विरहिणीउपर सखीको प्रश्न / श्यामजीप्रसाद शर्मा अर्याल
चन्द्रतुल्य मधुरो सुख-कारी
जो थियो वदन-मण्डल भारी ।।
देख्दछू म उहि मन्द उजार
के भयो र तिमि छयौ दिकदार ? ।।१।।
गोल गोल दुइ कोमल गाला
लाल लाल बहुतै रस-वाला ।
लालिले रहित देख्दछु आज
छैन हाय ! किन ठीक मिजाज ? ।।२।।
प्राणतुल्य दिलको दिलदार
कण्ठको पनि मनोहर हार ।
के भयो र वलपूर्वक तानी
फ्याँक्दछयौ ? प्रिय सखी ! दिक मानी ।।३।।
कस्तुरी, कपुर, कुंकुम भारी
गन्धसार अत्ति शीतल-कारी ।
बस्तछयौ शरिरमा नलगाई
पोल्छ कि प्रिय सखी ! तिमिलाई ? ।।४।।
केश-पाश पनि कत्ति नबाटी
झोक्रिएर यसरी बनि लाटी
के जपेर मनमा दिनरात
बस्तछयौ ? नगरि क्वैसित बात ।।५।।
वेश वेश कपडाहरु भारी
भूषणादिक पनी पर सारी ।
खालि अज जिमिमा अलपत्र
पर्दछयौ पिर छ के मनभित्र ? ।।६।।
बागमा फुलहरु फुलदामा
बास विघ्न मधुरो बहँदामा ।
लाग्छ विघ्न झरको तिमिलाई
के भयो मनन दर्द मलाई ।।७।।
मन्द मन्द गतिले चलि बात
वृक्षका हिलदछन् सब पात ।
देखि त्यो अनि मनोहर छाँट
लाग्छ हाय ! किन अज उराठ ? ।।८।।
बागमा डुलि-डुली रसवाला
पुष्प छानि टिपदै गुँथि माला ।
बस्तथ्यौ अघि खुशीसित पैर्ही
आज तेहि हुनगो किन वैरी ? ।।९।।
बोलि बिघ्न मधुरो गरि आज
वृक्षबीच बसि कोकिलराज ।
बोलदा पनि अहो ! तरसन्छयौ
के भयो र तिमि काँतर हुन्छयौ ? ।।१०।।
मन्द मन्द जति चल्छ समीर
ढल्दछयौ उति भयेर अधीर
हाय ! के हुन गयो तिमिलाई
लौ न लौ सखि ! बताउ मलाई ।।१२।।
पूर्ण-चन्द्र अति शीतल खाश
देखद गगनमध्य प्रकाश ।
बस्तछ द्यौ किन मुहार झुकाई
ताप हुन्छ कि हरे ! तिमिलाई ।।११।।
खोपिबीच रति शान्ति नपाई
वागका बिच डुलूँ भनि जाई ।
पक्षिको सुनि मधुर अलाप
गर्दछयौ किन अघोर विलाप ? ।।१३।।
खेलबाडतिर चित्त हटाई
रातभर् नसुति देह गलाई ।
श्वास लामु मुखदेखि निकाली
हाय ! हाय !! गरछयौ किन खाली ? ।।१४।।
(*सूक्तिसिन्धु (फेरि), जगदम्बा प्रकाशन, २०२४)
