जो’वर्गका जेब्राहरू / विक्रम सुब्बा
जो’वर्गको उत्तरतिर फैलिएको निकुञ्ज
केत्तुकीहरू फुलेका जङ्गला-पर्वत-श्रृङ्खलाभित्र
भब्य रिजोर्ट वरिपरि वन्यजन्तु चरिरहेछन्
सेता-काला, काला-सेता धर्सा पोतिएका
टाटेपाङ्ग्रे मनमोहक जेब्राहरू देखिरहेछु
दक्षिण अफ्रिकामा काला र सेता रङ्गहरू
जेब्राका जीउमा आकर्षण भएर उत्रन लागेछन्
तर सोमराजको मत फरक छ –
जेब्राका महत्वपूर्ण अङ्गहरू सेतो रङ्गले ढाकेकोछ
जस्तो कि खानीबाट सुन निकाल्न
लाइसेन्स पाउँने बृटिशहरू बढी छन्
जस्तो कि ठूला-ठूला ब्यापार व्यवसायहरूमा
कालाहरू अझै मजदुर र कारिन्दा मात्र छन् ।
म देखिरहेछु,
जोर सिङ्गे मैला गैँडाहरू थुतुनो गाडेर –
सुन निकाल्न खनिरहेझैँ मैदानमा घाँस टोकिरहेछन्
मण्डेला जेलबाट छुटे पनि काला हिप्पो पोटामस्हरू
फोहोरी आहालबाट निस्कन थालेकै छैनन्
काला-लाम्चा-थुतुना र ध्वाँसे जीउ भएका बबुनहरू
एक-अर्काको निँधार हेरेर
एक आपसलाई खिसी गर्दै हाँस्न व्यस्त छन्
यी प्रकृतिका रैथाने सन्तानहरू
वेलायतबाट आएर हुटेल खोल्ने फिरङ्गीका
भान्साघरको झ्यालबाट खानेकुरा माँगिरहेछन्
आफ्नै किपटमा विदेशीसँग बाँच्ने अधिकार माँगिरहेछन्
जस्तो कि नेपालबाट
राणा, पञ्चायत र राजतन्त्र ढले पनि
यहाँ हाकीमहरू
कोही श्री ३ को जस्तो जुँगा हल्लाउँछन्
अञ्चलाधिश जस्तै थर्काउँछन् कोही
कोही राजाको सचिवलेजस्तै हेप्छन् जनतालाई
अझै पनि हरेक सरकारी अड्डाका
तिनै हाकीमहरूसँग नेपली जनताले
अधिकार माँगेर दैनिक गुजारा गर्नु परिरहेछ
यसरी, म आफ्नो मुलुकको सम्झना गर्दै
जो’वर्गको उत्तरतिर फैलिएको निकुञ्जभित्र
बाक्लो-जङ्गला-रिजोर्टको भव्य बरण्डाबाट
चरिरहेका जेब्राहरूलाई हेरिरहेछु
दक्षिण अफ्रिकामा काला र सेता रङ्गहरू
जेब्राका जीउमा उत्रेकाछन्
तर सोमराजको मतानुसार –
जेब्राका महत्वपूर्ण अङ्गहरूमा अझै
सेतो रङ्गले बढी कब्जा जमाएको छ ।
