भारत की संस्कृति के लिए... भाषा की उन्नति के लिए... साहित्य के प्रसार के लिए

वार्ता:आईना-दर-आईना / डी. एम. मिश्र

Kavita Kosh से
Dkspoet (चर्चा | योगदान) द्वारा परिवर्तित 14:24, 29 अगस्त 2017 का अवतरण

(अंतर) ← पुराना अवतरण | वर्तमान अवतरण (अंतर) | नया अवतरण → (अंतर)
यहाँ जाएँ: भ्रमण, खोज

आर्इना –दर – आईना --- में प्रयुक्त बहरें -------------------------
मंजुल मंज़र लखनवी जी के अनुसार – डी एम मिश्र की इस किताब में लगभग सभी प्रचलित बहरों का प्रयोग देखने को मिलता है ।

यहाँ पर गजलवार विवरण प्रस्तुत कर रहा हूँ -------

ग़ज़ल - 1, 52, 53, 54, 78~~बहर- 212-212-212-212( बहरे मुतदारिक मुसम्मन सालिम)।

ग़ज़ल - 4,5,12,15,22,23,28,35,36,43,64,67,71,77,84,85,90,93,102,103, ~ बहर 1222 4( बहरे हज़ज़ मुसम्मन सालिम) ग़ज़ल 8,21,33,51,104~~.बहर 2122-2122--212( रमल मुसद्दस महजूफ़)

ग़ज़ल - 14,17,18,25,2637,40,44,59,68,72,76,86~~बहर 2122-2122-2122-212( रमल मुसम्मन महजूफ़)

ग़ज़ल - 19,56,57,105~~ बहर 22-22-22-22-22-2( 12 रुकनी) ग़ज़ल 27,29,62,70,73,79,81,83,91,100~~ बहर 22-22-22-22-22-22-22-2.(16 रुकनी)

ग़ज़ल - 30,42,65,66,80,92~~(14 रुकनी) बहर 22-22-22-22-22-22--2.

ग़ज़ल - 34,48,49,50,97,98 ~ बहर 2122-1212-22.( खफ़ीफ़ मुसद्दस मख़बून महजूफ़ मक़तूअ).

ग़ज़ल - 41,45,82,87 ~ बहर 1212-1122-1212-22( मुज़तस मुसम्मन मख़बून महज़ूफ़)

नागेन्द्र मिश्र मन्जी के अनुसार मंजुल मंज़र लखनवी जी कुछ गजलों की बहरों का विवरण अपने समयाभाव के कारण संभवतः नहीं दे पाये उन्हे पाठकों की सुविधा के लिए मैं प्रस्तुत कर रहा हॅू -- ------

गजल क्रम 2, मफऊलो मफाईलो.मफाईलो . फऊलुन बहरे हजज मुसम्मन अखरब मखफूफ महजूब ।

गजल क्रम -3 , मफाएलात , मफाईलो ,फाएलात, फ ऊ बहरे.हजज मखसूर ।

गजल क्रम -4, मफाएलात ,मफाईलो ,मफाईलुन , फे बहरेहजज मकबूज ।

गजल क्रम- 7,मफऊलो,फाएलात, मफऊलो, फाएलुन, बहरेमजारा मुसम्मन अखरब।

गजल क्रम -9,फेलुन, फेलुन, फेलुन, फेलुन, फ ऊल,फ ऊलुन ,बहरे मुतकारिब मुसम्मन असलम ।

गजल क्रम -10,मफऊलो, फाएलात, मफाईलो, फ ऊलुन, बहरे मुसम्मन।

गजल क्रम - 11,फेलुन, फेलुन, फेलुन, फेलुन, फेल,फ ऊ ,बहरे मुतकारिब मुसम्मन मजाइफ ।

गजल क्रम -16,फेल, फऊलुन, फेल, फाएलुन, फेल,फेलुन, फेल,फऊलुन ,बहरे मुतकारिब असरम मकबूज पर आधारित।

गजल क्रम -20,फेलुन, फेलुन, फायेलातुन, फेलुन बहरे मुतदारिक मुसम्मन मकतबा के शाखापर आधारित ।

गजल क्रम -24,फायेलात, फ ऊलुन, फेलुन, फेलुन, फेलुन, मफाएलुन ,बहरे रमल मुसम्मन महजूब ।

गजल क्रम- 32,फेलुन, फेलुन, फेलुन, फा,बहरे मुतकारिब अखरब ।

गजल क्रम -38,मफऊलो, फाएलात, मफऊलो ,फाएलात ,बहरे मजारा मकबूज ।

गजल क्रम -39,फऊलुन, फ ऊलुन, फेलुन, फेलुन, फऊलुन, फेलुन, मुतकारिब मुसम्मन अखरब ।

गजल क्रम -46,मफऊलो, फाएलात, मफाईलो, फाएलुन ,मजारा मखकूफ ।

गजल क्रम -47,मफऊलो, फाएलात, मफाईलो, फाएलात बहरे मजारा मखफूफ महजूब।

गजल क्रम -55,मफाऊलो, फाएलात, मफऊलो फाएलात, मजारा मजाइफ।

गजल क्रम -58,मफाएलतो , मफाएलुन, मफाएलुन फाएलुन, फऊलुन, बहरे हजज मजाइफ।

गजल क्रम -60,फाएलुन=6मरतबा बहरे मुतकारिब मखबुज ।

गजल क्रम -61, फेलुन=7 मरतबा मुतकारिब मुसम्मन मुजाइफ ।

गजल क्रम -62,मफऊलो, फेलुन, फाएलुन, मफाईलो, फाएलात फे , बहरे मजारा मखसूर ।

गजल क्रम -69,फाएलुन ,फाएलुन, फाएलुन, फायलुन ,फे, बहरे गरीब ।

गजल क्रम -74,मफा एलात, फाएलुन, फेलुन, फऊल ,फेल फा, बहरे रमल मुरब्बा मखबून ।

गजल क्रम -75, मुसतफ एलुन ,फऊलुन , मफाएलुन. फाएलुन ।बहरे रजज मुसद्दस ।

गजल, क्रम -83,फेल,फ ऊलुन, फेल, फऊलुन, फेलुन, फेलुन, मफाएलुन, बहरे मुतकारिब मजाइफ ।

गजल क्रम -87,फाएलातुन,फाएलातुन, फाएलातुन, फेलुन, बहरे रमल मुसद्दस मखबून ।

गजल क्रम- 94 फाएलातुन, फाएलातुन, मफाएलुन,मफऊलो, फऊलुन, बहरे रमल मजाइफ।

गजल क्रम -95 मफ ऊलो, मफाईलो, मफाईलो, मफाईलुन, बहरे मजारा मुसद्दस अखरब ।