भारत की संस्कृति के लिए... भाषा की उन्नति के लिए... साहित्य के प्रसार के लिए

सती परीक्षा / सर्ग 6 / सुमन सूरो

Kavita Kosh से
Lalit Kumar (चर्चा | योगदान) द्वारा परिवर्तित 23:21, 21 अक्टूबर 2016 का अवतरण ('{{KKGlobal}} {{KKRachna |रचनाकार=सुमन सूरो |अनुवादक= |संग्रह=सती पर...' के साथ नया पृष्ठ बनाया)

(अंतर) ← पुराना अवतरण | वर्तमान अवतरण (अंतर) | नया अवतरण → (अंतर)
यहाँ जाएँ: भ्रमण, खोज

गाबेॅ काव्य: बजाबेॅ बीन

हृष्ट-पुष्ट दू तरुण शिष्य केॅ,
बालमीक मुनि पास बोलाय।
कलकै मधुर राग-भासोॅ सें-
गाबोॅ रामायण तों जाय॥

जनपथ, राजमार्ग, चौरस्ता,
गली-कुची सब ठाँव-अठाँव।
वीना के मोहक स्वर-लहरी-
पर उमड़ेॅ लहराबेॅ गाँव।

जे रं नियम-विधी सें तोरा,
दोनों पढ़ने छोॅ सब पाठ।
वहेॅ-वहेॅ रं जाय सुनाबोॅ:
जग्य-भूमि के रस्ता-बाट॥

जग्यनिरत ब्राह्मण के आगूँ,
ऋत्विज तपी महर्षी लोग।
राजा के आश्रम-द्वारी पर;
कुटी-कुटी लग, जोग-अजोग॥

सब द्वारी पर, सब रस्ता में,
बीना के मधुमय लय-तान।
गूँजेॅ एक अलौकिक सुर में;
लहरेॅ रामायण के गान॥

बीस-बीस टा सर्ग रोजदिन,
पूरा करोॅ शुरू सें काव्य।
सब अतीत के लेखा-जोखा;
वर्त्तमान साथें संभाव्य॥

सब लोभोॅ सें सब लालच सें,
दूर रही डूबी लौलीन।
सातो सुर के घाट सिहारी;
सम्हरी सजग बजाबोॅ बीन॥

बन-पर्वत के फोॅल-फलेरी,
मिट्ठोॅ बड़ी, बड़ी गुनबान।
जखनी लागेॅ भूख तखनियें;
तोड़ी खाय जुड़ाबोॅ प्रान॥

बनलोॅ रेॅहेॅ मिठास गलाके,
जे सें नै भहराबेॅ राग।
ताकत संचित रेॅहेॅ देह में;
बुतलोॅ रेॅहेॅ पेट के आग॥

आरो कत्तेॅ गुनकारी छै,
यै नैमिष बन के फल-मूल।
कतनों खा सब पचले जैथों;
नै देथौं पेटोॅ में हूल॥

धन-दौलत सें सन्यासी तेॅ,
रहबे करेॅ बराबर दूर।
गायक हरदम लीन रहै छै;
गीतोॅ के मस्ती में चूर॥

ई सब सोची कल भोरे सें,
गाबोॅ काव्य बजाबोॅ बीन।
विद्या हुअेॅ प्रकाशित सगरे;
नैमिष बन के टूटेॅ नीन।

नम्र भाब सें घूमी-घूमी
सबसें करोॅ मधुर व्यवहार।
मुनी तपस्वी राजा-परजा;
जोॅर-जनानी लोकाचार॥

राजा होय छै पिता लोक के,
ई छेकै धर्मोॅ के सीख।
यही भाव सें रामचन्द्र सें,
मिलिहोॅ नैं भङठैहोॅ लीख॥

‘केकरोॅ छेका पुत्र’- तोरा सें,
जों कोय पूछेॅ एहनोॅ बात।
”बालमीकि के शिष्य“ बतैहोॅ;
समुचित उत्तर साथें-साथ॥

”जे आज्ञा“ बोली केॅ दोनों,
शिष्य करलकै दण्ड प्रनाम।
झंकारी उठलै बीना के,
तारोॅ पर रामायन गान॥

1.

राज पथ, जनपथ, हाट-बजरिया, मधुर सुर में,
गूँजै डहर-डगरिया मधुर सुर में।
बाजै बीना के तार,
धुनि लहरै हजार,

साथें श्लोकोॅ के ज्वार, मधुर में,
गूँजै जंगल-पहाड़ मधुर सुर में।

दू टा कमल-सरूप,
मानोॅ धरी नर-रूप;
गाबै गीत अनूप, मधुर सुर में,
जेना राम बाल रूप, मधुर सुर में।

दौड़ी-दौड़ी आबै लोग,
छोड़ी-छोड़ी सुख-भोग,
दोनों बाल देखै जोग, मधुर सुर में,
हरै सभे दुख-रोग, मधुर सुर में।

जन्नेॅ-जन्नेॅ बढ़ै पाँव,
तन्नेॅ -तन्नेॅ उमड़ै गाँव,
गल्ली-कोन्टोॅ ठौर-ठाँव, मधुर सुर में,
राग-भासोॅ के बहाव, मधुर सुर में।

जोगी-जती सिरमौर,
झूमै मगन बिभोर,
बूझी भाव ठौर-ठौर; मधुर सुर में,
चौंकी-चौंकी चारो ओर, मधुर सुर में।