले उसैको भाइको सौता हाली दिएकी
मेरी जेठी पिण्ड रोगी
म त काम गर्न गएकी,
मालिक हजूर,
कसैको जुठो खाएर हुर्केकी होइन
म त आएको तीन दिनम
मुखिनीले न्वारान गरिदिई
जुठी,
जेठीमाथि सौता हुन
जुठे दमैसँग पोइल आएकी
म जुठी कान्छी ।
पुर्परोमा यस्तै रहेछ मालिक
सबै जुठी कान्छी भन्छन ्
हाम्लाई यस्तो
माया पिरती क्यै थाहा छैन हजूर
आइमाईको जातले छोरा छोरी पाउनु कुन महाभारत
भयो त ।

टालाटुली बटुली
आफै सिलाकी यो चोली
जुम्रा पर्छ
घरिघरि केलाउन पस्न पर्छ कुनाकुनी,
लाज शरम एउटै हो हजूर
आइमाई जातको
रूझ्नु,भिज्नु,चिसिइनु,खट्नु
सुख्खा खोकी लाग्छ
ज्वरो आउँछ रातभरि
मर्ने काल आउँदैन
बाँच्ने मन छैन मालिक,
साह्रै नै बाँझो भएको छ
ऊ त्यो वनमारा फैली झ्यामिएको पाखाजस्तै
सक्नुहुन्छ भने दखल गरिदिनुस्,जोती दिनुस् क्यार
जदौ हजूर....
बिउ छर्न लायक बनाई दिनुस् क्यार।