Last modified on 26 जनवरी 2009, at 12:50

गीतावली / तुलसीदास

कुमार मुकुल (चर्चा | योगदान) द्वारा परिवर्तित 12:50, 26 जनवरी 2009 का अवतरण (नया पृष्ठ: ...)

(अंतर) ← पुराना अवतरण | वर्तमान अवतरण (अंतर) | नया अवतरण → (अंतर)



% ;sriisiitaaraamaabhyaa.m nama.h % romanized text of tulasiidaasa's dohaavalii % prapared by Hiroko Nagasaki, Ph.D., % Osaka University of Foreign Studies % http://hin.osaka-gaidai.ac.jp % based on Gita Press edition


{गीता.[बाल] 002.01} बालकाण्ड {गीता.[बाल] 002.राग} आसावरी {गीता.[बाल] 002.01} आजु सुदिन सुभ घरी सुहाई | {गीता.[बाल] 002.01} रूप-सील-गुन-धाम राम नृप-भवन प्रगट भए आई || {गीता.[बाल] 002.02} अति पुनीत मधुमास, लगन-ग्रह-बार-जोग-समुदाई | {गीता.[बाल] 002.02} हरषवन्त चर-अचर, भूमिसुर-तनरुह पुलक जनाई || {गीता.[बाल] 002.03} बरषहिं बिबुध-निकर कुसुमावलि, नभ दुन्दुभी बजाई | {गीता.[बाल] 002.03} कौसल्यादि मातु मन हरषित, यह सुख बरनि न जाई || {गीता.[बाल] 002.04} सुनि दसरथ सुत-जनम लिये सब गुरुजन बिप्र बोलाई | {गीता.[बाल] 002.04} बेद-बिहित करि क्रिया परम सुचि, आनँद उर न समाई || {गीता.[बाल] 002.05} सदन बेद-धुनि करत मधुर मुनि, बहु बिधि बाज बधाई | {गीता.[बाल] 002.05} पुरबासिन्ह प्रिय-नाथ-हेतु निज-निज सम्पदा लुटाई || {गीता.[बाल] 002.06} मनि-तोरन, बहु केतुपताकनि, पुरी रुचिर करि छाई | {गीता.[बाल] 002.06} मागध-सूत द्वार बन्दीजन जहँ तहँ करत बड़ाई || {गीता.[बाल] 002.07} सहज सिङ्गार किये बनिता चलीं मङ्गल बिपुल बनाई | {गीता.[बाल] 002.07} गावहिं देहिं असीस मुदित, चिर जिवौ तनय सुखदाई || {गीता.[बाल] 002.08} बीथिन्ह कुङ्कम-कीच, अरगजा अगर अबीर उड़ाई | {गीता.[बाल] 002.08} नाचहिं पुर-नर-नारि प्रेम भरि देहदसा बिसराई || {गीता.[बाल] 002.09} अमित धेनु-गज-तुरग-बसन-मनि, जातरुप अधिकाई | {गीता.[बाल] 002.09} देत भूप अनुरुप जाहि जोइ, सकल सिद्धि गृह आई || {गीता.[बाल] 002.10} सुखी भए सुर-सन्त-भूमिसुर, खलगन-मन मलिनाई | {गीता.[बाल] 002.10} सबै सुमन बिकसत रबि निकसत, कुमुद-बिपिन बिलखाई || {गीता.[बाल] 002.11} जो सुखसिन्धु-सकृत-सीकर तें सिव-बिरञ्चि-प्रभुताई | {गीता.[बाल] 002.11} सोइ सुख अवध उमँगि रह्यो दस दिसि, कौन जतन कहौं गाई || {गीता.[बाल] 002.12} जे रघुबीर-चरन-चिन्तक, तिन्हकी गति प्रगट दिखाई | {गीता.[बाल] 002.12} अबिरल अमल अनुप भगति दृढ़ तुलसिदास तब पाई || {गीता.[बाल] 003.राग} जैतश्री {गीता.[बाल] 003.01} सहेली सुनु सोहिलो रे | {गीता.[बाल] 003.01} सोहिलो, सोहिलो, सोहिलो, सोहिलो सब जग आज | {गीता.[बाल] 003.01} पूत सपूत कौसिला जायो, अचल भयो कुल-राज || {गीता.[बाल] 003.02} चैत चारु नौमी तिथि सितपख, मध्य-गगन-गत भानु | {गीता.[बाल] 003.02} नखत जोग ग्रह लगन भले दिन मङ्गल-मोद-निधान || {गीता.[बाल] 003.03} ब्योम, पवन, पावक, जल, थल, दिसि दसहु सुमङ्गल-मूल| {गीता.[बाल] 003.03} सुर दुन्दुभी बजावहिं, गावहिं, हरषहिं, बरषहिं फूल || {गीता.[बाल] 003.04} भूपति-सदन सोहिलो सुनि बाजैं गहगहे निसान | {गीता.[बाल] 003.04} जहँ-तहँ सजहिं कलस धुज चामर तोरन केतु बितान || {गीता.[बाल] 003.05} सीञ्चि सुगन्ध रचैं चौकें गृह-आँगन गली-बजार | {गीता.[बाल] 003.05} दल फल फूल दूब दधि रोचन, घर-घर मङ्गलचार || {गीता.[बाल] 003.06} सुनि सानन्द उठे दसस्यन्दन सकल समाज समेत | {गीता.[बाल] 003.06} लिये बोलि गुर-सचिव-भूमिसुर, प्रमुदित चले निकेत || {गीता.[बाल] 003.07} जातकरम करि, पूजि पितर-सुर, दिये महिदेवन दान | {गीता.[बाल] 003.07} तेहि औसर सुत तीनि प्रगट भए मङ्गल, मुद, कल्यान || {गीता.[बाल] 003.08} आनँद महँ आनन्द अवध, आनन्द बधावन होइ | {गीता.[बाल] 003.08} उपमा कहौं चारि फलकी, मोहिं भलो न कहै कबि कोइ || {गीता.[बाल] 003.09} सजि आरती बिचित्र थारकर जूथ-जूथ बरनारि | {गीता.[बाल] 003.09} गावत चलीं बधावन लै लै निज-निज कुल अनुहारि || {गीता.[बाल] 003.10} असही दुसही मरहु मनहि मन, बैरिन बढ़हु बिषाद | {गीता.[बाल] 003.10} नृपसुत चारि चारु चिरजीवहु सङ्कर-गौरि-प्रसाद || {गीता.[बाल] 003.11} लै लै ढोव प्रजा प्रमुदित चले भाँति-भाँति भरि भार | {गीता.[बाल] 003.11} करहिं गान करि आन रायकी, नाचहिं राजदुवार || {गीता.[बाल] 003.12} गज, रथ, बाजि, बाहिनी, बाहन सबनि सँवारे साज| {गीता.[बाल] 003.12} जनु रतिपति ऋतुपति कोसलपुर बिहरत सहित समाज || {गीता.[बाल] 003.13} घण्टा-घण्टि, पखाउज-आउज, झाँझ, बेनु डफ-तार | {गीता.[बाल] 003.13} नूपुर धुनि, मञ्जीर मनोहर, कर कङ्कन-झनकार || {गीता.[बाल] 003.14} नृत्य करहिं नट-नटी, नारि-नर अपने-अपने रङ्ग | {गीता.[बाल] 003.14} मनहुँ मदन-रति बिबिध बेष धरि नटत सुदेस सुढङ्ग || {गीता.[बाल] 003.15} उघटहिं छन्द-प्रबन्ध, गीत-पद, राग-तान-बन्धान | {गीता.[बाल] 003.15} सुनि किन्नर गन्धरब सराहत, बिथके हैं, बिबुध-बिमान || {गीता.[बाल] 003.16} कुङ्कुम-अगर-अरगजा छिरकहिं, भरहिं गुलाल-अबीर | {गीता.[बाल] 003.16} नभ प्रसून झरि, पुरी कोलाहल, भै मन भावति भीर || {गीता.[बाल] 003.17} बड़ी बयस बिधि भयो दाहिनो सुर-गुर-आसिरबाद | {गीता.[बाल] 003.17} दसरथ-सुकृत-सुधासागर सब उमगे हैं तजि मरजाद || {गीता.[बाल] 003.18} बाह्मण बेद, बन्दि बिरदावलि, जय-धुनि, मङ्गल-गान | {गीता.[बाल] 003.18} निकसत पैठत लोग परसपर बोलत लगि लगि कान || {गीता.[बाल] 003.19} बारहिं मुकुता-रतन राजमहिषि पुर-सुमुखि समान | {गीता.[बाल] 003.19} बगरे नगर निछावरि मनिगन जनु जुवारि-जव-धान || {गीता.[बाल] 003.20} कीन्हि बेदबिधि लोकरीति नृप, मन्दिर परम हुलास | {गीता.[बाल] 003.20} कौसल्या, कैकयी, सुमित्रा, रहस-बिबस रनिवास || {गीता.[बाल] 003.21} रानिन दिए बसन-मनि-भूषन, राजा सहन-भँडार | {गीता.[बाल] 003.21} मागध-सूत-भाट-नट-जाचक जहँ तहँ करहिं कबार || {गीता.[बाल] 003.22} बिप्रबधू सनमानि सुआसिनि, जन-पुरजन पहिराइ | {गीता.[बाल] 003.22} सनमाने अवनीस, असीसत ईस-रमेस मनाइ || {गीता.[बाल] 003.23} अष्टसिद्धि, नवनिद्धि, भूति सब भूपति भवन कमाहिं | {गीता.[बाल] 003.23} समौ-समाज राज दसरथको लोकप सकल सिहाहिं || {गीता.[बाल] 003.24} को कहि सकै अवधबासिनको प्रेम-प्रमोद-उछाह | {गीता.[बाल] 003.24} सारद सेस-गनेस-गिरीसहिं अगम निगम अवगाह || {गीता.[बाल] 003.25} सिव-बिरञ्चि-मुनि-सिद्ध प्रसंसत, बड़े भूप के भाग | {गीता.[बाल] 003.25} तुलसिदास प्रभु सोहिलो गावत उमगि-उमगि अनुराग || {गीता.[बाल] 004.राग} बिलावल {गीता.[बाल] 004.01} आजु महामङ्गल कोसलपुर सुनि नृपके सुत चारि भए | {गीता.[बाल] 004.01} सदन-सदन सोहिलो सोहावनो, नभ अरु नगर-निसान हए || {गीता.[बाल] 004.02} सजि-सजि जान अमर-किन्नर-मुनि जानि समय-सम गान ठए | {गीता.[बाल] 004.02} नाचहिं नभ अपसरा मुदित मन, पुनि-पुनि बरषहिं सुमन-चए || {गीता.[बाल] 004.03} अति सुख बेगि बोलि गुरु भूसुर भूपति भीतर भवन गए | {गीता.[बाल] 004.03} जातकरम करि कनक, बसन, मनि भूषित सुरभि-समूह दए || {गीता.[बाल] 004.04} दल-फल-फूल, दूब-दधि-रोचन, जुबतिन्ह भरि-भरि थार लए | {गीता.[बाल] 004.04} गावत चलीं भीर भै बीथिन्ह, बन्दिन्ह बाँकुरे बिरद बए || {गीता.[बाल] 004.05} कनक-कलस, चामर-पताक-धुज, जहँ तहँ बन्दनवार नए | {गीता.[बाल] 004.05} भरहिं अबीर, अरगजा छिरकहिं, सकल लोक एक रङ्ग रए || {गीता.[बाल] 004.06} उमगि चल्यौ आनन्द लोक तिहुँ, देत सबनि मन्दिर रितए | {गीता.[बाल] 004.06} तुलसिदास पुनि भरेइ देखियत, रामकृपा चितवनि चितए || {गीता.[बाल] 005.राग} जैतश्री {गीता.[बाल] 005.01} गावैं बिबुध बिमल बर बानी | {गीता.[बाल] 005.01} भुवन-कोटि-कल्यान-कन्द जो, जायो पूत कौसिला रानी || {गीता.[बाल] 005.02} मास, पाख, तिति, बार, नखत, ग्रह, जोग, लगन सुभ ठानी | {गीता.[बाल] 005.02} जल-थल-गगन प्रसन्न साधु-मन, दस दिसि हिय हुलसानी || {गीता.[बाल] 005.03} बरषत सुमन, बधाव नगर-नभ, हरष न जात बखानी | {गीता.[बाल] 005.03} ज्यों हुलास रनिवास नरेसहि, त्यों जनपद रजधानी || {गीता.[बाल] 005.04} अमर, नाग, मुनि, मनुज सपरिजन बिगतबिषाद-गलानी | {गीता.[बाल] 005.04} मिलेहि माँझ रावन रजनीचर लङ्क सङ्क अकुलानी || {गीता.[बाल] 005.05} देव-पितर, गुरु-बिप्र पूजि नृप दिये दान रुचि जानी | {गीता.[बाल] 005.05} मुनि-बनिता, पुरनारि, सुआसिनि सहस भाँति सनमानी || {गीता.[बाल] 005.06} पाइ अघाइ असीसत निकसत जाचक-जन भए दानी | {गीता.[बाल] 005.06} "यों प्रसन्न कैकयी सुमित्रहि होउ महेस-भवानी || {गीता.[बाल] 005.07} दिन दूसरे भूप-भामिनि दोउ भईं सुमङ्गल-खानी | {गीता.[बाल] 005.07} भयो सोहिलो सोहिले मो जनु सृष्टि सोहिले-सानी || {गीता.[बाल] 005.08} गावत-नाचत, मो मन भावत, सुख सों अवध अधिकानी | {गीता.[बाल] 005.08} देत-लेत, पहिरत-पहिरावत प्रजा प्रमोद-अघानी || {गीता.[बाल] 005.09} गान-निसान-कुलाहल-कौतुक देखत दुनी सिहानी | {गीता.[बाल] 005.09} हरि बिरञ्चि-हर-पुर सोभा कुलि कोसलपुरी लोभानी || {गीता.[बाल] 005.10} आनँद-अवनि, राजरानी सब माँगहु कोखि जुड़ानी | {गीता.[बाल] 005.10} आसिष दै दै सराहहिं सादर उमा-रमा-ब्रह्मानी || {गीता.[बाल] 005.11} बिभव-बिलास-बाढ़ि दसरथकी देखि न जिनहिं सोहानी | {गीता.[बाल] 005.11} कीरति, कुसल, भूति, जय, ऋधि-सिधि तिन्हपर सबै कोहानी || {गीता.[बाल] 005.12} छठी-बारहौं लोक-बेद-बिधि करि सुबिधान बिधानी | {गीता.[बाल] 005.12} राम-लषन-रिपुदवन-भरत धरे नाम ललित गुर ग्यानी || {गीता.[बाल] 005.13} सुकृत-सुमन तिल-मोद बासि बिधि जतन-जन्त्र भरि घानी | {गीता.[बाल] 005.13} सुख-सनेह सब दिये दसरथहि खरि खलेल थिर-थानी || {गीता.[बाल] 005.14} अनुदिन उदय-उछाह, उमग जग, घर-घर अवध कहानी | {गीता.[बाल] 005.14} तुलसी राम-जनम-जस गावत सो समाज उर आनी || {गीता.[बाल] 006.राग} केदारा {गीता.[बाल] 006.01} घर-घर अवध बधावने मङ्गल-साज-समाज | {गीता.[बाल] 006.01} सगुन सोहावने मुदित-मन कर सब निज-निज काज || {गीता.[बाल] 006.01} निज काज सजत सँवारि पुर-नर-नारि रचना अनगनी | {गीता.[बाल] 006.01} गृह, अजिर, अटनि, बजार, बीथिन्ह चारु चौकैं बिधि घनी || {गीता.[बाल] 006.01} चामर, पताक, बितान, तोरन, कलस, दीपावलि बनी | {गीता.[बाल] 006.01} सुख-सुकृत-सोभामय पुरी बिधि सुमति जननी जनु जनी || {गीता.[बाल] 006.02} चैत चतुरदसि चाँदनी, अमल उदित निसिराज | {गीता.[बाल] 006.02} उडुगन अवलि प्रकासहीं, उमगत आनँद आज || {गीता.[बाल] 006.02} आनन्द उमगत आजु, बिबुध बिमान बिपुल बनाइकै | {गीता.[बाल] 006.02} गावत, बजावत, नटत, हरषत, सुमन बरषत आइकै || {गीता.[बाल] 006.02} नर निरखि नभ, सुर पेखि पुरछबि परसपर सचु पाइकै | {गीता.[बाल] 006.02} रघुराज-साज सराहि लोचन-लाहु लेत अघाइकै || {गीता.[बाल] 006.03} जागिय राम छठी सजनि रजनी रुचिर निहारि | {गीता.[बाल] 006.03} मङ्गल-मोद-मढ़ी मुरति नृपके बालक चारि || {गीता.[बाल] 006.03} मूरति मनोहर चारि बिरचि बिरञ्चि परमारथमई | {गीता.[बाल] 006.03} अनुरुप भूपति जानि पूजन-जोग बिधि सङ्कर दई || {गीता.[बाल] 006.03} तिन्हकी छठी मञ्जुलमठी, जग सरस जिन्हकी सरसई | {गीता.[बाल] 006.03} किए नीन्द-भामिनि जागरन, अभिरामिनी जामिनि भई || {गीता.[बाल] 006.04} सेवक सजग भए समय-साधन सचिव सुजान | {गीता.[बाल] 006.04} मुनिबर सिखये लौकिकौ बैदिक बिबिध बिधान || {गीता.[बाल] 006.04} बैदिक बिधान अनेक लौकिक आचरत सुनि जानिकै | {गीता.[बाल] 006.04} बलिदान-पूजा मूलिकामनि साधि राखी आनिकै || {गीता.[बाल] 006.04} जे देव-देवी सेइयत हित लागि चित सनमानिकै | {गीता.[बाल] 006.04} ते जन्त्र-मन्त्र सिखाइ राखत सबनिसों पहिचानिकै || {गीता.[बाल] 006.05} सकल सुआसिनि, गुरजन, पुरजन, पाहुन लोग | {गीता.[बाल] 006.05} बिबुध-बिलासिनि, सुर-मुनि, जाचक, जो जेहि जोग || {गीता.[बाल] 006.05} जेहि जोग जे तेहि भाँति ते पहिराइ परिपूरन किये | {गीता.[बाल] 006.05} जय कहत, देत असीस, तुलसीदास ज्यों हुलसत हिये || {गीता.[बाल] 006.05} ज्यों आजु कालिहु परहुँ जागन होहिङ्गे, नेवते दिये | {गीता.[बाल] 006.05} ते धन्य पुन्य-पयोधि जे तेहि समै सुख-जीवन जिये || {गीता.[बाल] 006.06} भूपति-भाग बली सुर-बर नाग सराहि सिहाहिं | {गीता.[बाल] 006.06} तिय-बरबेष अली रमा सिधि अनिमादि कमाहिं || {गीता.[बाल] 006.06} अनिमादि, सारद, सैलनन्दिनि बाल लालहि पालहीं | {गीता.[बाल] 006.06} भरि जनम जे पाए न, ते परितोष उमा-रमा लहीं || {गीता.[बाल] 006.06} निज लोक बिसरे लोकपति, घरकी न चरचा चालहीं | {गीता.[बाल] 006.06} तुलसी तपत तिहु ताप जग, जनु प्रभुछठी-छाया लहीं || {गीता.[बाल] 007.01} नामकरण {गीता.[बाल] 007.राग} जैतश्री {गीता.[बाल] 007.01} बाजत अवध गहागहे अनन्द-बधाए | {गीता.[बाल] 007.01} नामकरन रघुबरनिके नृप सुदिन सोधाए || {गीता.[बाल] 007.02} पाय रजायसु रायको ऋषिराज बोलाए | {गीता.[बाल] 007.02} सिष्य-सचिव-सेवक-सखा सादर सिर नाए || {गीता.[बाल] 007.03} साधु सुमति समरथ सबै सानन्द सिखाए | {गीता.[बाल] 007.03} जल, दल, फल, मनि-मूलिका, कुलि काज लिखाए || {गीता.[बाल] 007.04} गनप-गौरि-हर पूजिकै गोवृन्द दुहाए | {गीता.[बाल] 007.04} घर-घर मुद मङ्गल महा गुन-गान सुहाए || {गीता.[बाल] 007.05} तुरत मुदित जहँ तहँ चले मनके भए भाए | {गीता.[बाल] 007.05} सुरपति-सासनु घन मनो मारुत मिलि धाए || {गीता.[बाल] 007.06} गृह, आँगन, चौहट, गली, बाजार बनाए | {गीता.[बाल] 007.06} कलस, चँवर, तोरन, धुजा, सुबितान तनाए || {गीता.[बाल] 007.07} चित्र चारु चौकैं रचीं, लिखि नाम जनाए | {गीता.[बाल] 007.07} भरि-भरि सरवर-बापिका अरगजा सनाए || {गीता.[बाल] 007.08} नर-नारिन्ह पल चारिमें सब साज सजाए | {गीता.[बाल] 007.08} दसरथ-पुर छबि आपनी सुरनगर लजाए || {गीता.[बाल] 007.09} बिबुध बिमान बनाइकै आनन्दित आए | {गीता.[बाल] 007.09} हरषि सुमन बरसन लगे, गए धन जनु पाए || {गीता.[बाल] 007.10} बरे बिप्र चहुँ बेदके, रबिकुल-गुर ग्यानी | {गीता.[बाल] 007.10} आपु बसिष्ठ अथरबणी, महिमा जग जानी || {गीता.[बाल] 007.11} लोक-रीति बिधि बेदकी करि कह्यो सुबानी- {गीता.[बाल] 007.11} "सिसु-समेत बेगि बोलिए कौसल्या रानी || {गीता.[बाल] 007.12} सुनत सुआसिनि लै चलीं गावत बड़भागीं | {गीता.[बाल] 007.12} उमा-रमा, सारद-सची लखि सुनि अनुरागीं || {गीता.[बाल] 007.13} निज-निज रुचि बेष बिरचिकै हिलि-मिलि सङ्ग लागीं | {गीता.[बाल] 007.13} तेहि अवसर तिहु लोककी सुदसा जनु जागीं || {गीता.[बाल] 007.14} चारु चौक बैठत भई भूप-भामिनी सोहैं | {गीता.[बाल] 007.14} गोद मोद-मूरति, लिए, सुकृती जन जोहैं || {गीता.[बाल] 007.15} सुख-सुखमा, कौतुक कला देखि-सुनि मुनि मोहैं | {गीता.[बाल] 007.15} सो समाज कहैं बरनिकै, ऐसे कबि को हैं ? || {गीता.[बाल] 007.16} लगे पढ़न रच्छा-ऋचा ऋषिराज बिराजे | {गीता.[बाल] 007.16} गगन सुमन-झरि, जय-जय, बहु बाजन बाजे || {गीता.[बाल] 007.17} भए अमङ्गल लङ्कमें, सङ्क-सङ्कट गाजे | {गीता.[बाल] 007.17} भुवन चारिदसके बड़े दुख-दारिद भाजे || {गीता.[बाल] 007.18} बाल बिलोकि अथरबणी हँसि हरहि जनायो | {गीता.[बाल] 007.18} सुभको सुभ, मोद मोदको, राम नाम सुनायो || {गीता.[बाल] 007.19} आलबाल कल कौसिला, दल बरन सोहायो | {गीता.[बाल] 007.19} कन्द सकल आनन्दको जनु अंकुर आयो || {गीता.[बाल] 007.20} जोहि, जानि, जपि जोरिकै करपुट सिर राखे | {गीता.[बाल] 007.20} "जय जय जय करुनानिधे! सादर सुर भाषे || {गीता.[बाल] 007.21} "सत्यसन्ध ! साँचे सदा जे आखर आषे | {गीता.[बाल] 007.21} प्रनतपाल ! पाए सही, जे फल अभिलाषे || {गीता.[बाल] 007.22} भूमिदेव देव देखिकै नरदेव सुखारी | {गीता.[बाल] 007.22} बोलि सचिव सेवक सखा पटधारि भँडारी || {गीता.[बाल] 007.23} देहु जाहि जोइ चाहिए सनमानि सँभारी | {गीता.[बाल] 007.23} लगे देन हिय हरषिकै हेरि-हेरि हँकारी || {गीता.[बाल] 007.24} राम-निछावरि लेनको हठि होत भिखारी | {गीता.[बाल] 007.24} बहुरि देत तेहि देखिए मानहुँ धनधारी || {गीता.[बाल] 007.25} भरत लषन रिपुदवनहूँ धरे नाम बिचारी | {गीता.[बाल] 007.25} फलदायक फल चारिके दसरथ-सुत चारी || {गीता.[बाल] 007.26} भए भूप बालकनिके नाम निरुपम नीके | {गीता.[बाल] 007.26} सबै सोच-सङ्कट मिटे तबतें पुर-तीके || {गीता.[बाल] 007.27} सुफल मनोरथ बिधि किए सब बिधि सबहीके | {गीता.[बाल] 007.27} अब होइहै गाए सुने सबके तुलसीके || {गीता.[बाल] 008.01} दुलार {गीता.[बाल] 008.राग} बिलावल {गीता.[बाल] 008.01} सुभग सेज सोभित कौसिल्या रुचिर राम-सिसु गोद लिये | {गीता.[बाल] 008.01} बार-बार बिधुबदन बिलोकति लोचन चारु चकोर किये || {गीता.[बाल] 008.02} कबहुँ पौढ़ि पयपान करावति, कबहूँ राखति लाइ हिये | {गीता.[बाल] 008.02} बालकेलि गावति हलरावति, पुलकति प्रेम-पियूष पिये || {गीता.[बाल] 008.03} बिधि-महेस, मुनि-सुर सिहात सब, देखत अंबुद ओट दिये | {गीता.[बाल] 008.03} तुलसिदास ऐसो सुख रघुपति पै काहू तो पायो न बिये || {गीता.[बाल] 009.राग} सोरठ {गीता.[बाल] 009.01} ह्वै हौ लाल कबहिं बड़े बलि मैया | {गीता.[बाल] 009.01} राम लखन भावते भरत-रिपुदवन चारु चार्यो भैया || {गीता.[बाल] 009.02} बाल बिभूषन बसन मनोहर अंगनि बिरचि बनैहों | {गीता.[बाल] 009.02} सोभा निरखि, निछावरि करि, उर लाइ बारने जैहों || {गीता.[बाल] 009.03} छगन-मगन अँगना खेलिहौ मिलि, ठुमुकु-ठुमुकु कब धैहौ | {गीता.[बाल] 009.03} कलबल बचन तोतरे मञ्जुल कहि "माँ मोहिं बुलैहौ || {गीता.[बाल] 009.04} पुरजन-सचिव, राउ-रानी सब, सेवक-सखा-सहेली | {गीता.[बाल] 009.04} लैहैं लोचन लाहु सुफल लखि ललित मनोरथ-बेली || {गीता.[बाल] 009.05} जा सुखकी लालसा लटू सिव, सुक-सनकादि उदासी | {गीता.[बाल] 009.05} तुलसी तेहि सुखसिन्धु कौसिला मगन, पै प्रेम-पियासी || {गीता.[बाल] 010.01} पगनि कब चलिहौ चारौ भैया ? {गीता.[बाल] 010.01} प्रेम-पुलकि, उर लाइ सुवन सब, कहति सुमित्रा मैया || {गीता.[बाल] 010.02} सुन्दर तनु सिसु-बसन-बिभुषन नखसिख निरखि निकैया | {गीता.[बाल] 010.02} दलि तृन, प्रान निछावरि करि करि लैहैं मातु बलैया || {गीता.[बाल] 010.03} किलकनि, नटनि, चलनि,चितवनि, भजि मिलनि मनोहर तैया | {गीता.[बाल] 010.03} मनि-खम्भनि-प्रतिबिम्ब झलक, छबि छलकिहै भरि अँगनैया || {गीता.[बाल] 010.04} बालबिनोद, मोद मञ्जुल बिधु, लीला ललित जुन्हैया | {गीता.[बाल] 010.04} भूपति पुन्य-पयोधि उमँग, घर-घर आनन्द-बधैया || {गीता.[बाल] 010.05} ह्वै हैं सकल सुकृत-सुख-भाजन, लोचन-लाहु लुटैया | {गीता.[बाल] 010.05} अनायास पाइहैं जनमफल तोतरें बचन सुनैया || {गीता.[बाल] 010.06} भरत, राम, रिपुदवन, लषनके चरित-सरित अन्हवैया | {गीता.[बाल] 010.06} तुलसी तबके-से अजहुँ जानिबे रघुबर-नगर-बसैया || {गीता.[बाल] 011.राग} केदारा {गीता.[बाल] 011.01} चुपरि उबटि अनाहवाइकै नयन आँजे, {गीता.[बाल] 011.01} चिर रुचि तिलक गोरोचनको कियो है | {गीता.[बाल] 011.01} भ्रूपर अनूप मसिबिन्दु, बारे बारे बार {गीता.[बाल] 011.01} बिलसत सीसपर, हेरि हरै हियो है || {गीता.[बाल] 011.02} मोदभरी गोद लिये लालति सुमित्रा देखि {गीता.[बाल] 011.02} देव कहैं, सबको सुकृत उपवियो है | {गीता.[बाल] 011.02} मातु, पितु, प्रिय, परिजन, पुरजन धन्य, {गीता.[बाल] 011.02} पुन्यपुञ्ज पेखि पेखि प्रेमरस पियो है || {गीता.[बाल] 011.03} लोहित ललित लघु चरन-कमल चारु, {गीता.[बाल] 011.03} चाल चाहि सो छबि सुकबि जिय जियो है | {गीता.[बाल] 011.03} बालकेलि बातबस झलकि झलमलत {गीता.[बाल] 011.03} सोभाकी दीयटि मानो रुप-दीप दियो है || {गीता.[बाल] 011.04} राम-सिसु सानुज चरित चारु गाइ-सुनि {गीता.[बाल] 011.04} सुजन सादर जनम-लाहु लियो है | {गीता.[बाल] 011.04} तुलसी बिहाइ दसरथ दसचारिपुर {गीता.[बाल] 011.04} ऐसे सुख जोग बिधि बिरच्यो न बियो है || {गीता.[बाल] 012.01} राम-सिसु गोद महामोद भरे दसरथ, {गीता.[बाल] 012.01} कौसिलाहु ललकि लषनलाल लये हैं | {गीता.[बाल] 012.01} भरत सुमित्रा लये, कैकयी सत्रुसमन, {गीता.[बाल] 012.01} तन प्रेम-पुलक मगन मन भये हैं || {गीता.[बाल] 012.02} मेढ़ी लटकन मनि-कनक-रचित, बाल- {गीता.[बाल] 012.02} भूषन बनाइ आछे अंग अंग ठये हैं | {गीता.[बाल] 012.02} चाहि चुचुकारि चूमि लालत लावत उर {गीता.[बाल] 012.02} तैसे फल पावत जैसे सुबीज बये हैं || {गीता.[बाल] 012.03} घन-ओट बिबुध बिलोकि बरषत फूल {गीता.[बाल] 012.03} अनुकूल बचन कहत नेह नये हैं | {गीता.[बाल] 012.03} ऐसे पितु, मातु, पूत, त्रिय, परिजन बिधि {गीता.[बाल] 012.03} जानियत आयु भरि येई निरमये हैं || {गीता.[बाल] 012.04} "अजर अमर होहु, "करौ हरिहर छोहु {गीता.[बाल] 012.04} जरठ जठेरिन्ह आसिरबाद दये हैं | {गीता.[बाल] 012.04} तुलसी सराहैं भाग तिन्हके, जिन्हके हिये {गीता.[बाल] 012.04} डिम्भ-राम-रुप-अनुराग रङ्ग रये हैं || {गीता.[बाल] 013.राग} आसावरी {गीता.[बाल] 013.01} {गीता.[बाल] 013.01} "आजु अनरसे हैं भोरके, पय पियत न नीके | {गीता.[बाल] 013.01} रहत न बैठे, ठाढ़े, पालने झुलावत हू, रोवत राम मेरो {गीता.[बाल] 013.01} सो सोच सबहीके || {गीता.[बाल] 013.02} देव, पितर, ग्रह पूजिये तुला तौलिये घीके | {गीता.[बाल] 013.02} तदपि कबहुँ कबहुँक सखी ऐसेहि अरत जब {गीता.[बाल] 013.02} परत दृष्टि दुष्ट तीके || {गीता.[बाल] 013.03} बेगि बोलि कुलगुर, छुऔ माथे हाथ अमीके | {गीता.[बाल] 013.03} सुनत आइ ऋषि कुस हरे नरसिंह मन्त्र पढ़े, जो {गीता.[बाल] 013.03} सुमिरत भय भीके || {गीता.[बाल] 013.04} जासु नाम सरबस सदासिव-पारबतीके | {गीता.[बाल] 013.04} ताहि झरावति कौसिला, यह रीति प्रीतिकी हिय {गीता.[बाल] 013.04} हुलसति तुलसीके || {गीता.[बाल] 014.01} माथे हाथ ऋषि जब दियो राम किलकन लागे | {गीता.[बाल] 014.01} महिमा समुझि, लीला बिलोकि गुरु सजल नयन, तनु पुलक, {गीता.[बाल] 014.01} रोम रोम जागे || {गीता.[बाल] 014.02} लिये गोद, धाए गोदतें, मोद मुनि मन अनुरागे | {गीता.[बाल] 014.02} निरखि मातु हरषी हिये आली-ओट कहति मृदु बचन {गीता.[बाल] 014.02} प्रेमके-से पागे || {गीता.[बाल] 014.03} तुम्ह सुरतरु रघुबंसके, देत अभिमत माँगे | {गीता.[बाल] 014.03} मेरे बिसेषि गति रावरी, तुलसी प्रसाद जाके सकल {गीता.[बाल] 014.03} अमङ्गल भागे || {गीता.[बाल] 015.01} अमिय-बिलोकनि करि कृपा मुनिबर जब जोए | {गीता.[बाल] 015.01} तबतें राम अरु भरत, लषन, रिपुदवन, सुमुख सखि, सकल {गीता.[बाल] 015.01} सुवन सुख सोए || {गीता.[बाल] 015.02} सुमित्रा लाय हिये फनि मनि ज्यों गोए | {गीता.[बाल] 015.02} तुलसी नेवछावरि करति मातु अतिप्रेम-मगन-मन, {गीता.[बाल] 015.02} सजल सुलोचन कोये || {गीता.[बाल] 016.01} मातु सकल, कुल-गुर-बधू, प्रिय सखी सुहाई | {गीता.[बाल] 016.01} सादर सब मङ्गल किए महि-मनि-महेस पर {गीता.[बाल] 016.01} सबनि सुधेनु दुहाई || {गीता.[बाल] 016.02} बोलि भूपभूसुर लिये अति बिनय बड़ाई | {गीता.[बाल] 016.02} पूजि पायँ, सनमानि, दान दिये, लहि असीस, सुनि {गीता.[बाल] 016.02} बरषैं सुमन सुरसाईँ || {गीता.[बाल] 016.03} घर-घर पुर बाजन लगीं आनन्द-बधाई | {गीता.[बाल] 016.03} सुख-सनेह तेहि समयको तुलसी जानै जाको चोर्यो {गीता.[बाल] 016.03} है चित चहुँ भाई || {गीता.[बाल] 017.राग} धनाश्री {गीता.[बाल] 017.01} या सिसुके गुन नाम-बड़ाई | {गीता.[बाल] 017.01} को कहि सकै, सुनहु नरपति, श्रीपति समान प्रभुताई || {गीता.[बाल] 017.02} जद्यपि बुधि, बय, रुप, सील, गुन समै चारु चार्यो भाई | {गीता.[बाल] 017.02} तदपि लोक-लोचन-चकोर-ससि राम भगत-सुखदाई || {गीता.[बाल] 017.03} सुर, नर, मुनि करि अभय, दनुज हति, हरहि, धरनि गरुआई | {गीता.[बाल] 017.03} कीरति बिमल बिस्व-अघमोचनि रहिहि सकल जग छाई || {गीता.[बाल] 017.04} याके चरन-सरोज कपट तजि जे भजिहै मन लाई | {गीता.[बाल] 017.04} ते कुल जुगल सहित तरिहैं भव, यह न कछू अधिकाई || {गीता.[बाल] 017.05} सुनि गुरबचन पुलक तन दम्पति, हरष न हृदय समाई | {गीता.[बाल] 017.05} तुलसिदास अवलोकि मातु-मुख प्रभु मनमें मुसुकाई || {गीता.[बाल] 018.राग} बिलावल {गीता.[बाल] 018.01} अवध आजु आगमी एकु आयो | {गीता.[बाल] 018.01} करतल निरखि कहत सब गुनगन, बहुतन्ह परिचौ पायो || {गीता.[बाल] 018.02} बूढ़ो बड़ो प्रमानिक ब्राह्मन सङ्कर नाम सुहायो | {गीता.[बाल] 018.02} सँग सिसुसिष्य, सुनत कौसल्या भीतर भवन बुलायो || {गीता.[बाल] 018.03} पायँ पखारि, पूजि दियो आसन असन बसन पहिरायो | {गीता.[बाल] 018.03} मेले चरन चारु चार्यो सुत माथे हाथ दिवायो || {गीता.[बाल] 018.04} नखसिख बाल बिलोकि बिप्रतनु पुलक, नयन जल छायो | {गीता.[बाल] 018.04} लै लै गोद कमल-कर निरखत, उर प्रमोद न अमायो || {गीता.[बाल] 018.05} जनम प्रसङ्ग कह्यो कौसिक मिस सीय-स्वयम्बर गायो | {गीता.[बाल] 018.05} राम, भरत, रिपुदवन, लखनको जय सुख सुजस सुनायो || {गीता.[बाल] 018.06} तुलसिदास रनिवास रहसबस, भयो सबको मन भायो | {गीता.[बाल] 018.06} सनमान्यो महिदेव असीसत सानँद सदन सिधायो || {गीता.[बाल] 019.राग} केदारा {गीता.[बाल] 019.01} पौढ़िये लालन, पालने हौं झुलावौं | {गीता.[बाल] 019.01} कर पद मुख चखकमल लसत लखि लोचन-भँवर भुलावौं || {गीता.[बाल] 019.02} बाल-बिनोद-मोद-मञ्जुलमनि किलकनि-खानि खुलावौं | {गीता.[बाल] 019.02} तेइ अनुराग ताग गुहिबे कहँ मति मृगनयनि बुलावौं || {गीता.[बाल] 019.03} तुलसी भनित भली भामिनि उर सो पहिराइ फुलावौं | {गीता.[बाल] 019.03} चारु चरित रघुबर तेरे तेहि मिलि गाइ चरन चितु लावौं || {गीता.[बाल] 020.01} सोइये लाल लाडिले रघुराई | {गीता.[बाल] 020.01} मगन मोद लिये गोद सुमित्रा बार बार बलि जाई || {गीता.[बाल] 020.02} हँसे हँसत, अनरसे अनरसत प्रतिबिम्बनि ज्यों झाँई | {गीता.[बाल] 020.02} तुम सबके जीवनके जीवन, सकल सुमङ्गलदाई || {गीता.[बाल] 020.03} मूल मूल सुरबीथि-बेलि, तम-तोम सुदल अधिकाई | {गीता.[बाल] 020.03} नखत-सुमन, नभ-बिटप बौण्डि मानो छपा छिटकि छबि छाई || {गीता.[बाल] 020.04} हौ जँभात, अलसात, तात! तेरी बानि जानि मैं पाई | {गीता.[बाल] 020.04} गाइ गाइ हलराइ बोलिहौं सुख नीन्दरी सुहाई || {गीता.[बाल] 020.05} बछरु, छबीलो छगनमगन मेरे, कहति मल्हाइ मल्हाई | {गीता.[बाल] 020.05} सानुज हिय हुलसति तुलसीके प्रभुकी ललित लरिकाई || {गीता.[बाल] 021.01} ललन लोने लेरुआ, बलि मैया | {गीता.[बाल] 021.01} सुख सोइए नीन्द-बेरिया भई, चारु-चरित चार्यो भैया || {गीता.[बाल] 021.02} कहति मल्हाइ लाइ उर छिन-छिन, "छगन छबीले छोटे छैया | {गीता.[बाल] 021.02} मोद-कन्द कुल कुमुद-चन्द्र मेरे रामचन्द्र रघुरैया|| {गीता.[बाल] 021.03} रघुबर बालकेलि सन्तनकी सुभग सुभद सुरगैया | {गीता.[बाल] 021.03} तुलसी दुहि पीवत सुख जीवत पय सप्रेम घनी घैया || {गीता.[बाल] 022.01} सुखनीन्द कहति आलि आइहौं | {गीता.[बाल] 022.01} राम, लखन, रिपुदवन, भरत सिसु करि सब सुमुख सोआइहौं || {गीता.[बाल] 022.02} रोवनि, धोवनि, अनखानि, अनरसनि, डिठि-मुठि निठुर नसाइहौं | {गीता.[बाल] 022.02} हँसनि, खेलनि, किलकनि, आनन्दनि भूपति-भवन बसाइहौं || {गीता.[बाल] 022.03} गोद बिनोद-मोदमय मूरति हरषि हरषि हलराइहौं | {गीता.[बाल] 022.03} तनु तिल तिल करि, बारि रामपर, लेहौं रोग बलाइहौं || {गीता.[बाल] 022.04} रानी-राउ सहित सुत परिजन निरखि नयन-फल पाइहौं | {गीता.[बाल] 022.04} चारु चरित रघुबंस-तिलकके तहँ तुलसी मिलि गाइहौं || {गीता.[बाल] 023.राग} आसावरी {गीता.[बाल] 023.01} कनक-रतनमय पालनो रच्यो मनहुँ मार-सुतहार | {गीता.[बाल] 023.01} बिबिध खेलौना, किङ्किनी, लागे मञ्जुल मुकुताहार || {गीता.[बाल] 023.01} रघुकुल-मण्डन राम लला || {गीता.[बाल] 023.02} जननि उबटि, अन्हवाइकै, मनिभूषन सजि लिये गोद | {गीता.[बाल] 023.02} पौढ़ाए पटु पालने, सिसु निरखि मगन मन मोद || {गीता.[बाल] 023.02} दसरथनन्दन राम लला || {गीता.[बाल] 023.03} मदन, मोरकै चन्दकी झलकनि, निदरति तनु जोति | {गीता.[बाल] 023.03} नील कमल, मनि जलदकी उपमा कहे लघु मति होति || {गीता.[बाल] 023.03} मातु-सुकृत-फल राम लला || {गीता.[बाल] 023.04} लघु, लघु लोहित ललिक हैं पद, पानि, अधर एक रङ्ग | {गीता.[बाल] 023.04} को कबि जो छबि कहि सकै नखसिख सुन्दर सब अंग || {गीता.[बाल] 023.04} परिजन-रञ्जन राम लला || {गीता.[बाल] 023.05} पग नूपुर कटि किङ्किनी, कर-कञ्जनि पहुँची मञ्जु | {गीता.[बाल] 023.05} हिय हरि नख अदभुत बन्यो मानो मनसिज मनि-गन-गञ्जु || {गीता.[बाल] 023.05} पुरजन-सिरमनि राम लला || {गीता.[बाल] 023.06} लोयन नील सरोजसे, भ्रूपर मसिबिन्दु बिराज | {गीता.[बाल] 023.06} जनु बिधु-मुख-छबि-अमियको रच्छक राखै रसराज || {गीता.[बाल] 023.06} सोभासागर राम लला || {गीता.[बाल] 023.07} गभुआरी अलकावली लसै, लटकन ललित ललाट | {गीता.[बाल] 023.07} जनु उडुगन बिधु मिलनको चले तम बिदारि करि बाट || {गीता.[बाल] 023.07} सहज सोहावनो राम लला || {गीता.[बाल] 023.08} देखि खेलौना किलकहीं, पद पानि बिलोचन लोल | {गीता.[बाल] 023.08} बिचित्र बिहँग अलि-जलज ज्यों सुखमा-सर करत कलोल || {गीता.[बाल] 023.08} भगत-कलपतरु राम लला || {गीता.[बाल] 023.09} बाल-बोल बिनु अरथके सुनि देत पदारथ चारि | {गीता.[बाल] 023.09} जनु इन्ह बचनन्हितें भए सुरतरु तापस त्रिपुरारि || {गीता.[बाल] 023.09} नाम-कामधुक राम लला || {गीता.[बाल] 023.10} सखी सुमित्रा वारहीं मनि भूषन बसन बिभाग | {गीता.[बाल] 023.10} मधुर झुलाइ मल्हावहीं गावैं उमँगि उमँगि अनुराग || {गीता.[बाल] 023.10} हैं जग-मङ्गल राम लला || {गीता.[बाल] 023.11} मोती जायो सीपमें अरु अदिति जन्यो जग-भानु | {गीता.[बाल] 023.11} रघुपति जायो कौसिला गुन-मङ्गल-रूप-निधान || {गीता.[बाल] 023.11} भुवन-बिभूषन राम लला || {गीता.[बाल] 023.12} राम प्रगट जबतें भए गए सकल अमङ्गल-मूल | {गीता.[बाल] 023.12} मीत मुदित, हित उदित हैं, नित बैरिनके चित सूल || {गीता.[बाल] 023.12} भव-भय-भञ्जन राम लला || {गीता.[बाल] 023.13} अनुज-सखा-सिसु सङ्ग लै खेलन जैहैं चौगान | {गीता.[बाल] 023.13} लङ्का खरभर परैगी, सुरपुर बाजिहैं निसान || {गीता.[बाल] 023.13} रिपुगन-गञ्जन राम लला || {गीता.[बाल] 023.14} राम अहेरे चलहिङ्गे जब गज रथ बाजि सँवारि | {गीता.[बाल] 023.14} दसकन्धर उर धुकधुकी अब जनि धावै धनु-धारि || {गीता.[बाल] 023.14} अरि-करि-केहरि राम लला || {गीता.[बाल] 023.15} गीत सुमित्रा सखिन्हकै सुनि सुनि सुर मुनि अनुकूल | {गीता.[बाल] 023.15} दै असीस जय जय कहैं हरषैं बरषैं फूल || {गीता.[बाल] 023.15} सुर-सुखदायक राम लला || {गीता.[बाल] 023.16} बालचरितमय चन्द्रमा यह सोरह-कला-निधान | {गीता.[बाल] 023.16} चित-चकोर तुलसी कियो कर प्रेम-अमिय-रसपान || {गीता.[बाल] 023.16} तुलसीको जीवन राम लला || {गीता.[बाल] 024.राग} कान्हरा {गीता.[बाल] 024.01} पालने रघुपति झुलावै | {गीता.[बाल] 024.01} लै लै नाम सप्रेम सरस स्वर कौसल्या कल कीरति गावै || {गीता.[बाल] 024.02} केकिकण्ठ दुति स्यामबरन बपु, बाल-बिभूषन बिरचि बनाए | {गीता.[बाल] 024.02} अलकैं कुटिल, ललित लटकनभ्रू, नील नलिन दोउ नयन सुहाए || {गीता.[बाल] 024.03} सिसु-सुभाय सोहत जब कर गहि बदन निकट पदपल्लव लाए | {गीता.[बाल] 024.03} मनहुँ सुभग जुग भुजग जलज भरि लेत सुधा ससि सों सचु पाए || {गीता.[बाल] 024.04} उपर अनूप बिलोकि खेलौना किलकत पुनि-पुनि पानि पसारत | {गीता.[बाल] 024.04} मनहुँ उभय अंभोज अरुन सों बिधु-भय बिनय करत अति आरत || {गीता.[बाल] 024.05} तुलसिदास बहु बास बिबस अलि गुञ्जत, सुछबि न जाति बखानी | {गीता.[बाल] 024.05} मनहुँ सकल श्रुति ऋचा मधुप ह्वै बिसद सुजस बरनत बर बानी || {गीता.[बाल] 025.राग} बिलावल {गीता.[बाल] 025.01} झूलत राम पालने सोहैं | भूरि-भाग जननीजन जोहैं || {गीता.[बाल] 025.02} तन मृदु मञ्जुल मेचकताई | झलकति बाल बिभूषन झाँई || {गीता.[बाल] 025.03} अधर-पानि-पद लोहित लोने | सर-सिङ्गार-भव सारस सोने || {गीता.[बाल] 025.04} किलकत निरखि बिलोल खेलौना | मनहुँ बिनोद लरत छबि छौना || {गीता.[बाल] 025.05} रञ्जित-अंजन कञ्ज-बिलोचन | भ्राजत भाल तिलक गोरोचन || {गीता.[बाल] 025.06} लस मसिबिन्दु बदन-बिधु नीको | चितवत चितचकोर तुलसीको || {गीता.[बाल] 026.राग} कल्याण {गीता.[बाल] 026.01} राजत सिसुरूप राम सकल गुन-निकाय-धाम, {गीता.[बाल] 026.01} कौतुकी कृपालु ब्रह्म जानु-पानि-चारी | {गीता.[बाल] 026.01} नीलकञ्ज-जलदपुञ्ज-मरकतमनि-सरिस स्याम, {गीता.[बाल] 026.01} काम कोटि सोभा अंग अंग उपर बारी || {गीता.[बाल] 026.02} हाटक-मनि-रत्न-खचित रचित इंद्र-मन्दिराभ, {गीता.[बाल] 026.02} इंदिरानिवास सदन बिधि रच्यो सँवारी | {गीता.[बाल] 026.02} बिहरत नृप-अजिर अनुज सहित बालकेलि-कुसल, {गीता.[बाल] 026.02} नील-जलज-लोचन हरि मोचन भय भारी || {गीता.[बाल] 026.03} अरुन चरन अंकुस-धुज-कञ्ज-कुलिस-चिन्ह रुचिर, {गीता.[बाल] 026.03} भ्राजत अति नूपुर बर मधुर मुखरकारी | {गीता.[बाल] 026.03} किङ्किनी बिचित्र जाल, कम्बुकण्ठ ललित माल, {गीता.[बाल] 026.03} उर बिसाल केहरि-नख, कङ्कन करधारी || {गीता.[बाल] 026.04} चारु चिबुक नासिका कपोल, भाल तिलक, भ्रुकुटि, {गीता.[बाल] 026.04} श्रवन अधर सुन्दर, द्विज-छबि अनूप न्यारी | {गीता.[बाल] 026.04} मनहुँ अरुन कञ्ज-कोस मञ्जुल जुगपाँति प्रसव, {गीता.[बाल] 026.04} कुन्दकली जुगल जुगल परम सुभ्रवारी || {गीता.[बाल] 026.05} चिक्कन चिकुरावली मनो षडङ्घ्रि-मण्डली, {गीता.[बाल] 026.05} बनी, बिसेषि गुञ्जत जनु बालक किलकारी | {गीता.[बाल] 026.05} इकटक प्रतिबिम्ब निरखि पुलकत हरि हरषि हरषि, {गीता.[बाल] 026.05} लै उछङ्ग जननी रसभङ्ग जिय बिचारी || {गीता.[बाल] 026.06} जाकहँ सनकादि सम्भु नारदादि सुक मुनीन्द्र, {गीता.[बाल] 026.06} करत बिबिध जोग काम क्रोध लोभ जारी | {गीता.[बाल] 026.06} दसरथ गृह सोइ उदार, भञ्जन संसार-भार, {गीता.[बाल] 026.06} लीला अवतार तुलसिदास-त्रासहारी || {गीता.[बाल] 027.राग} कान्हरा {गीता.[बाल] 027.01} आँगन फिरत घुटुरुवनि धाए | {गीता.[बाल] 027.01} नील-जलद तनु-स्याम राम-सिसु जननि निरखि मुख निकट बोलाए || {गीता.[बाल] 027.02} बन्धुक सुमन अरुन पद-पङ्कज अंकुस प्रमुख चिन्ह बनि आए | {गीता.[बाल] 027.02} नूपुर जनु मुनिबर-कलहंसनि रचे नीड़ दै बाँह बसाए || {गीता.[बाल] 027.03} कटिमेखल, बर हार ग्रीव-दर, रुचिर बाँह भूषन पहिराए | {गीता.[बाल] 027.03} उर श्रीवत्स मनोहर हरिनख हेम मध्य मनिगन बहु लाए || {गीता.[बाल] 027.04} सुभग चिबुक, द्विज, अधर, नासिका, श्रवन, कपोल मोहि अति भाए | {गीता.[बाल] 027.04} भ्रू सुन्दर करुनारस-पूरन, लोचन मनहु जुगल जलजाए || {गीता.[बाल] 027.05} भाल बिसाल ललित लटकन बर, बालदसाके चिकुर सोहाए | {गीता.[बाल] 027.05} मनु दोउ गुर सनि कुज आगे करि ससिहि मिलन तमके गन आए || {गीता.[बाल] 027.06} उपमा एक अभूत भई तब जब जननी पट पीत ओढ़ाए | {गीता.[बाल] 027.06} नील जलदपर उडुगन निरखत तजि सुभाव मनो तड़ित छपाए || {गीता.[बाल] 027.07} अंग-अंगपर मार-निकर मिलि छबि समूह लै-लै जनु छाए | {गीता.[बाल] 027.07} तुलसिदास रघुनाथ रूप-गुन तौ कहौं जो बिधि होहिं बनाए || {गीता.[बाल] 028.राग} केदारा {गीता.[बाल] 028.01} रघुबर बाल छबि कहौं बरनि | {गीता.[बाल] 028.01} सकल सुखकी सींव, कोटि-मनोज-सोभाहरनि || {गीता.[बाल] 028.02} बसी मानहु चरन-कमलनि अरुनता तजि तरनि | {गीता.[बाल] 028.02} रुचिर नूपुर किङ्किनी मन हरति रुनझुनु करनि || {गीता.[बाल] 028.03} मञ्जु मेचक मृदुल तनु अनुहरति भूषन भरनि | {गीता.[बाल] 028.03} जनु सुभग सिङ्गार सिसु तरु फर्यो है अदभुत फरनि || {गीता.[बाल] 028.04} भुजनि भुजग, सरोज नयननि, बदन बिधु जित्यो लरनि | {गीता.[बाल] 028.04} रहे कुहरनि सलिल, नभ, उपमा अपर दुरि डरनि || {गीता.[बाल] 028.05} लसत कर-प्रतिबिम्ब मनि-आँगन घुटुरुवनि चरनि | {गीता.[बाल] 028.05} जनु जलज-सम्पुट सुछबि भरि-भरि धरति उर धरनि || {गीता.[बाल] 028.06} पुन्यफल अनुभवति सुतहि बिलोकि दसरथ-घरनि | {गीता.[बाल] 028.06} बसति तुलसी-हृदय प्रभु-किलकनि ललित लरखरनि || {गीता.[बाल] 029.01} नेकु बिलोकि धौं रघुबरनि | {गीता.[बाल] 029.01} चारु फल त्रिपुरारि तोको दिये कर नृप-घरनि || {गीता.[बाल] 029.02} बाल भूषन बसन, तन सुन्दर रुचिर रजभरनि | {गीता.[बाल] 029.02} परसपर खेलनि अजिर, उठि चलनि, गिरि गिरि परनि || {गीता.[बाल] 029.03} झुकनि, झाँकनि, छाँह सों किलकनि, नटनि हठि लरनि | {गीता.[बाल] 029.03} तोतरी बोलनि, बिलोकनि, मोहनी मनहरनि || {गीता.[बाल] 029.04} सखि-बचन सुनि कौसिला लखि सुढर पासे ढरनि | {गीता.[बाल] 029.04} लेति भरि भरि अंक सैन्तति पैन्त जनु दुहु करनि || {गीता.[बाल] 029.05} चरित निरखत बिबुध तुलसी ओट दै जलधरनि | {गीता.[बाल] 029.05} चहत सुर सुरपति भयो सुरपति भये चहै तरनि || {गीता.[बाल] 030.राग} जैतश्री {गीता.[बाल] 030.01} भूमितल भूपके बड़े भाग | {गीता.[बाल] 030.01} राम लखन रिपुदमन भरत सिसु निरखत अति अनुराग || {गीता.[बाल] 030.02} बालबिभूषन लसत पायँ मृदु मञ्जुल अंग-बिभाग | {गीता.[बाल] 030.02} दसरथ-सुकृत मनोहर बिरवनि रूप-करह जनु लाग || {गीता.[बाल] 030.03} राजमराल बिराजत बिहरत जे हर-हृदय-तड़ाग | {गीता.[बाल] 030.03} ते नृप-अजिर जानु कर धावत धरन चटक चल काग || {गीता.[बाल] 030.04} सिद्ध सिहात, सराहत मुनिगन, कहैं सुर किन्नर नाग | {गीता.[बाल] 030.04} "ह्वै बरु बिहँग बिलोकिय बालक बसि पुर उपबन बाग|| {गीता.[बाल] 030.05} परिजन सहित राय रानिन्ह कियो मज्जन प्रेम-प्रयाग | {गीता.[बाल] 030.05} तुलसी फल ताके चार्यो मनि मरकत पङ्कजराग || {गीता.[बाल] 031.राग} आसावरी {गीता.[बाल] 031.01} छँगन मँगन अँगना खेलत चारु चार्यो भाई | {गीता.[बाल] 031.01} सानुज भरत लाल लषन राम लोने लोने {गीता.[बाल] 031.01} लरिका लखि मुदित मातु समुदाई || {गीता.[बाल] 031.02} बाल बसन भूषन धरे, नख-सिख छबि छाई | {गीता.[बाल] 031.02} नील पीत मनसिज-सरसिज मञ्जुल {गीता.[बाल] 031.02} मालनि मानो है देहनितें दुति पाई || {गीता.[बाल] 031.03} ठुमुकु ठुमुकु पग धरनि, नटनि, लरखरनि सुहाई | {गीता.[बाल] 031.03} भजनि, मिलनि, रुठनि, तूठनि, किलकनि, {गीता.[बाल] 031.03} अवलोकनि, बोलनि बरनि न जाई || {गीता.[बाल] 031.04} जननि सकल चहुँ ओर आलबाल मनि-अँगनाई | {गीता.[बाल] 031.04} दसरथ-सुकृत बिबुध-बिरवा बिलसत {गीता.[बाल] 031.04} बिलोकि जनु बिधि बर बारि बनाई || {गीता.[बाल] 031.05} हरि बिरञ्चि हर हेरि राम प्रेम-परबसताई | {गीता.[बाल] 031.05} सुख-समाज रघुराजके बरनत {गीता.[बाल] 031.05} बिसुद्ध मन सुरनि सुमन झरि लाई || {गीता.[बाल] 031.06} सुमिरत श्रीरघुबरनिकी लीला लरिकाई | {गीता.[बाल] 031.06} तुलसिदास अनुराग अवध आनँद {गीता.[बाल] 031.06} अनुभवत तब को सो अजहुँ अघाई || {गीता.[बाल] 032.राग} बिलावल {गीता.[बाल] 032.01} आँगन खेलत आनँदकन्द | रघुकुल-कुमुद-सुखद चारु चन्द || {गीता.[बाल] 032.02} सानुज भरत लषन सँग सोहैं | सिसु-भूषन भूषित मन मोहैं | {गीता.[बाल] 032.02} तन दुति मोरचन्द जिमि झलकैं | मनहुँ उमगि अँग-अँग छबि छलकैं || {गीता.[बाल] 032.03} कटि किङ्किनि पग पैजनि बाजैं | पङ्कज पानि पहुँचिआँ राजैं | {गीता.[बाल] 032.03} कठुला कण्ठ बघनहा नीके | नयन-सरोज-मयन-सरसीके || {गीता.[बाल] 032.04} लटकन लसत ललाट लटूरीं | दमकति द्वै द्वै दँतुरियाँ रुरीं | {गीता.[बाल] 032.04} मुनि-मन हरत मञ्जु मसि बुन्दा | ललित बदन बलि बाल मुकुन्दा || {गीता.[बाल] 032.05} कुलही चित्र बिचित्र झँगूलीं | निरखत मातु मुदित मन फूलीं | {गीता.[बाल] 032.05} गहि मनिखम्भ डिम्भ डगि डोलत | कल बल बचन तोतरे बोलत || {गीता.[बाल] 032.06} किलकत, झुकि झाँकत प्रतिबिम्बनि | देत परम सुख पितु अरु अंबनि | {गीता.[बाल] 032.06} सुमिरत सुखमा हिय हुलसी है | गावत प्रेम पुलकि तुलसी है || {गीता.[बाल] 033.राग} कान्हरा {गीता.[बाल] 033.01} ललित सुतहि लालति सचु पाये | {गीता.[बाल] 033.01} कौसल्या कल कनक अजिर महँ सिखवति चलन अँगुरियाँ लाये || {गीता.[बाल] 033.02} कटि किङ्किनी, पैजनी पायनि बाजति रुनझुन मधुर रेङ्गाये | {गीता.[बाल] 033.02} पहुँची करनि, कण्ठ कठुला बन्यो केहरि नख मनि-जरित जराये || {गीता.[बाल] 033.03} पीत पुनीत बिचित्र झँगुलिया सोहति स्याम सरीर सोहाये | {गीता.[बाल] 033.03} दँतियाँ द्वै-द्वै मनोहर मुख छबि, अरुन अधर चित लेत चोराये || {गीता.[बाल] 033.04} चिबुक कपोल नासिका सुन्दर, भाल तिलक मसिबिन्दु बनाये | {गीता.[बाल] 033.04} राजत नयन मञ्जु अंजनजुत खञ्जन कञ्ज मीन मद नाये || {गीता.[बाल] 033.05} लटकन चारु भ्रुकुटिया टेढ़ी, मेढ़ी सुभग सुदेस सुभाये | {गीता.[बाल] 033.05} किलकि किलकि नाचत चुटकी सुनि, डरपति जननि पानि छुटकाये || {गीता.[बाल] 033.06} गिरि घुटुरुवनि टेकि उठि अनुजनि तोतरि बोलत पूप देखाये | {गीता.[बाल] 033.06} बाल-केलि अवलोकि मातु सब मुदित मगन आनँद न अमाये || {गीता.[बाल] 033.07} देखत नभ घन-ओट चरित मुनि जोग समाधि बिरति बिसराये | {गीता.[बाल] 033.07} तुलसिदास जे रसिक न यहि रस ते नर जड जीवत जग जाये || {गीता.[बाल] 034.राग} ललित {गीता.[बाल] 034.01} छोटी छोटी गोड़ियाँ अँगुरियाँ छबीलीं छोटी, {गीता.[बाल] 034.01} नख-जोति मोती मानो कमल-दलनिपर | {गीता.[बाल] 034.01} ललित आँगन खेलैं, ठुमुकु ठुमुकु चलैं, {गीता.[बाल] 034.01} झुँझुनु झुँझुनु पाँय पैजनी मृदु मुखर || {गीता.[बाल] 034.02} किङ्किनी कलित कटि हाटक जटित मनि, {गीता.[बाल] 034.02} मञ्जु कर-कञ्जनि पहुँचियाँ रुचिरतर | {गीता.[बाल] 034.02} पियरी झीनी झँगुली साँवरे सरीर खुली, {गीता.[बाल] 034.02} बालक दामिनि ओढ़ी मानो बारे बारिधर || {गीता.[बाल] 034.03} उर बघनहा, कण्ठ कठुला, झँडूले केश, {गीता.[बाल] 034.03} मेढ़ी लटकन मसिबिन्दु मुनि-मन-हर | {गीता.[बाल] 034.03} अंजन-रञ्जित नैन, चित चोरै चितवनि, {गीता.[बाल] 034.03} मुख-सोभापर वारौं अमित असमसर || {गीता.[बाल] 034.04} चुटकी बजावती नचावती कौसल्या माता, {गीता.[बाल] 034.04} बालकेलि गावती मल्हावती सुप्रेम-भर | {गीता.[बाल] 034.04} किलकि किलकि हँसैं, द्वै-द्वै दँतुरियाँ लसैं, {गीता.[बाल] 034.04} तुलसीके मन बसैं तोतरे बचन बर || {गीता.[बाल] 035.01} सादर सुमुखि बिलोकि राम-सिसुरूप, अनूप भूप लिये कनियाँ | {गीता.[बाल] 035.01} सुदंर स्याम सरोज बरन तनु, नखसिख सुभग सकल सुखदनियाँ || {गीता.[बाल] 035.02} अरुन चरन नखजोति जगमगति, रुनझुनु करति पाँय पैञ्जनियाँ | {गीता.[बाल] 035.02} कनक-रतन-मनि जटित रटति कटि किङ्किनि {गीता.[बाल] 035.02} कलित पीतपट-तनियाँ ||2.| {गीता.[बाल] 035.03} पहुँची करनि, पदिक हरिनख उर, कठुला कण्ठ, मञ्जु गजमनियाँ | {गीता.[बाल] 035.03} रुचिर चिबुक, रद, अधर मनोहर, ललित {गीता.[बाल] 035.03} नासिका लसति नथुनियाँ || {गीता.[बाल] 035.04} बिकट भ्रुकुटि, सुखमानिधि आनन, कल {गीता.[बाल] 035.04} कपोल, काननि नगफनियाँ | {गीता.[बाल] 035.04} भाल तिलक मसिबिन्दु बिराजत, सोहति सीस लाल चौतनियाँ || {गीता.[बाल] 035.05} मनमोहनी तोतरी बोलनि, मुनि-मन-हरनि हँसनि किलकनियाँ | {गीता.[बाल] 035.05} बाल सुभाय बिलोल बिलोचन, चोरति चितहि चारु चितवनियाँ || {गीता.[बाल] 035.06} सुनि कुलबधू झरोखनि झाँकति रामचन्द्र-छबि चन्दबदनियाँ | {गीता.[बाल] 035.06} तुलसीदास प्रभु देखि मगन भईं प्रेमबिबस कछु सुधि न अपनियाँ || {गीता.[बाल] 036.राग} बिलावल {गीता.[बाल] 036.01} सोहत सहज सुहाये नैन | {गीता.[बाल] 036.01} खञ्जन मीन कमल सकुचत तब जब उपमा चाहत कबि दैन || {गीता.[बाल] 036.02} सुन्दर सब अंगनि सिसु-भूषन राजत जनु सोभा आये लैन | {गीता.[बाल] 036.02} बड़ो लाभ, लालची लोभबस रहि गयो लखि सुखमा बहु मैन || {गीता.[बाल] 036.03} भोर भूप लिये गोद मोद भरे, निरखत बदन, सुनत कल बैन | {गीता.[बाल] 036.03} बालक-रूप अनूप राम-छबि निवसति तुलसिदास-उर-ऐन || {गीता.[बाल] 037.राग} बिभास {गीता.[बाल] 037.01} भोर भयो जागहु, रघुनन्दन | गत-व्यलीक भगतनि उर-चन्दन || {गीता.[बाल] 037.02} ससि करहीन, छीन दुति तारे | तमचुर मुखर, सुनहु मेरे प्यारे || {गीता.[बाल] 037.03} बिकसित कञ्ज, कुमुद बिलखाने | लै पराग रस मधुप उड़ाने || {गीता.[बाल] 037.04} अनुज सखा सब बोलनि आये | बन्दिन्ह अति पुनीत गुन गाये || {गीता.[बाल] 037.05} मनभावतो कलेऊ कीजै | तुलसिदास कहँ जूठनि दीजै || {गीता.[बाल] 038.01} प्रात भयो तात, बलि मातु बिधु-बदनपर {गीता.[बाल] 038.01} मदन वारौं कोटि, उठो प्रान-प्यारे ! {गीता.[बाल] 038.01} सूत-मागध-बन्दि बदत बिरुदावली, {गीता.[बाल] 038.01} द्वार सिसु अनुज प्रियतम तिहारे || {गीता.[बाल] 038.02} कोक गतसोक अवलोकि ससि छीनछबि, {गीता.[बाल] 038.02} अरुनमय गगन राजत रुचि तारे | {गीता.[बाल] 038.02} मनहुँ रबि बाल मृगराज तमनिकर-करि {गीता.[बाल] 038.02} दलित, अति ललित मनिगन बिथारे || {गीता.[बाल] 038.03} सुनहु तमचुर मुखर,कीर कलहंस पिक {गीता.[बाल] 038.03} केकि रव कलित, बोलत बिहँग बारे | {गीता.[बाल] 038.03} मनहुँ मुनिबृन्द रघुबंसमनि! रावरे {गीता.[बाल] 038.03} गुनत गुन आश्रमनि सपरिवारे || {गीता.[बाल] 038.04} सरनि बिकसित कञ्जपुञ्ज मकरन्दवर, {गीता.[बाल] 038.04} मञ्जुतर मधुर मधुकर गुँजारे | {गीता.[बाल] 038.04} मनहुँ प्रभुजनम सुनि चैन अमरावती, {गीता.[बाल] 038.04} इन्दिरानन्द-मन्दिर सँवारे || {गीता.[बाल] 038.05} प्रेम-सम्मिलित बर बचन-रचना अकनि {गीता.[बाल] 038.05} राम राजीव-लोचन उघारे | {गीता.[बाल] 038.05} दास तुलसी मुदित, जननि करै आरती, {गीता.[बाल] 038.05} सहज सुन्दर अजिर पाँव धारे || {गीता.[बाल] 039.01} जागिये कृपानिधान जानराय रामचन्द्र {गीता.[बाल] 039.01} जननी कहै बार-बार भोर भयो प्यारे | {गीता.[बाल] 039.01} राजिवलोचन बिसाल, प्रीति-बापिका मराल, {गीता.[बाल] 039.01} ललित कमल-बदन ऊपर मदन कोटि बारे || {गीता.[बाल] 039.02} अरुन उदित, बिगत सरबरी, ससाङ्क किरनहीन, {गीता.[बाल] 039.02} दीन दीपजोति, मलिन, दुति समूह तारे | {गीता.[बाल] 039.02} मनहुँ ग्यानघन-प्रकास, बीते सब भव-बिलास {गीता.[बाल] 039.02} आस-त्रास तिमिर तोष तरनि-तेज जारे || {गीता.[बाल] 039.03} बोलत खगनिकर मुखर मधुर करि प्रतीति सुनहु {गीता.[बाल] 039.03} श्रवन, प्रानजीवन धन, मेरे तुम बारे | {गीता.[बाल] 039.03} मनहुँ बेद-बन्दी-मुनिबृन्द-सूत-मागधादि {गीता.[बाल] 039.03} बिरुद बदत "जय जय जय जयति कैटभारे|| {गीता.[बाल] 039.04} बिकसित कमलावली, चले प्रपुञ्ज चञ्चरीक, {गीता.[बाल] 039.04} गुञ्जत कल कोमल धुनि त्यागि कञ्ज न्यारे | {गीता.[बाल] 039.04} जनु बिराग पाइ सकल सोक-कूप-गृह बिहाइ {गीता.[बाल] 039.04} भृत्य प्रेममत्त फिरत गुनत गुन तिहारे || {गीता.[बाल] 039.05} सुनत बचन प्रिय रसाल जागे अतिसय दयाल {गीता.[बाल] 039.05} भागे जञ्जाल बिपुल, दुख-कदम्ब दारे | {गीता.[बाल] 039.05} तुलसिदास अति अनन्द देखिकै मुखारबिन्द, {गीता.[बाल] 039.05} छूटे भ्रमफन्द परम मन्द द्वन्द भारे || {गीता.[बाल] 040.01} बोलत अवनिप-कुमार ठाढ़े नृपभवन-द्वार, {गीता.[बाल] 040.01} रुप-सील-गुन उदार जागहु मेरे प्यारे | {गीता.[बाल] 040.01} बिलखित कुमुदनि, चकोर, चक्रवाक हरष भोर, {गीता.[बाल] 040.01} करत सोर तमचुर खग, गुञ्जत अलि न्यारे || {गीता.[बाल] 040.02} रुचिर मधुर भोजन करि, भूषन सजि सकल अंग, {गीता.[बाल] 040.02} सङ्ग अनुज बालक सब बिबिध बिधि सँवारे | {गीता.[बाल] 040.02} करतल गहि ललित चाप भञ्जन रिपु-निकर-दाप, {गीता.[बाल] 040.02} कटितट पटपीत, तून सायक अनियारे || {गीता.[बाल] 040.03} उपबन मृगया-बिहार-कारन गवने कृपाल, {गीता.[बाल] 040.03} जननी मुख निरखि पुन्यपुञ्ज निज बिचारे | {गीता.[बाल] 040.03} तुलसिदास सङ्ग लीजै, जानि दीन अभय कीजै {गीता.[बाल] 040.03} दीजै मति बिमल गावै चरित बर तिहारे || {गीता.[बाल] 041.राग} नट {गीता.[बाल] 041.01} खेलन चलिये आनँदकन्द | {गीता.[बाल] 041.01} सखा प्रिय नृपद्वार ठाढ़े बिपुल बालक-बृन्द || {गीता.[बाल] 041.02} तृषित तुम्हरे दरस कारन चतुर चातक-दास | {गीता.[बाल] 041.02} बपुष-बारिद बरषि छबि-जल हरहु लोचन-प्यास || {गीता.[बाल] 041.03} बन्धु-बचन बिनीत सुनि उठे मनहुँ केहरि-बाल | {गीता.[बाल] 041.03} ललित लघु सर-चाप कर, उर-नयन-बाहु बिसाल || {गीता.[बाल] 041.04} चलत पद प्रतिबिम्ब राजत अजिर सुखमा-पुञ्ज | {गीता.[बाल] 041.04} प्रेमबस प्रति चरन महि मानो देति आसन कञ्ज || {गीता.[बाल] 041.05} निरखि परम बिचित्र सोभा चकित चितवहिं मात | {गीता.[बाल] 041.05} हरष-बिबस न जात कहि, "निज भवन बिहरहु, तात || {गीता.[बाल] 041.06} देखि तुलसीदास प्रभु-छबि रहे सब पल रोकि | {गीता.[बाल] 041.06} थकित निकर चकोर मानहुँ सरद इंदु बिलोकि || {गीता.[बाल] 042.01} बिहरत अवध-बीथिन राम | {गीता.[बाल] 042.01} सङ्ग अनुज अनेक सिसु, नव-नील-नीरद स्याम || {गीता.[बाल] 042.02} तरुन अरुन-सरोज-पद बनी कनकमय पदत्रान | {गीता.[बाल] 042.02} पीत-पट कटि तून बर, कर ललित लघु धनु-बान || {गीता.[बाल] 042.03} लोचननिको लहत फल छबि निरखि पुर-नर-नारि | {गीता.[बाल] 042.03} बसत तुलसीदास उर अवधेसके सुत चारि || {गीता.[बाल] 043.01} जैसे राम ललित तैसे लोने लषन लालु | {गीता.[बाल] 043.01} तैसेई भरत सील-सुखमा-सनेह-निधि, तैसेई सुभग सँग सत्रुसालु || {गीता.[बाल] 043.02} धरे धनु-सर कर, कसे कटि तरकसी, पीरे पट ओढ़े चले चारु चालु | {गीता.[बाल] 043.02} अंग-अंग भूषन जरायके जगमगत, हरत जनके जीको तिमिरजालु || {गीता.[बाल] 043.03} खेलत चौहट घाट बीथी बाटिकनि प्रभु सिव सुप्रेम-मानस-महालु | {गीता.[बाल] 043.03} सोभा-दान दै दै सनमानत जाचकजन करत लोक-लोचन निहालु || {गीता.[बाल] 043.04} रावन-दुरित-दुख दलैं सुर कहैं आजु "अवध सकल सुखको सुकालु| {गीता.[बाल] 043.04} तुलसी सराहैं सिद्ध सुकृत कौसल्याजूके, भूरि भाग-भाजन भुवालु || {गीता.[बाल] 044.राग} ललित {गीता.[बाल] 044.01} ललित-ललित लघु-लघु धनु-सर कर, {गीता.[बाल] 044.01} तैसी तरकसी कटि कसे, पट पियरे | {गीता.[बाल] 044.01} ललित पनही पाँय पैञ्जनी-किङ्किनि-धुनि, {गीता.[बाल] 044.01} सुनि सुख लहै मनु, रहै नित नियरे || {गीता.[बाल] 044.02} पहुँची अंगद चारु, हृदय पदिक हारु, {गीता.[बाल] 044.02} कुण्डल-तिलक-छबि गड़ी कबि जियरे | {गीता.[बाल] 044.02} सिरसि टिपारो लाल, नीरज-नयन बिसाल, {गीता.[बाल] 044.02} सुन्दर बदन, ठाढ़े सुरतरु सियरे || {गीता.[बाल] 044.03} सुभग सकल अंग, अनुज बालक सङ्ग, {गीता.[बाल] 044.03} देखि नर-नारि रहैं ज्यों कुरङ्ग दियरे | {गीता.[बाल] 044.03} खेलत अवध-खोरि, गोली भौंरा चक डोरि, {गीता.[बाल] 044.03} मुरति मधुर बसै तुलसीके हियरे || {गीता.[बाल] 045.01} छोटिऐ धनुहियाँ, पनहियाँ पगनि छोटी, {गीता.[बाल] 045.01} छोटिऐ कछौटी कटि, छोटिऐ तरकसी | {गीता.[बाल] 045.01} लसत झँगूली झीनी, दामिनिकी छबि छीनी, {गीता.[बाल] 045.01} सुन्दर बदन, सिर पगिया जरकसी || {गीता.[बाल] 045.02} बय-अनुहरत बिभूषन बिचित्र अंग, {गीता.[बाल] 045.02} जोहे जिय आवति सनेह की सरक सी | {गीता.[बाल] 045.02} मुरतिकी सूरति कही न परै तुलसी पै, {गीता.[बाल] 045.02} जानै सोई जाके उर कसकै करक सी || {गीता.[बाल] 046.राग} टोड़ी {गीता.[बाल] 046.01} राम-लषन इक ओर, भरत-रिपुदवन लाल इक ओर भये | {गीता.[बाल] 046.01} सरजुतीर सम सुखद भूमि-थल, गनि-गनि गोइयाँ बाँटि लये || {गीता.[बाल] 046.02} कन्दुक-केलि-कुसल हय चढ़ि-चढ़ि, मन कसि-कसि ठोङ्कि-ठोङ्कि खये | {गीता.[बाल] 046.02} कर-कमलनि बिचित्र चौगानैं, खेलन लगे खेल रिझये || {गीता.[बाल] 046.03} ब्योम बिमाननि बिबुध बिलोकत खेलक पेखक छाँह छये | {गीता.[बाल] 046.03} सहित समाज सराहि दसरथहि बरषत निज तरु-कुसुम-चये || {गीता.[बाल] 046.04} एक लै बढ़त एक फेरत, सब प्रेम-प्रमोद-बिनोद-मये | {गीता.[बाल] 046.04} एक कहत भै हार रामजूकी, एक कहत भैया भरत जये || {गीता.[बाल] 046.05} प्रभु बकसत गज बाजि, बसन-मनि, जय धुनि गगन निसान हये | {गीता.[बाल] 046.05} पाइ सखा-सेवक जाचक भरि जनम न दुसरे द्वार गये || {गीता.[बाल] 046.06} नभ-पुर परति निछावरि जहँ तहँ, सुर-सिद्धनि बरदान दये | {गीता.[बाल] 046.06} भूरि-भाग अनुराग उमगि जे गावत-सुनत चरित नित ये || {गीता.[बाल] 046.07} हारे हरष होत हिय भरतहि, जिते सकुच सिर नयन नये | {गीता.[बाल] 046.07} तुलसी सुमिरि सुभाव-सील सुकृती तेइ जे एहि रङ्ग रए || {गीता.[बाल] 046.02} खेलि खेल सुखेलनिहारे | {गीता.[बाल] 046.02} उतरि उतरि, चुचुकारि तुरङ्गनि, सादर जाइ जोहारे ||1. {गीता.[बाल] 046.02} बन्धु-सखा-सेवक सराहि, सनमानि सनेह सँभारे | {गीता.[बाल] 046.02} दिये बसन-गज-बाजि साजि सुभ साज सुभाँति सँवारे || {गीता.[बाल] 046.03} मुदित नयन-फल पाइ, गाइ गुन सुर सानन्द सिधारे | {गीता.[बाल] 046.03} सहित समाज राजमन्दिर कहँ राम राउ पगु धारे || {गीता.[बाल] 046.04} भूप-भवन घर-घर घमण्ड कल्यान कोलाहल भारे | {गीता.[बाल] 046.04} निरखि हरषि आरती-निछावरि करत सरीर बिसारे || {गीता.[बाल] 046.05} नित नए मङ्गल-मोद अवध सब, सब बिधि लोग सुखारे | {गीता.[बाल] 046.05} तुलसी तिन्ह सम तेउ जिन्हके प्रभुतें प्रभु-चरित पियारे || {गीता.[बाल] 047.01} विश्र्वामित्रजीका आगमन {गीता.[बाल] 047.राग} सारङ्ग {गीता.[बाल] 047.01} चहत महामुनि जाग जयो | {गीता.[बाल] 047.01} नीच निसाचर देत दुसह दुख, कृस तनु ताप तयो || {गीता.[बाल] 047.02} सापे पाप, नये निदरत खल, तब यह मन्त्र ठयो | {गीता.[बाल] 047.02} बिप्र-साधु-सुर-धेनु-धरनि-हित हरि अवतार लयो || {गीता.[बाल] 047.03} सुमिरत श्रीसारङ्गपानि छनमें सब सोच गयो | {गीता.[बाल] 047.03} चले मुदित कौसिक कोसलपुर, सगुननि साथ दयो || {गीता.[बाल] 047.04} करत मनोरथ जात पुलकि, प्रगटत आनन्द नयो | {गीता.[बाल] 047.04} तुलसी प्रभु-अनुराग उमगि मग मङ्गल मूल भयो || {गीता.[बाल] 048.01} आजु सकल सुकृत फलु पाइहौं | {गीता.[बाल] 048.01} सुखकी सींव, अवधि आनँदकी अवध बिलोकि हौं पाइहौं || {गीता.[बाल] 048.02} सुतनि सहित दसरथहि देखिहौं, प्रेम पुलकि उर लाइहौं | {गीता.[बाल] 048.02} रामचन्द्र-मुखचन्द्र-सुधा-छबि नयन-चकोरनि प्याइहौं || {गीता.[बाल] 048.03} सादर समाचार नृप बुझिहैं, हौं सब कथा सुनाइहौं | {गीता.[बाल] 048.03} तुलसी ह्वै कृतकृत्य आश्रमहिं राम लषन लै आइहौं || {गीता.[बाल] 049.राग} नट {गीता.[बाल] 049.01} देखि मुनि! रावरे पद आज | {गीता.[बाल] 049.01} भयो प्रथम गनतीमें अबतें हौं जहँ लौं साधु समाज || {गीता.[बाल] 049.02} चरन बन्दि, कर जोरि निहोरत, "कहिय कृपा करि काज | {गीता.[बाल] 049.02} मेरे कछु न अदेय राम बिनु, देह-गेह सब राज|| {गीता.[बाल] 049.03} भली कही भूपति त्रिभुवनमें को सुकृती-सिरताज? | {गीता.[बाल] 049.03} तुलसि राम-जनमहितें जनियत सकल सुकृत को साज || {गीता.[बाल] 050.01} राजन! राम-लषन जो दीजै | {गीता.[बाल] 050.01} जस रावरो, लाभ ढोटनिहूँ, मुनि सनाथ सब कीजै || {गीता.[बाल] 050.02} डरपत हौ साँचे सनेह-बस सुत-प्रभाव बिनु जाने | {गीता.[बाल] 050.02} बूझिय बामदेव अरु कुलगुरु, तुम पुनि परम सयाने || {गीता.[बाल] 050.03} रिपु रन दलि, मख राखि, कुसल अति अलप दिननि घर ऐहैं | {गीता.[बाल] 050.03} तुलसिदास रघुबंसतिलककी कबिकुल कीरति गैहैं || {गीता.[बाल] 051.01} रहे ठगिसे नृपति सुनि मुनिबरके बयन | {गीता.[बाल] 051.01} कहि न सकत कछु राम-प्रेमबस, पुलक गात, भरे नीर नयन || {गीता.[बाल] 051.02} गुरु बसिष्ठ समुझाय कह्यो तब हिय हरषाने, जाने सेष-सयन | {गीता.[बाल] 051.02} सौम्पे सुत गहि पानि, पाँय परि, भूसुर उर चले उमँगि चयन || {गीता.[बाल] 051.03} तुलसी प्रभु जोहत पोहत चित, सोहत मोहत कोटि मयन | {गीता.[बाल] 051.03} मधु-माधव-मूरति दोउ सँग मानो दिनमनि गवन कियो उतर अयन || {गीता.[बाल] 052.राग} सारङ्ग {गीता.[बाल] 052.01} ऋषि सँग हरषि चले दोउ भाई | {गीता.[बाल] 052.01} पितु-पद बन्दि सीस लियो आयसु, सुनि सिष आसिष पाई || {गीता.[बाल] 052.02} नील पीत पाथोज बरन बपु, बय किसोर बनि आई | {गीता.[बाल] 052.02} सर धनु-पानि, पीत पट कटितट, कसे निखङ्ग बनाई || {गीता.[बाल] 052.03} कलित कण्ठ मनि-माल, कलेवर चन्दन खौरि सुहाई | {गीता.[बाल] 052.03} सुन्दर बदन, सरोरुह-लोचन, मुखछबि बरनि न जाई || {गीता.[बाल] 052.04} पल्लव, पङ्ख, सुमन सिर सोहत क्यों कहौं बेष-लुनाई ? {गीता.[बाल] 052.04} मनु मूरति धरि उभय भाग भै त्रिभुवन सुन्दरताई || {गीता.[बाल] 052.05} पैठत सरनि, सिलनि चढ़ि चितवत, खग-मृग-बन रुचराई | {गीता.[बाल] 052.05} सादर सभय सप्रेम पुलकि मुनि पुनि-पुनि लेत बुलाई || {गीता.[बाल] 052.06} एक तीर तकि हती ताडका, बिद्या बिप्र पढ़ाई | {गीता.[बाल] 052.06} राख्यो जग्य जीति रजनीचर, भै जग-बिदित बड़ाई || {गीता.[बाल] 052.07} चरन-कमल-रज-परस अहल्या, निज पति-लोक पठाई | {गीता.[बाल] 052.07} तुलसिदास प्रभुके बूझे मुनि सुरसरि कथा सुनाई || {गीता.[बाल] 053.राग} नट {गीता.[बाल] 053.01} दोउ राजसुवन राजत मुनिके सङ्ग | {गीता.[बाल] 053.01} नखसिख लोने, लोने बदन, लोने लोने लोयन, {गीता.[बाल] 053.01} दामिनि-बारिद-बरबरन अंग || {गीता.[बाल] 053.02} सिरनि सिखा सुहाइ, उपबीत पीत पट, धनु-सर कर, कसे कटि निखङ्ग | {गीता.[बाल] 053.02} मानो मख-रुज निसिचर हरिबेको सुत पावकके साथ पठये पतङ्ग || {गीता.[बाल] 053.03} करत छाँह घन, बरषैं सुमन सुर, छबि बरनत अतुलित अनङ्ग | {गीता.[बाल] 053.03} तुलसी प्रभु बिलोकि मग, लोग, खग-मृग प्रेम मगन रँगे रुप-रङ्ग || {गीता.[बाल] 054.राग} कल्याण {गीता.[बाल] 054.01} मुनिके सङ्ग बिराजत बीर {गीता.[बाल] 054.01} काकपच्छ धर, कर कोदण्ड-सर, सुभग {गीता.[बाल] 054.01} पीतपट कटि तूनीर || {गीता.[बाल] 054.02} बदन इंदु, अंभोरुह लोचन, स्याम गौर {गीता.[बाल] 054.02} सोभा-सदन सरीर | {गीता.[बाल] 054.02} पुलकत ऋषि अवलोकि अमित छबि, उर न {गीता.[बाल] 054.02} समाति प्रेमकी भीर || {गीता.[बाल] 054.03} खेलत, चलत,करत मग कौतुक, बिलँबत {गीता.[बाल] 054.03} सरित-सरोबर-तीर | {गीता.[बाल] 054.03} तोरत लता, सुमन, सरसीरुह, पियत {गीता.[बाल] 054.03} सुधासम सीतल नीर || {गीता.[बाल] 054.04} बैठत बिमल सिलनि बिटपनि तर, पुनि पुनि बरनत छाँह समीर | {गीता.[बाल] 054.04} देखत नटत केकि, कल गावत मधुप, मराल, कोकिला, कीर || {गीता.[बाल] 054.05} नयननिको फल लेत निरखि खग, मृग, सुरभी, ब्रजबधू, अहीर | {गीता.[बाल] 054.05} तुलसी प्रभुहि देत सब आसन निज निज मन मृदु कमल कुटीर || {गीता.[बाल] 055.राग} कान्हरा {गीता.[बाल] 055.01} सोहत मग मुनि सँग दोउ भाई | {गीता.[बाल] 055.01} तरुन तमाल चारु चम्पक-छबि कबि-सुभाय कहि जाई || {गीता.[बाल] 055.02} भूषन बसन अनुहरत अंगनि, उमगति सुन्दरताई | {गीता.[बाल] 055.02} बदन मनोज सरोज लोचननि रही है लुभाइ लुनाई || {गीता.[बाल] 055.03} अंसनि धनु, सर कर-कमलनि, कटि कसे हैं निखङ्ग बनाई | {गीता.[बाल] 055.03} सकल भुवन सोभा सरबस लघु लागति निरखि निकाई || {गीता.[बाल] 055.04} महि मृदु पथ, घन छाँह, सुमन सुर बरष, पवन सुखदाई | {गीता.[बाल] 055.04} जल-थल-रुह फल, फूल, सलिल सब करत प्रेम पहुनाई || {गीता.[बाल] 055.05} सकुच सभीत बिनीत साथ गुरु बोलनि-चलनि सुहाई | {गीता.[बाल] 055.05} खग-मृग-चित्र बिलोकत बिच-बिच, लसति ललित लरिकाई || {गीता.[बाल] 055.06} बिद्या दई जानि बिद्यानिधि, बिद्यहु लही बड़ाई | {गीता.[बाल] 055.06} ख्याल दली ताडुका, देखि ऋषि देत असीस अघाई || {गीता.[बाल] 055.07} बूझत प्रभु सुरसरि-प्रसङ्ग कहि निज कुल कथा सुनाई | {गीता.[बाल] 055.07} गाधिसुवन-सनेह-सुख-सम्पति उर-आश्रम न समाई || {गीता.[बाल] 055.08} बनबासी बटु, जती, जोगि-जन साधु-सिद्ध-समुदाई | {गीता.[बाल] 055.08} पूजत पेखि प्रीति पुलकत तनु नयन लाभ लुटि पाई || {गीता.[बाल] 055.09} मख राख्यो खलदल दलि भुजबल, बाजत बिबुध बधाई | {गीता.[बाल] 055.09} नित पथ-चरित-सहित तुलसी-चित बसत लखन रघुराई || {गीता.[बाल] 056.01} मञ्जुल मङ्गलमय नृप-ढोटा | {गीता.[बाल] 056.01} मुनि, मुनितिय, मुनिसिसु बिलोकि कहैं मधुर मनोहर जोटा || {गीता.[बाल] 056.02} नाम-रुप-अनुरुप बेष बय, राम लखन लाल लोने | {गीता.[बाल] 056.02} इन्हतें लही है मानो घन-दामिनि दुति मनसिज, मरकत, सोने || {गीता.[बाल] 056.03} चरनसरोज, पीतपट, कटितट, तून-तीर-धनुधारी | {गीता.[बाल] 056.03} केहरिकन्ध काम-करि-करवर बिपुल बाहु, बल भारी || {गीता.[बाल] 056.04} दूषन-रहित समय सम भूषन पाइ सुअंगनि सोहैं | {गीता.[बाल] 056.04} नव-राजीव-नयन, पुरन बिधुबदन मदन मन मोहैं || {गीता.[बाल] 056.05} सिरनि सिखण्ड, सुमन-दल-मण्डन बाल सुभाय बनाये | {गीता.[बाल] 056.05} केलि-अंक तनु-रेनुपङ्क जनु प्रगटत चरित चोराये || {गीता.[बाल] 056.06} मख राखिबे लागि दसरथ सों माँगि आश्रमहि आने | {गीता.[बाल] 056.06} प्रेम पूजि पाहुने प्रानप्रिय गाधिसुवन सनमाने || {गीता.[बाल] 056.07} साधन-फल साधक सिद्धनिके, लोचन-फल सबहीके | {गीता.[बाल] 056.07} सकल सुकृत-फल, मातु-पिताके, जीवन-धन तुलसीके || {गीता.[बाल] 057.01} अहल्योद्धार {गीता.[बाल] 057.राग} सूहो {गीता.[बाल] 057.01} रामपद-पदुम-पराग परी | {गीता.[बाल] 057.01} ऋषितिय तुरत त्यागि पाहन-तनु छबिमय देह धरी || {गीता.[बाल] 057.02} प्रबल पाप पति-साप दुसह दव दारुन जरनि जरी | {गीता.[बाल] 057.02} कृपासुधा सिँचि बिबुध-बेलि ज्यौं फिरि सुख-फरनि फरी || {गीता.[बाल] 057.03} निगम-अगम मूरति महेस-मति-जुबति बराय बरी | {गीता.[बाल] 057.03} सोइ मूरति भै जानि नयनपथ इकटकतें न टरी || {गीता.[बाल] 057.04} बरनति हृदय सरुप, सील गुन प्रेम-प्रमोद-भरी | {गीता.[बाल] 057.04} तुलसिदास अस केहि आरतकी आरति प्रभु न हरी? || {गीता.[बाल] 058.01} परत पद-पङ्कज ऋषि-रवनी | {गीता.[बाल] 058.01} भई है प्रगट अति दिब्य देह धरि मानो त्रिभुवन-छबि-छवनी || {गीता.[बाल] 058.02} देखि बड़ो आचरज, पुलकि तनु कहति मुदित मुनि-भवनी | {गीता.[बाल] 058.02} जो चलिहैं रघुनाथ पयादेहि, सिला न रहिहि अवनी || {गीता.[बाल] 058.03} परसि जो पाँय पुनीत सुरसरी सोहै तीनि-गवनी | {गीता.[बाल] 058.03} तुलसिदास तेहि चरन-रेनुकी महिमा कहै मति कवनी || {गीता.[बाल] 059.01} भूरिभाग-भाजनु भई | {गीता.[बाल] 059.01} रुपरासि अवलोकि बन्धु दोउ प्रेम-सुरङ्ग रई || {गीता.[बाल] 059.02} कहा कहैं, केहि भाँति सराहैं, नहि करतूति नई | {गीता.[बाल] 059.02} बिनु कारन करुनाकर रघुबर केहि-केहि गति न दई || {गीता.[बाल] 059.03} करि बहु बिनय, राखि उर मूरति मङ्गल-मोदिमई | {गीता.[बाल] 059.03} तुलसी ह्वै बिसोक पति-लोकहि प्रभुगुन गनत गई || {गीता.[बाल] 060.राग} कान्हरा {गीता.[बाल] 060.01} कौसिकके मखके रखवारे | {गीता.[बाल] 060.01} नाम राम अरु लखन ललित अति, दसरथ-राज-दुलारे || {गीता.[बाल] 060.02} मेचक पीत कमल कोमल कल काकपच्छ-धर बारे | {गीता.[बाल] 060.02} सोभा सकल सकेलि मदन-बिधि सुकर सरोज सँवारे || {गीता.[बाल] 060.03} सहस समूह सुबाहु सरिस खल समर सूर भट भारे | {गीता.[बाल] 060.03} केलि-तून-धनु-बान-पानि रन निदरि निसाचर मारे || {गीता.[बाल] 060.04} ऋषितिय तारि स्वयम्बर पेखन जनकनगर पगु धारे | {गीता.[बाल] 060.04} मग नर-नारि निहारत सादर, कहैं बड़ भाग हमारे || {गीता.[बाल] 060.05} तुलसी सुनत एक-एकनि सो चलत बिलोकनिहारे | {गीता.[बाल] 060.05} मूकनि बचन-लाहु, मानो अंधनि लहे हैं बिलोचन-तारे || {गीता.[बाल] 061.01} जनकपुर-प्रवेश {गीता.[बाल] 061.राग} टोड़ी {गीता.[बाल] 061.01} आये सुनि कौसिक जनक हरषाने हैं | {गीता.[बाल] 061.01} बोलि गुर भूसुर, समाज सों मिलन चले, {गीता.[बाल] 061.01} जानि बड़े भाग अनुराग अकुलाने हैं || {गीता.[बाल] 061.02} नाइ सीस पगनि, असीस पाइ प्रमुदित, {गीता.[बाल] 061.02} पाँवड़े अरघ देत आदर सों आने हैं | {गीता.[बाल] 061.02} असन, बसन, बासकै सुपास सब बिधि, {गीता.[बाल] 061.02} पूजि प्रिय पाहुने, सुभाय सनमाने हैं || {गीता.[बाल] 061.03} बिनय बड़ाई ऋषि-राजौउ परसपर {गीता.[बाल] 061.03} करत पुलकि प्रेम आनँद अघाने हैं | {गीता.[बाल] 061.03} देखे राम-लखन निमेषै बिथकित भईं {गीता.[बाल] 061.03} प्रानहु ते प्यारे लागे बिनु पहिचाने हैं || {गीता.[बाल] 061.04} ब्रह्मानन्द हृदय, दरस-सुख लोयननि {गीता.[बाल] 061.04} अनभये उभय, सरस राम जाने हैं | {गीता.[बाल] 061.04} तुलसी बिदेहकी सनेहकी दसा सुमिरि, {गीता.[बाल] 061.04} मेरे मन माने राउ निपट सयाने हैं || {गीता.[बाल] 062.राग} मलार {गीता.[बाल] 062.01} कोसलरायके कुअँरोटा | {गीता.[बाल] 062.01} राजत रुचिर जनक-पुर पैठत स्याम गौर नीके जोटा || {गीता.[बाल] 062.02} चौतनि सिरनि, कनककली काननि, कटि पट पीत सोहाये | {गीता.[बाल] 062.02} उर मनि-माल, बिसाल बिलोचन, सीय-स्वयम्बर आये || {गीता.[बाल] 062.03} बरनि न जात, मनहिं मन भावत, सुभग अबहिं बय थोरी | {गीता.[बाल] 062.03} भई हैं मगन बिधुबदन बिलोकत बनिता चतुर चकोरी || {गीता.[बाल] 062.04} कहँ सिवचाप, लरिकवनि बूझत, बिहँसि चितै तिरछौंहैं | {गीता.[बाल] 062.04} तुलसी गलिन भीर, दरसन लगि लोग अटनि आरोहैं || {गीता.[बाल] 063.01} ये अवधेसके सुत दोऊ | {गीता.[बाल] 063.01} चढ़ि मन्दिरनि बिलोकत सादर जनकनगर सब कोऊ || {गीता.[बाल] 063.02} स्याम गौर सुन्दर किसोर तनु, तून-बान-धनुधारी | {गीता.[बाल] 063.02} कटि पट पीत, कण्ठ मुकुतामनि, भुज बिसाल, बल भारी || {गीता.[बाल] 063.03} मुख मयङ्क, सरसीरुह लोचन, तिलक भाल, टेढ़ी भौंहैं | {गीता.[बाल] 063.03} कल कुण्डल, चौतनी चारु अति, चलत मत्त-गज-गौंहैं || {गीता.[बाल] 063.04} बिस्वामित्र हेतु पठये नृप,इनहि ताडुका मारी | {गीता.[बाल] 063.04} मख राख्यो रिपु जीति, जान जग, मग मुनिबधू उधारी || {गीता.[बाल] 063.05} प्रिय पाहुने जानि नर-नारिन नयननि अयन दये | {गीता.[बाल] 063.05} तुलसिदास प्रभु देखि लोग सब जनक समान भये || {गीता.[बाल] 064.राग} टोड़ी {गीता.[बाल] 064.01} बूझत जनक नाथ, ढोटा दोउ काके हैं ? {गीता.[बाल] 064.01} तरुन तमाल चारु चम्पक-बरन तनु {गीता.[बाल] 064.01} कौन बड़े भागीके सुकृत परिपाके हैं || {गीता.[बाल] 064.02} सुखके निधान पाये, हियके पिधान लाये, {गीता.[बाल] 064.02} ठगके-से लाडू खाये, प्रेम-मधु छाके हैं | {गीता.[बाल] 064.02} स्वारथ-रहित परमारथी कहावत हैं, {गीता.[बाल] 064.02} भे सनेह-बिबस बिदेहता बिबाके हैं || {गीता.[बाल] 064.03} सील-सुधाके अगार, सुखमाके पारावार, {गीता.[बाल] 064.03} पावत न पैरि पार पैरि पैरि थाके हैं | {गीता.[बाल] 064.03} लोचन ललकि लागे, मन अति अनुरागे, {गीता.[बाल] 064.03} एक रसरुप चित सकल सभाके हैं || {गीता.[बाल] 064.04} जिय जिय जोरत सगाई राम लखनसों {गीता.[बाल] 064.04} आपने आपने भाय जैसे भाय जाके हैं | {गीता.[बाल] 064.04} प्रीतिको, प्रतीतिको, सुमिरिबेको, सेइबेको, {गीता.[बाल] 064.04} सरनको समरथ तुलसिहु ताके हैं || {गीता.[बाल] 065.01} ए कौन कहाँतें आए ? {गीता.[बाल] 065.01} नील-पीत पाथोज-बरन, मन-हरन, सुभाय सुहाए || {गीता.[बाल] 065.02} मुनि सुत किधौं भूप-बालक, किधौं ब्रह्म-जीव जग जाए | {गीता.[बाल] 065.02} रुप जलधिके रतन, सुछबि-तिय-लोचन ललित ललाए || {गीता.[बाल] 065.03} किधौं रबि-सुवन, मदन-ऋतुपति, किधौं हरि-हर बेष बनाए | {गीता.[बाल] 065.03} किधौं आपने सुकृत-सुरतरुके सुफल रावरेहि पाए || {गीता.[बाल] 065.04} भए बिदेह बिदेह नेहबस देहदसा बिसराए | {गीता.[बाल] 065.04} पुलक गात, न समात हरष हिय, सलिल सुलोचन छाए || {गीता.[बाल] 065.05} जनक-बचन मृदु मञ्जु मधु-भरे भगति कौसिकहि भाए | {गीता.[बाल] 065.05} तुलसी अति आनन्द उमगि उर राम लषन गुन गाए || {गीता.[बाल] 066.01} कौसिक कृपालहूको पुलकित तनु भौ | {गीता.[बाल] 066.01} उमगत अनुराग, सभाके सराहे भाग, {गीता.[बाल] 066.01} देखि दसा जनककी कहिबेको मनु भौ || {गीता.[बाल] 066.02} प्रीतिके न पातकी, दियेहू साप पाप बड़ो, {गीता.[बाल] 066.02} मख-मिस मेरो तब अवध-गवनु भौ | {गीता.[बाल] 066.02} प्रानहूते प्यारे सुत माँगे दिये दसरथ, {गीता.[बाल] 066.02} सत्यसिन्धु सोच सहे, सूनो सो भवनु भौ || {गीता.[बाल] 066.03} काकसिखा सिर, कर केलि-तून-धनु-सर, {गीता.[बाल] 066.03} बालक-बिनोद जातुधाननिसों रनु भौ | {गीता.[बाल] 066.03} बूझत बिदेह अनुराग-आचरज-बस, {गीता.[बाल] 066.03} ऋषिराज जाग भयो, महाराज अनु भौ || {गीता.[बाल] 066.04} भूमिदेव, नरदेव, सचिव परसपर {गीता.[बाल] 066.04} कहत, हमहिं सुरतरु सिवधनु भौ | {गीता.[बाल] 066.04} सुनत राजाकी रीति उपजी प्रतीति-प्रीति, {गीता.[बाल] 066.04} भाग तुलसीके, भले साहेबको जनु भौ || {गीता.[बाल] 067.01} चार्यो भले बेटा देव दसरथ रायके | {गीता.[बाल] 067.01} जैसे राम-लषन, भरत-रिपुहन तैसे, {गीता.[बाल] 067.01} सील-सोभा-सागर, प्रभाकर प्रभायके || {गीता.[बाल] 067.02} ताड़का सँहारि मख राखे, नीके पाले ब्रत, {गीता.[बाल] 067.02} कोटि-कोटि भट किये एक एक घायके | {गीता.[बाल] 067.02} एक बान बेगही उड़ाने जातुधान-जात, {गीता.[बाल] 067.02} सूखि गये गात हैं, पतौआ भये बायके || {गीता.[बाल] 067.03} सिलाछोर छुवत अहल्या भई दिब्यदेह, {गीता.[बाल] 067.03} गुन पेखे पारसके पङ्करुह पायके | {गीता.[बाल] 067.03} रामके प्रसाद गुर गौतम खसम भये, {गीता.[बाल] 067.03} रावरेहु सतानन्द पूत भये मायके || {गीता.[बाल] 067.04} प्रेम-परिहास-पोख बचन परसपर {गीता.[बाल] 067.04} कहत सुनत सुख सब ही सुभायके | {गीता.[बाल] 067.04} तुलसी सराहैं भाग कौसिक जनकजूके, {गीता.[बाल] 067.04} बिधिके सुढर होत सुढर सुदायके || {गीता.[बाल] 068.01} ये दोऊ दसरथके बारे | {गीता.[बाल] 068.01} नाम राम घनस्याम, लखन लघु, नखसिख अँग उजियारे || {गीता.[बाल] 068.02} निज हित लागि माँगि आने मैं धरमसेतु-रखवारे | {गीता.[बाल] 068.02} धीर, बीर बिरुदैत, बाँकुरे, महाबाहु, बल भारे || {गीता.[बाल] 068.03} एक तीर तकि हती ताडका, किये सुर-साधु सुखारे | {गीता.[बाल] 068.03} जग्य राखि, जग साखि, तोषि ऋषि, निदरि निसाचर मारे || {गीता.[बाल] 068.04} मुनितिय तारि स्वयम्बर पेखन आये सुनि बचन तिहारे | {गीता.[बाल] 068.04} एउ देखिहैं पिनाकु नेकु, जेहि नृपति लाज-ज्वर जारे || {गीता.[बाल] 068.05} सुनि, सानन्द सराहि सपरिजन, बारहि बार निहारे | {गीता.[बाल] 068.05} पूजि सप्रेम, प्रसंसि कौसिकहि भूपति सदन सिधारे || {गीता.[बाल] 068.06} सोचत सत्य-सनेह-बिबस निसि, नृपहि गनत गये तारे | {गीता.[बाल] 068.06} पठये बोलि भोर, गुरके सँग रङ्गभूमि पगु धारे || {गीता.[बाल] 068.07} नगर-लोग सुधि पाइ मुदित, सबही सब काज बिसारे | {गीता.[बाल] 068.07} मनहु मघा-जल उमगि उदधि-रुख चले नदी-नद-नारे || {गीता.[बाल] 068.08} ए किसोर, धनु घोर बहुत, बिलखात बिलोकनिहारे | {गीता.[बाल] 068.08} टर्यो न चाप तिन्हते, जिन्ह सुभटनि कौतुक कुधर उखारे || {गीता.[बाल] 068.09} ए जाने बिनु जनक जानियत करि पन भूप हँकारे | {गीता.[बाल] 068.09} नतरु सुधसागर परिहरि कत कूप खनावत खारे || {गीता.[बाल] 068.10} सुखमा सील-सनेह सानि मनो रुप बिरञ्चि सँवारे | {गीता.[बाल] 068.10} रोम-रोमपर सोम-काम सत कोटि बारि फेरि डारे || {गीता.[बाल] 068.11} कोउ कहै, तेज-प्रताप-पुञ्ज चितये नहिं जात, भिया रे ! {गीता.[बाल] 068.11} छुअत सरासन-सलभ जरैगो ए दिनकर-बंस-दिया रे || {गीता.[बाल] 068.12} एक कहै, कछु होउ, सुफल भये जीवन-जनम हमारे | {गीता.[बाल] 068.12} अवलोके भरि नयन आजु तुलसीके प्रानपियारे || {गीता.[बाल] 069.01} जनक बिलोकि बार-बार रघुबरको | {गीता.[बाल] 069.01} मुनिपद सीस नाय, आयसु-असीस पाय, {गीता.[बाल] 069.01} एई बातैं कहत गवन कियो घरको || {गीता.[बाल] 069.02} नीन्द न परति राति, प्रेम-पन एक भाँति, {गीता.[बाल] 069.02} सोचत, सकोचत बिरञ्चि-हरि-हरको | {गीता.[बाल] 069.02} तुम्हते सुगम सब देव! देखिबेको अब {गीता.[बाल] 069.02} जस हंस किए जोगवत जुग परको || {गीता.[बाल] 069.03} ल्याए सङ्ग कौसिक, सुनाए कहि गुनगन, {गीता.[बाल] 069.03} आए देखि दिनकर कुल-दिनकरको | {गीता.[बाल] 069.03} तुलसी तेऊ सनेहको सुभाउ बाउ मानो {गीता.[बाल] 069.03} चलदलको सो पात करै चित चरको || {गीता.[बाल] 070.राग} केदारा {गीता.[बाल] 070.01} रङ्ग-भूमि भोरे ही जाइकै | {गीता.[बाल] 070.01} राम-लषन लखि लोग लूटिहैं लोचन-लाभ अघाइकै || {गीता.[बाल] 070.02} भूप-भवन, घर घर, पुर बाहर, इहै चरचा रही छाइकै | {गीता.[बाल] 070.02} मगन मनोरथ-मोद नारि-नर, प्रेम-बिबस उठैं गाइकै || {गीता.[बाल] 070.03} सोचत बिधि-गति समुझि, परसपर कहत बचन बिलखाइकै | {गीता.[बाल] 070.03} कुँवर किसोर, कठोर सरासन, असमञ्जस भयो आइकै || {गीता.[बाल] 070.04} सुकृत सँभारि, मनाइ पितर-सुर, सीस ईसपद नाइकै | {गीता.[बाल] 070.04} रघुबर-करधनु-भङ्ग चहत सब अपनो सो हितु चितु लाइकै || {गीता.[बाल] 070.05} लेत फिरत कनसुई सगुन सुभ, बूझत गनक बोलाइकै | {गीता.[बाल] 070.05} सुनि अनुकूल, मुदित मन मानहु धरत धीरजहि धाइकै || {गीता.[बाल] 070.06} कौसिक-कथा एक एकनिसों कहत प्रभाउ जनाइकै | {गीता.[बाल] 070.06} सीय-राम सञ्जोग जानियत, रच्यो बिरञ्चि बनाइकै || {गीता.[बाल] 070.07} एक सराहि सुबाहु-मथन बर बाहू, उछाह बढ़ाइकै | {गीता.[बाल] 070.07} सानुज राज-समाज बिराजिहैं राम पिनाक चढ़ाइकै || {गीता.[बाल] 070.08} बड़ी सभा बड़ो लाभ, बड़ो जस, बड़ी बड़ाई पाइकै | {गीता.[बाल] 070.08} को सोहिहै, और को लायक रघुनायकहि बिहाइकै?|| {गीता.[बाल] 070.09} गवनिहैं गँवहिं गवाँइ गरब गृह नृपकुल बलहि लजाइकै | {गीता.[बाल] 070.09} भलीभाँति साहब तुलसीके चलिहैं ब्याहि बजाइकै || {गीता.[बाल] 071.01} पुष्पवाटिकामें {गीता.[बाल] 071.राग} टोड़ी {गीता.[बाल] 071.01} भोर फूल बीनबेको गये फुलवाई हैं | {गीता.[बाल] 071.01} सीसनि टिपारे, उपबीत, पीत पट कटि, {गीता.[बाल] 071.01} दोना बाम करनि सलोने भे सवाई हैं || {गीता.[बाल] 071.02} रुपके अगार, भूपके कुमार, सुकुमार, {गीता.[बाल] 071.02} गुरके प्रानाधार सङ्ग सेवकाई हैं | {गीता.[बाल] 071.02} नीच ज्यों टहल करैं, राखैं रुख अनुसरैं, {गीता.[बाल] 071.02} कौसिक-से कोही बस किये दुहुँ भाई हैं || {गीता.[बाल] 071.03} सखिनसहित तेहि औसर बिधिके सँजोग {गीता.[बाल] 071.03} गिरिजाजू पूजिबेको जानकीजू आई हैं | {गीता.[बाल] 071.03} निरखि लषन-राम जाने ऋतुपति-काम, {गीता.[बाल] 071.03} मोहि मानो मदन मोहनी मूड़ नाई हैं || {गीता.[बाल] 071.04} राघौजू-श्रीजानकी-लोचन मिलिबेको मोद {गीता.[बाल] 071.04} कहिबेको जोगु न, मैं बातैं-सी बनाई हैं | {गीता.[बाल] 071.04} स्वामी, सीय, सखिन्ह, लषन तुलसीको तैसो {गीता.[बाल] 071.04} तैसो मन भयो जाकी जैसिये सगाई हैं || {गीता.[बाल] 072.01} पूजि पारबती भले भाय पाँय परिकै | {गीता.[बाल] 072.01} सजल सुलोचन, सिथिल तनु पुलकित, {गीता.[बाल] 072.01} आवै न बचन, मन रह्यो प्रेम भरिकै || {गीता.[बाल] 072.02} अंतरजामिनि भवभामिनि स्वामिनिसों हौं, {गीता.[बाल] 072.02} कही चाहौं बात, मातु अंत तौ हौं लरिकै | {गीता.[बाल] 072.02} मूरति कृपालु मञ्जु माल दै बोलत भई, {गीता.[बाल] 072.02} पूजो मन कामना भावतो बरु बरिकै || {गीता.[बाल] 072.03} राम कामतरु पाइ, बेलि ज्यों बौण्ड़ी बनाइ, {गीता.[बाल] 072.03} माँग-कोषि तोषि-पोषि, फैलि-फूलि-फरिकै | {गीता.[बाल] 072.03} रहौगी, कहौगी तब, साँची कही अंबा सिय, {गीता.[बाल] 072.03} गहे पाँय द्वै, उठाय, माथे हाथ धरिकै || {गीता.[बाल] 072.04} मुदित असीस सुनि, सीस नाइ पुनि पुनि, {गीता.[बाल] 072.04} बिदा भई देवीसों जननि डर डरिकै | {गीता.[बाल] 072.04} हरषीं सहेली, भयो भावतो, गावतीं गीत, {गीता.[बाल] 072.04} गवनी भवन तुलसीस-हियो हरिकै || {गीता.[बाल] 073.01} रङ्गभूमिमें {गीता.[बाल] 073.01} रङ्गभूमि आए, दसरथके किसोर हैं | {गीता.[बाल] 073.01} पेखनो सो पेखन चले हैं पुर-नर-नारि, {गीता.[बाल] 073.01} बारे-बूढ़े, अंध-पङ्गु करत निहोर हैं || {गीता.[बाल] 073.02} नील पीत नीरज कनक मरकत घन {गीता.[बाल] 073.02} दामिनी-बरन तनु रुपके निचोर हैं | {गीता.[बाल] 073.02} सहज सलोने, राम-लषन ललित नाम, {गीता.[बाल] 073.02} जैसे सुने तैसेई कुँवर सिरमौर हैं || {गीता.[बाल] 073.03} चरन-सरोज, चारु जङ्घा जानु ऊरु कटि, {गीता.[बाल] 073.03} कन्धर बिसाल, बाहु बड़े बरजोर हैं | {गीता.[बाल] 073.03} नीकेकै निषङ्ग कसे, करकमलनि लसै {गीता.[बाल] 073.03} बान-बिसिषासन मनोहर कठोर हैं || {गीता.[बाल] 073.04} काननि कनकफूल, उपबीत अनुकूल, {गीता.[बाल] 073.04} पियरे दुकूल बिलसत आछे छोर हैं | {गीता.[बाल] 073.04} राजिव नयन, बिधुबदन टिपारे सिर, {गीता.[बाल] 073.04} नख-सिख अंगनि ठगौरी ठौर ठौर हैं || {गीता.[बाल] 073.05} सभा-सरवर लोक-कोक-नद-कोकगन {गीता.[बाल] 073.05} प्रमुदित मन देखि दिनमनि भोर हैं | {गीता.[बाल] 073.05} अबुध असैले मन-मैले महिपाल भये, {गीता.[बाल] 073.05} कछुक उलूक कछु कुमुद चकोर हैं || {गीता.[बाल] 073.06} भाईसों कहत बात, कौसिकहि सकुचात, {गीता.[बाल] 073.06} बोल घन घोर-से बोलत थोर-थोर हैं | {गीता.[बाल] 073.06} सनमुख सबहि, बिलोकत सबहि नीके, {गीता.[बाल] 073.06} कृपासों हेरत हँसि तुलसीकी ओर हैं || {गीता.[बाल] 074.01} एई राम-लषन जे मुनि-सँग आये हैं | {गीता.[बाल] 074.01} चौतनी-चोलना काछे, सखि सोहैं आगे-पाछे, {गीता.[बाल] 074.01} आछेहुते आछे, आछे आछे भाय भाये हैं || {गीता.[बाल] 074.02} साँवरे गोरे सरीर, महाबाहु महाबीर, {गीता.[बाल] 074.02} कटि तून तीर धरे, धनुष सुहाये हैं | {गीता.[बाल] 074.02} देखत कोमल, कल, अतुल बिपुल बल, {गीता.[बाल] 074.02} कौसिक कोदण्ड-कला कलित सिखाये हैं || {गीता.[बाल] 074.03} इन्हहीं ताडका मारी, गौतमकी तिय तारी, {गीता.[बाल] 074.03} भारी भारी भूरि भट रन बिचलाये हैं | {गीता.[बाल] 074.03} ऋषि मख रखवारे, दसरथके दुलारे, {गीता.[बाल] 074.03} रङ्गभूमि पगु धारे, जनक बुलाये हैं || {गीता.[बाल] 074.04} इन्हके बिमल गुन गनत पुलकि तनु {गीता.[बाल] 074.04} सतनन्द-कौसिक नरेसहि सुनाये हैं | {गीता.[बाल] 074.04} प्रभु पद मन दिये, सो समाज चित किये {गीता.[बाल] 074.04} हुलसि हुलसि हिये तुलसिहुँ गाये हैं || {गीता.[बाल] 075.राग} कान्हरा {गीता.[बाल] 075.01} सीय स्वयम्बरु, माई दोउ भाई आए देखन | {गीता.[बाल] 075.01} सुनत चलीं प्रलदा प्रमुदित मन, {गीता.[बाल] 075.01} प्रेम पुलकि तनु मनहुँ मदन मञ्जुल पेखन || {गीता.[बाल] 075.02} निरखि मनोहरताई सुख पाई कहैं एक-एक सों, {गीता.[बाल] 075.02} भूरिभाग हम धन्य, आलि ! ए दिन, एखन| {गीता.[बाल] 075.02} तुलसी सहज सनेह सुरँग सब {गीता.[बाल] 075.02} सो समाज चित-चित्रसार लागी लेखन || {गीता.[बाल] 076.राग} गौरी {गीता.[बाल] 076.01} राम-लषन जब दृष्टि परे, री | {गीता.[बाल] 076.01} अवलोकत सब लोग जनकपुर मानो बिधि बिबिध बिदेह करे, री || {गीता.[बाल] 076.02} धनुषजग्य कमनीय अलनि-तल कौतुकही भए आय खरे, री | {गीता.[बाल] 076.02} छबि-सुरसभा मनहु मनसिजके कलित कलपतरु रुप फरे, री || {गीता.[बाल] 076.03} सकल काम बरषत मुख निरखत, करषत, चित, हित हरष भरे, री | {गीता.[बाल] 076.03} तुलसी सबै सराहत भूपहि भलै पैत पासे सुढर ढरे, री || {गीता.[बाल] 077.01} नेकु, सुमुखि, चित लाइ चितौ, री | {गीता.[बाल] 077.01} राजकुँवर-मूरति रचिबेकी रुचि सुबिरञ्चि श्रम कियो है कितौ, री || {गीता.[बाल] 077.02} नख-सिख-सुदंरता अवलोकत कह्यो न परत सुख होत जितौ, री | {गीता.[बाल] 077.02} साँवर रुप-सुधा भरिबे कहँ नयन-कमल कल कलस रितौ, री || {गीता.[बाल] 077.03} मेरे जान इन्हैं बोलिबे कारन चतुर जनक ठयो ठाट इतौ, री | {गीता.[बाल] 077.03} तुलसी प्रभु भञ्जिहैं सम्भु-धनु, भूरिभाग सिय मातु-पितौ, री || {गीता.[बाल] 078.राग} सारङ्ग {गीता.[बाल] 078.01} जबतें राम-लषन चितए, री | {गीता.[बाल] 078.01} रहे इकटक नर-नारि जनकपुर, लागत पलक कलप बितए, री || {गीता.[बाल] 078.02} प्रेम-बिबस माँगत महेस सों, देखत ही रहिये नित ए, री | {गीता.[बाल] 078.02} कै ए सदा बसहु इन्ह नयनन्हि, कै ए नयन जाहु जित ए, री || {गीता.[बाल] 078.03} कौऊ समुझाइ कहै किन भूपहि, बड़े भाग आए इत ए री | {गीता.[बाल] 078.03} कुलिस-कठोर कहाँ सङ्कर-धनु, मृदुमूरति किसोर कित ए, री || {गीता.[बाल] 078.04} बिरचत इन्हहिं बिरञ्चि भुवन सब सुन्दरता खोजत रित ए, री | {गीता.[बाल] 078.04} तुलसिदास ते धन्य जनम जन, मन-क्रम-बच जिन्हके हित ए, री || {गीता.[बाल] 079.01} सुनु, सखि!भूपति भलोई कियो, री | {गीता.[बाल] 079.01} जेहि प्रसाद अवधेस-कुवँर दोउ नगर-लोग अवलोकि जियो, री || {गीता.[बाल] 079.02} मानि प्रतीति कहे मेरे तैं कत सँदेह-बस करति हियो, री | {गीता.[बाल] 079.02} तौलौं है यह सम्भु सरासन, श्रीरघुबर जौलौं न लियो, री || {गीता.[बाल] 079.03} जेहि बिंरचि रचि सीय सँवारी, औ रामहि एसो रुप दियो, री | {गीता.[बाल] 079.03} तुलसिदास तेहि चतुर बिधाता निजकर यह सञ्जोग सियो, री || {गीता.[बाल] 080.01} अनुकूल नृपहि सूलपानि हैं | {गीता.[बाल] 080.01} नीलकण्ठ कारुन्यसिन्धु हर दीनबन्धु दिनदानि हैं || {गीता.[बाल] 080.02} जो पहिले ही पिनाक जनक कहँ गये सौम्पि जिय जानि हैं | {गीता.[बाल] 080.02} बहुरि त्रिलोचन लोचनके फल सबहि सुलभ किये आनि हैं || {गीता.[बाल] 080.03} सुनियत भव-भाव ते राम हैं, सिय भावती-भवानि हैं | {गीता.[बाल] 080.03} परखत प्रीति-प्रतीति, पयज-पनु रहे काज ठटु ठानि हैं || {गीता.[बाल] 080.04} भये बिलोकि बिदेह नेहबस बालक बिनु पहिचानि हैं | {गीता.[बाल] 080.04} होत हरे होने बिरवनि दल सुमति कहति अनुमानि हैं || {गीता.[बाल] 080.05} देखियत भूप भोर-के-से उडुगन, गरत गरीब गलानि हैं | {गीता.[बाल] 080.05} तेज-प्रताप बढ़त कुँवरनको, जदपि सँकोची बानि हैं || {गीता.[बाल] 080.06} बय किसोर, बरजोर, बाहुबल-मेरु मेलि गुन तानिहैं | {गीता.[बाल] 080.06} अवसि राम राजीव-बिलोचन सम्भु-सरासन भानिहैं || {गीता.[बाल] 080.07} देखिहैं ब्याह-उछाह नारि-नर, सकल सुमङ्गल-खानि हैं | {गीता.[बाल] 080.07} भूरिभाग तुलसी तेऊ, जे सुनिहैं, गाइहैं, बखानिहैं || {गीता.[बाल] 081.राग} केदारा {गीता.[बाल] 081.01} रामहि नीके कै निरखि, सुनैनी ! {गीता.[बाल] 081.01} मनसहुँ अगम समुझि, यह अवसरु कत सकुचति, पिकबैनी || {गीता.[बाल] 081.02} बड़े भाग मख-भूमि प्रगट भई सीय सुमङ्गल-ऐनी | {गीता.[बाल] 081.02} जा कारन लोचन-गोचर भै मूरति सब सुखदैनी || {गीता.[बाल] 081.03} कुलगुर-तियके मधुर बचन सुनि जनक-जुबति मति-पैनी | {गीता.[बाल] 081.03} तुलसी सिथिल देह-सुधि-बुधि करि सहज सनेह-बिषैनी || {गीता.[बाल] 082.01} मिलो बरु सुन्दर सुन्दरि सीतहि लायकु {गीता.[बाल] 082.01} साँवरो सुभग, शोभाहूँको परम सिङ्गारु | {गीता.[बाल] 082.01} मनहूको मन मोहै, उपमाको को है? {गीता.[बाल] 082.01} सोहै सुखमासागर सङ्ग अनुज राजकुमारु || {गीता.[बाल] 082.02} ललित सकल अंग, तनु धरे कै अनङ्ग, {गीता.[बाल] 082.02} नैननिको फल कैन्धौं, सियको सुकृत-सारु | {गीता.[बाल] 082.02} सरद-सुधा-सदन-छबिहि निन्दै बदन, {गीता.[बाल] 082.02} अरुन आयत नवनलिन-लोचन चारु || {गीता.[बाल] 082.03} जनक-मनकी रीति जानि बिरहित प्रीति, {गीता.[बाल] 082.03} ऐसी औ मूरति देखे रह्यो पहिलो बिचारु | {गीता.[बाल] 082.03} तुलसी नृपहि ऐसो कहि न बुझावै कोउ, {गीता.[बाल] 082.03} पन औ कुँअर दोऊ प्रेमकी तुला धौं तारु|| {गीता.[बाल] 083.01} देखि देखि री! दोउ राजसुवन | {गीता.[बाल] 083.01} गौर स्याम सलोने लोने लोने, लोयननि, {गीता.[बाल] 083.01} जिन्हकी सोभा तें सोहै सकल भुवन || {गीता.[बाल] 083.02} इन्हहीं ताडका मारी, मग मुनि-तिय तारी, {गीता.[बाल] 083.02} ऋषिमख राख्यो, रन दले हैं दुवन | {गीता.[बाल] 083.02} तुलसी प्रभुको अब जनकनगर-नभ, {गीता.[बाल] 083.02} सुजस-बिमल-बिधु चहत उवन || {गीता.[बाल] 084.राग} टोड़ी {गीता.[बाल] 084.01} राजा रङ्गभूमि आज बैठे जाइ जाइकै | {गीता.[बाल] 084.01} आपने आपने थल, आपने आपने साज, {गीता.[बाल] 084.01} आपनी आपनी बर बानिक बनाइकै || {गीता.[बाल] 084.02} कौसिक सहित राम-लषन ललित नाम, {गीता.[बाल] 084.02} लरिका ललाम लोने पठए बुलाइकै | {गीता.[बाल] 084.02} दरसलालसा-बस लोग चले भाय भले, {गीता.[बाल] 084.02} बिकसित-मुख निकसत धाइ धाइ कै || {गीता.[बाल] 084.03} सानुज सानन्द हिये आगे ह्वै जनक लिये, {गीता.[बाल] 084.03} रचना रुचिर सब सादर देखाइकै | {गीता.[बाल] 084.03} दिये दिब्य आसन सुपास सावकास अति, {गीता.[बाल] 084.03} आछे आछे बीछे बीछे बिछौना बिछाइकै || {गीता.[बाल] 084.04} भूपतिकिसोर दुहुँ ओर, बीच मुनिराउ {गीता.[बाल] 084.04} देखिबेको दाउँ, देखौ देखिबो बिहाइकै | {गीता.[बाल] 084.04} उदय-सैल सोहैं सुन्दर कुँवर, जोहैं, {गीता.[बाल] 084.04} मानौ भानु भोर भूरि किरनि छिपाइकै || {गीता.[बाल] 084.05} कौतुक कोलाहल निसान-गान पुर, नभ {गीता.[बाल] 084.05} बरषत सुमन बिमान रहे छाइकै | {गीता.[बाल] 084.05} हित-अनहित, रत-बिरत बिलोकि बाल, {गीता.[बाल] 084.05} प्रेम-मोद-मगन जनम-फल पाइकै || {गीता.[बाल] 084.06} राजाकी रजाइ पाइ सचिव-सहेली धाइ, {गीता.[बाल] 084.06} सतानन्द ल्याए सिय सिबिका चढ़ाइकै | {गीता.[बाल] 084.06} रुप-दीपिका निहारि मृग-मृगी नर-नारि, {गीता.[बाल] 084.06} बिथके बिलोचन-निमेषै बिसराइकै || {गीता.[बाल] 084.07} हानि, लाहु, अनख, उछाहु, बाहुबल कहि {गीता.[बाल] 084.07} बन्दि बोले बिरद अकस उपजाइकै | {गीता.[बाल] 084.07} दीप दीपके महीप आए सुनि पैज पन, {गीता.[बाल] 084.07} कीजै पुरुषारथको अवसर भौ आइकै || {गीता.[बाल] 084.08} आनाकानी, कण्ठ-हँसी मुँहा-चाही होन लगी, {गीता.[बाल] 084.08} देखि दसा कहत बिदेह बिलखाइकै | {गीता.[बाल] 084.08} घरनि सिधारिए, सुधारिए आगिलो काज, {गीता.[बाल] 084.08} पूजि पूजि धनु कीजै बिजय बजाइकै || {गीता.[बाल] 084.09} जनक-बचन छुए बिरवा लजारु के से {गीता.[बाल] 084.09} बीर रहे सकल सकुचि सिर नाइकै | {गीता.[बाल] 084.09} तुलसी लषन माषे, रोषे, राखे रामरुख {गीता.[बाल] 084.09} भाषे मृदु परुष सुभायन रिसाइकै || {गीता.[बाल] 085.01} भूपति बिदेह कही नीकियै जो भई है | {गीता.[बाल] 085.01} बड़े ही समाज आजु राजनिकी लाज-पति {गीता.[बाल] 085.01} हाँकि आँक एक ही पिनाक छीनि लई है || {गीता.[बाल] 085.02} मेरो अनुचित न कहत लरिकाई-बस, {गीता.[बाल] 085.02} पन परमिति और भाँति सुनि गई है | {गीता.[बाल] 085.02} नतरु प्रभु-प्रताप उतरु चढ़ाय चाप {गीता.[बाल] 085.02} देतो पै देखाइ बल, फल, पापमई है || {गीता.[बाल] 085.03} भूमिकै हरैया उखरैया भूमिधरनिके, {गीता.[बाल] 085.03} बिधि बिरचे प्रभाउ जाको जग जई है | {गीता.[बाल] 085.03} बिहँसि हिये हरषि हटके लषन राम, {गीता.[बाल] 085.03} सोहत सकोच सील नेह नारि नई है || {गीता.[बाल] 085.04} सहमी सभा सकल, जनक भए बिकल, {गीता.[बाल] 085.04} राम लखि कौसिक असीस-आग्या दई है | {गीता.[बाल] 085.04} तुलसी सुभाय गुरुपाँय लागि रघुराज {गीता.[बाल] 085.04} ऋषिराजकी रजाइ माथे मानि लई है || {गीता.[बाल] 086.01} सोचत जनक पोच पेच परि गई है | {गीता.[बाल] 086.01} जोरि कर कमल निहोरि कहैं कौसिकसों, {गीता.[बाल] 086.01} आयसु भौ रामको सो मेरे दुचितई है || {गीता.[बाल] 086.02} बान, जातु-धानपति, भूप दीप सातहूके, {गीता.[बाल] 086.02} लोकप बिलोकत पिनाक भूमि लई है | {गीता.[बाल] 086.02} जोतिलिङ्ग कथा सुनि जाको अंत पाये बिनु {गीता.[बाल] 086.02} आए बिधि हरि हारि सोई हाल भई है || {गीता.[बाल] 086.03} आपुही बिचारिए, निहारिए सभाकी गति, {गीता.[बाल] 086.03} बेद-मरजाद मानौ हेतुबाद हई है | {गीता.[बाल] 086.03} इन्हके जितैहैं मन सोभा अधिकानी तन, {गीता.[बाल] 086.03} मुखनकी सुखमा सुखद सरसई है || {गीता.[बाल] 086.04} रावरो भरोसो बल, कै है कोऊ कियो छल, {गीता.[बाल] 086.04} कैधों कुलको प्रभाव, कैधों लरिकई है ? {गीता.[बाल] 086.04} कन्या, कल कीरति, बिजय बिस्वकी बटोरि {गीता.[बाल] 086.04} कैधों करतार इन्हहीको निर्मई है || {गीता.[बाल] 086.05} पनको न मोह, न बिसेष चिन्ता सीताहूकी, {गीता.[बाल] 086.05} लुनिहै पै सोई सोई जोई जेहि बई है | {गीता.[बाल] 086.05} रहै रघुनाथकी निकाई नीकी नीके नाथ, {गीता.[बाल] 086.05} हाथ सो तिहारे करतूति जाकी नई है || {गीता.[बाल] 086.06} कहि साधु साधु गाधि-सुवन सराहे राउ, {गीता.[बाल] 086.06} महाराज! जानि जिय ठीक भली दई है| {गीता.[बाल] 086.06} हरषै लखन, हरषाने बिलखाने लोग, {गीता.[बाल] 086.06} तुलसी मुदित जाको राजा राम जई है || {गीता.[बाल] 087.01} सुजन सराहैं जो जनक बात कही है | {गीता.[बाल] 087.01} रामहि सोहानी जानि, मुनिमनमानी सुनि, {गीता.[बाल] 087.01} नीच महिपावली दहन बिनु दही है || {गीता.[बाल] 087.02} कहैं गाधिनन्दन मुदित रघुनन्दनसों, {गीता.[बाल] 087.02} नृपगति अगह, गिरा न जाति गही है | {गीता.[बाल] 087.02} देखे-सुने भूपति अनेक झूठे झूठे नाम, {गीता.[बाल] 087.02} साँचे तिरहुतिनाथ, साखि देति मही है || {गीता.[बाल] 087.03} रागौउ बिराग, भोग जोग जोगवत मन, {गीता.[बाल] 087.03} जोगी जागबलिक प्रसाद सिद्धि लही है | {गीता.[बाल] 087.03} ताते न तरनितें न सीरे सुधाकरहू तें, {गीता.[बाल] 087.03} सहज समाधि निरुपाधि निरबही है || {गीता.[बाल] 087.04} ऐसेउ अगाध बोध रावरे सनेह-बस, {गीता.[बाल] 087.04} बिकल बिलोकति, दुचितई सही है | {गीता.[बाल] 087.04} कामधेनु-कृपा हुलसानी तुलसीस उर, {गीता.[बाल] 087.04} पन-सिसु हेरि, मरजाद बाँधी रही है || {गीता.[बाल] 088.01} ऋषिराज राजा आजु जनक समान को ? {गीता.[बाल] 088.01} आपु यहि भाँति प्रीति सहित सराहित, {गीता.[बाल] 088.01} रागी औ बिरागी बड़भागी ऐसो आन को ?|| {गीता.[बाल] 088.02} भूमि-भोग करत अनुभवत जोग-सुक {गीता.[बाल] 088.02} मुनि-मन-अगम अलख गति जान को ? {गीता.[बाल] 088.02} गुर-हर-पद-नेहु, गेह बसि भौ बिदेह, {गीता.[बाल] 088.02} अगुन-सगुन-प्रभु-भजन-सयान को ?|| {गीता.[बाल] 088.03} कहनि रहनि एक, बिरति बिबेक नीति, {गीता.[बाल] 088.03} बेद-बुध-सम्मत पथीन निरबानको ? {गीता.[बाल] 088.03} गाँठि बिनु गुनकी कठिन जड़-चेतनकी, {गीता.[बाल] 088.03} छोरी अनायास, साधु सोधक अपान को || {गीता.[बाल] 088.04} सुनि रघुबीरकी बचन-रचनाकी रीति, {गीता.[बाल] 088.04} भयो मिथिलेस मानो दीपक बिहानको | {गीता.[बाल] 088.04} मिट्यो महामोह जीको, छूट्यो पोच सोच सीको, {गीता.[बाल] 088.04} जान्यो अवतार भयो पुरुष पुरानको || {गीता.[बाल] 088.05} सभा, नृप, गुर, नर-नारि पुर, नभ सुर, {गीता.[बाल] 088.05} सब चितवत मुख करुनानिधानको | {गीता.[बाल] 088.05} एकै एक कहत प्रगट एक प्रेम-बस, {गीता.[बाल] 088.05} तुलसीस तोरिये सरासन इसानको || {गीता.[बाल] 089.राग} मारु {गीता.[बाल] 089.01} सुनो भैया भूप सकल दै कान | {गीता.[बाल] 089.01} बज्ररेख गजदसन जनक-पन बेद-बिदित, जग जान || {गीता.[बाल] 089.02} घोर कठोर पुरारि-सरासन, नाम प्रसिद्ध पिनाकु | {गीता.[बाल] 089.02} जो दसकण्ठ दियो बाँवों, जेहि हर-गिरि कियो है मनाकु || {गीता.[बाल] 089.03} भूमि-भाल भ्राजत, न चलत सो, ज्यों बिरञ्चिको आँकु | {गीता.[बाल] 089.03} धनु तोरै सोई बरै जानकी, राउ होइ कि राँकु || {गीता.[बाल] 089.04} सुनि आमरषि उठे अवनीपति, लगै बचन जनु तीर | {गीता.[बाल] 089.04} टरै न चाप, करैं अपनी सी महा महा बलधीर || {गीता.[बाल] 089.05} नमित-सीस सोचहिं सलज्ज सब श्रीहत भए सरीर| {गीता.[बाल] 089.05} बोले जनक बिलोकि सीय तन दुखित सरोष अधीर || {गीता.[बाल] 089.06} सप्त दीप नव खण्ड बूमिके भूपतिबृन्द जुरे | {गीता.[बाल] 089.06} बड़ो लाभ कन्या-कीरतिको, जहँ-तहँ महिप मुरे || {गीता.[बाल] 089.07} डग्यौ न धनु, जनु बीर-बिगत महि, किधौं कहुँ सुभट दुरे | {गीता.[बाल] 089.07} रोषे लखन बिकट भृकुटी करि, भुज अरु अधर फुरे || {गीता.[बाल] 089.08} सुनहु भानुकुल-कमल-भानु ! जो तव अनुसासन पावौं | {गीता.[बाल] 089.08} का बापुरो पिनाकु, मेलि गुन मन्दर मेरु नवावौं || {गीता.[बाल] 089.09} देखौ निज किङ्करको कौतुक, क्यों कोदण्ड चढ़ावौं | {गीता.[बाल] 089.09} लै धावौं, भञ्जौं मृनाल, ज्यों, तौ प्रभु-अनुग कहावौं || {गीता.[बाल] 089.10} हरषै पुर-नर-नारि, सचिव, नृप कुँवर कहे बर बैन | {गीता.[बाल] 089.10} मृदु मुसुकाइ राम बरज्यौ प्रिय बन्धु नयनकी सैन || {गीता.[बाल] 089.11} कौसिक कह्यो, उठहु रघुनन्दन, जगबन्दन, बलाइन | {गीता.[बाल] 089.11} तुलसिदास प्रभु चले मृगपति ज्यौं निज भगतनि सुखदैन || {गीता.[बाल] 090.01} जबहिं सब नृपति निरास भए | {गीता.[बाल] 090.01} गुरुपद-कमल बन्दि रघुपति तब चाप-समीप गए || {गीता.[बाल] 090.02} स्याम-तामरस-दाम-बरन बपु, उर-भुज-नयन बिसाल | {गीता.[बाल] 090.02} पीत बसन कटि, कलित कण्ठ सुन्दर सिन्धुर-मनिपाल || {गीता.[बाल] 090.03} कल कुण्डल, पल्लव प्रसून सिर चारु चौतनी लाल | {गीता.[बाल] 090.03} कोटि-मदन-छबि-सदन बदन-बिधु, तिलक मनोहर भाल || {गीता.[बाल] 090.04} रुप अनूप बिलोकत सादर पुरजन राजसमाज | {गीता.[बाल] 090.04} लषन कह्यो थिर होहु धरनिधरु, धरनि, धरनिधर आज || {गीता.[बाल] 090.05} कमठ, कोल, दिग-दन्ति सकल अँग सजग करहु प्रभु-काज | {गीता.[बाल] 090.05} चहत चपरि सिव-चाप चढ़ावन दसरथको जुबराज || {गीता.[बाल] 090.06} गहि करतल, मुनि-पुलक सहित, कौतुकहि, उठाइ लियो | {गीता.[बाल] 090.06} नृपगन-मुखनि समेत नमित करि सजि सुख सबहि जियो || {गीता.[बाल] 090.07} आकरष्यो सिय-मन समेत हरि, हरष्यो जनक-हियो | {गीता.[बाल] 090.07} भञ्ज्यो भृगुपति-गरब सहित, तिहुँ लोक-बिमोह कियो || {गीता.[बाल] 090.08} भयो कठिन कोदण्ड-कोलाहल प्रलय-पयोद समान | {गीता.[बाल] 090.08} चौङ्के सिव, बिरञ्चि, दिसिनायक, रहे मूँदि कर कान || {गीता.[बाल] 090.09} सावधान ह्वै चढ़े बिमाननि चले बजाइ निसान | {गीता.[बाल] 090.09} उमगि चल्यौ आनन्द नगर, नभ जयधुनि, मङ्गलगान || {गीता.[बाल] 090.10} बिप्र-बचन सुनि सुखी सुआसिनि चलीं जानकिहि ल्याइ | {गीता.[बाल] 090.10} कुँवर निरखि, जयमाल मेलि उर कुँवरि रही सकुचाइ || {गीता.[बाल] 090.11} बरषहिं सुमन, असीसहिं सुर-मुनि, प्रेम न हृदय समाइ | {गीता.[बाल] 090.11} सीय-रामकी सुन्दरतापर तुलसिदास बलि जाइ || {गीता.[बाल] 091.राग} मलार {गीता.[बाल] 091.01} जब दोउ दसरथ-कुँवर बिलोके | {गीता.[बाल] 091.01} जनक नगर नर-नारि मुदित मन निरखि नयन पल रोके || {गीता.[बाल] 091.02} बय किसोर, घन-तड़ित-बरन तनु नखसिख अंग लोभारे | {गीता.[बाल] 091.02} दै चित, कै हित, लै सब छबि-बित बिधि निज हाथ सँवारे || {गीता.[बाल] 091.03} सङ्कट नृपहि, सोच अति सीतहि, भूप सकुचि सिर नाए | {गीता.[बाल] 091.03} उठे राम रघुकुल-कुल-केहरि, गुर-अनुसासन पाए || {गीता.[बाल] 091.04} कौतुक ही कोदण्ड खण्डि प्रभु, जय अरु जानकि पाई | {गीता.[बाल] 091.04} तुलसिदास कीरति रघुपतिकी मुनिन्ह तिहूँ पुर गाई || {गीता.[बाल] 092.राग} टोड़ी {गीता.[बाल] 092.01} मुनि-पदरेनु रघुनाथ माथे धरी है | {गीता.[बाल] 092.01} रामरुख निरखि लषनकी रजाइ पाइ, {गीता.[बाल] 092.01} धरा धरा-धरनि सुसावधान करी है || {गीता.[बाल] 092.02} सुमिरि गनेस-गुर, गौरि-हर भूमिसुर, {गीता.[बाल] 092.02} सोचत सकोचत सकोची बानि धरी है | {गीता.[बाल] 092.02} दीनबन्धु, कृपसिन्धु साहसिक, सीलसिन्धु, {गीता.[बाल] 092.02} सभाको सकोच कुलहूकी लाज परी है || {गीता.[बाल] 092.03} पेखि पुरुषारथ, परखि पन, पेम, नेम, {गीता.[बाल] 092.03} सिय-हियकी बिसेषि बड़ी खरभरी है | {गीता.[बाल] 092.03} दाहिनोदियो पिनाकु, सहमि भयो मनाकु, {गीता.[बाल] 092.03} महाब्याल बिकल बिलोकि जनु जरी है || {गीता.[बाल] 092.04} सुर हरषत, बरषत फूल बार बार, {गीता.[बाल] 092.04} सिद्ध-मुनि कहत, सगुन, सुभ घरी है | {गीता.[बाल] 092.04} राम बाहु-बिटप बिसाल बौण्ड़ी देखियत, {गीता.[बाल] 092.04} जनक-मनोरथ कलपबेलि फरी है || {गीता.[बाल] 092.05} लख्यो न चढ़ावत, न तानत, न तोरत हू, {गीता.[बाल] 092.05} घोर धुनि सुनि सिवकी समाधि टरी है | {गीता.[बाल] 092.05} प्रभुके चरित चारु तुलसी सुनत सुख, {गीता.[बाल] 092.05} एक ही सुलाभ सबहीकी हानि हरी है || {गीता.[बाल] 093.राग} सारङ्ग {गीता.[बाल] 093.01} राम कामरिपु-चाप चढ़ायो | {गीता.[बाल] 093.01} मुनिहि पुलक, आनन्द नगर, नभ निरखि निसान बजायो || {गीता.[बाल] 093.02} जेहि पिनाक बिनु नाक किए नृप, सबहि बिषाद बढ़ायो | {गीता.[बाल] 093.02} सोइ प्रभु कर परसत टुट्यो, जनु हुतो पुरारि पढ़ायो || {गीता.[बाल] 093.03} पहिराई जयमाल जानकी, जुबतिन्ह मङ्गल गायो | {गीता.[बाल] 093.03} तुलसी सुमन बरषि हरषे सुर, सुजस तिहू पुर छायो || {गीता.[बाल] 094.राग} टोड़ी {गीता.[बाल] 094.01} जनक मुदित मन टूटत पिनाकके | {गीता.[बाल] 094.01} बाजे हैं बधावने, सुहावने मङ्गल-गान, {गीता.[बाल] 094.01} भयो सुख एकरस रानी राजा राँकके || {गीता.[बाल] 094.02} दुन्दुभी बजाइ, गाइ हरषि बरषि फूल, {गीता.[बाल] 094.02} सुरगन नाचैं नाच नायकहू नाकके | {गीता.[बाल] 094.02} तुलसी महीस देखे दिन रजनीस जैसे, {गीता.[बाल] 094.02} सूने परे सून-से मनो मोटाए आँकके || {गीता.[बाल] 095.01} लाज तोरि, साजि साज राजा राढ़ रोषे हैं | {गीता.[बाल] 095.01} कहा भौ चढ़ाए चाप, ब्याह ह्वै है बड़े खाए, {गीता.[बाल] 095.01} बोलैं, खोलैं सेल, असि चमकत चोखे हैं || {गीता.[बाल] 095.02} जानि पुरजन त्रसे, धीर दै लषन हँसे, {गीता.[बाल] 095.02} बल इनको पिनाक नीके नापे-जोखे हैं | {गीता.[बाल] 095.02} कुलहि लजावैं बाल, बालिस बजावैं गाल, {गीता.[बाल] 095.02} कैधौं कूर कालबस, तमकि त्रिदोषे हैं || {गीता.[बाल] 095.03} कुँवर चढ़ाई भौंहैं, अब को बिलोकै सोहैं, {गीता.[बाल] 095.03} जहँ तहँ भे अचेत, खेतके-से धोखे हैं | {गीता.[बाल] 095.03} देखे नर-नारि कहैं, साग खाइ जाए माइ, {गीता.[बाल] 095.03} बाहु पीन पाँवरनि पीना खाइ पोखे हैं || {गीता.[बाल] 095.04} प्रमुदित-मन लोक-कोक-नद कोकगन, {गीता.[बाल] 095.04} रामके प्रताप-रबि सोच-सर सोखे हैं | {गीता.[बाल] 095.04} तबके देखैया तोषे, तबके लोगनि भले, {गीता.[बाल] 095.04} अबके सुनैया साधु तुलसिहु तोषे हैं || {गीता.[बाल] 096.01} जयमाल जानकी जलजकर लई है | {गीता.[बाल] 096.01} सुमन सुमङ्गल सगुनकी बनाइ मञ्जु, {गीता.[बाल] 096.01} मानहु मदनमाली आपु निरमई है || {गीता.[बाल] 096.02} राज-रुख लखि गुर भूसुर सुआसिनिन्ह, {गीता.[बाल] 096.02} समय-समाजकी ठवनि भली ठई है | {गीता.[बाल] 096.02} चलीं गान करत, निसान बाजे गहगहे, {गीता.[बाल] 096.02} लहलहे लोयन सनेह सरसई है || {गीता.[बाल] 096.03} हनि देव दुन्दुभी हरषि बरषत फूल, {गीता.[बाल] 096.03} सफल मनोरथ भौ, सुख-सुचितई है | {गीता.[बाल] 096.03} पुरजन-परिजन, रानी-राउ प्रमुदित, {गीता.[बाल] 096.03} मनसा अनूप राम-रुप-रङ्ग रई है || {गीता.[बाल] 096.04} सतानन्द-सिष सुनि पाँय परि पहिराई, {गीता.[बाल] 096.04} माल सिय पिय-हिय, सोहत सो भई है | {गीता.[बाल] 096.04} मानसतें निकसि बिसाल सुतमालपर, {गीता.[बाल] 096.04} मानहुँ मरालपाँति बैठी बनि गई है || {गीता.[बाल] 096.05} हितनिके लाहकी, उछाहकी, बिनोद-मोद, {गीता.[बाल] 096.05} सोभाकी अवधि नहि अब अधिकई है | {गीता.[बाल] 096.05} याते बिपरीत अनहितनकी जानि लीबी {गीता.[बाल] 096.05} गति, कहै प्रगट, खुनिस खासी खई है || {गीता.[बाल] 096.06} निज निज बेदकी सप्रेम जोग-छेम-मई, {गीता.[बाल] 096.06} मुदित असीस बिप्र बिदुषनि दई है | {गीता.[बाल] 096.06} छबि तेहि कालकी कृपालु सीतादूलहकी {गीता.[बाल] 096.06} हुलसति हिये तुलसीके नित नई है || {गीता.[बाल] 097.राग} केदारा {गीता.[बाल] 097.01} लेहु री! लोचननिको लाहु | {गीता.[बाल] 097.01} कुँवर सुन्दर साँवरो, सखि सुमुखि ! सादर चाहु || {गीता.[बाल] 097.02} खण्डि हर-कोदण्ड ठाढ़े, जानु-लम्बित-बाहु | {गीता.[बाल] 097.02} रुचिर उर जयमाल राजति, देत सुख सब काहु || {गीता.[बाल] 097.03} चितै चित-हित-सहित नख-सिख अंग-अंग निबाहु | {गीता.[बाल] 097.03} सुकृत निज, सियराम-रुप, बिरञ्चि-मतिहि सराहु || {गीता.[बाल] 097.04} मुदित मन बरबदन-सोभा उदित अधिक उछाहु | {गीता.[बाल] 097.04} मनहु दूरि कलङ्क करि ससि समर सूद्यो राहु || {गीता.[बाल] 097.05} नयन सुखमा-अयन हरत सरोज-सुन्दरताहु | {गीता.[बाल] 097.05} बसत तुलसीदास-उरपुर जानकीकौ नाहु || {गीता.[बाल] 098.राग} सारङ्ग {गीता.[बाल] 098.01} भूपके भागकी अधिकाई | {गीता.[बाल] 098.01} टूट्यो धनुष, मनोरथ पूज्यौ, बिधि सब बात बनाई || {गीता.[बाल] 098.02} तबतें दिन-दिन उदय जनकको जबतें जानकी जाई | {गीता.[बाल] 098.02} अब यहि ब्याह सफल भयो जीवन, त्रिभुवन बिदित बड़ाई || {गीता.[बाल] 098.03} बारहि बार पहुनई ऐहैं राम लषन दोउ भाई | {गीता.[बाल] 098.03} एहि आनन्द मगन पुरबासिन्ह देहदसा बिसराई || {गीता.[बाल] 098.04} सादर सकल बिलोकत रामहि, काम-कोटि छबि छाई | {गीता.[बाल] 098.04} यह सुख समौ समाज एक मुख क्यों तुलसी कहै गाई || {गीता.[बाल] 099.01} विवाहकी तैयारी {गीता.[बाल] 099.राग} सोरठ {गीता.[बाल] 099.01} मेरे बालक कैसे धौं मग निवहहिङ्गे ? {गीता.[बाल] 099.01} भूख, पियास, सीत, श्रम सकुचनि क्यों कौसिकहि कहहिङ्गे || {गीता.[बाल] 099.02} को भोर ही उबटि अन्हवैहै, काढ़ि कलेऊ दैहै? {गीता.[बाल] 099.02} को भूषन पहिराइ निछावरि करि लोचन-सुख लैहै ?|| {गीता.[बाल] 099.03} नयन निमेषनि ज्यों जोगवैं नित पितु-परिजन-महतारी | {गीता.[बाल] 099.03} ते पठए ऋषि साथ निसाचर मारन, मख रखवारी || {गीता.[बाल] 099.04} सुन्दर सुठि सुकुमार सुकोमल काकपच्छ-धर दोऊ | {गीता.[बाल] 099.04} तुलसी निरखि हरषि उर लैहौं बिधि ह्वैहै दिन सोऊ?|| {गीता.[बाल] 100.01} ऋषि नृप-सीस ठगौरी-सी डारी | {गीता.[बाल] 100.01} कुलगुर, सचिव, निपुन नेवनि अवरेब न समुझि सुधारी || {गीता.[बाल] 100.02} सिरिस-सुमन-सुकुमार कुँवर दोउ, सूर सरोष सुरारी | {गीता.[बाल] 100.02} पठए बिनहि सहाय पयादेहि केलि-बान-धनुधारी || {गीता.[बाल] 100.03} अति सनेह-कातरि माता कहै, सुनि सखि ! बचन दुखारी | {गीता.[बाल] 100.03} बादि बीर-जननी-जीवन जग, छत्रि-जाति-गति भारी || {गीता.[बाल] 100.04} जो कहिहै फिरे राम-लखन घर करि मुनिमख-रखवारी | {गीता.[बाल] 100.04} सो तुलसी प्रिय मोहिं लागिहै ज्यौं सुभाय सुत चारी || {गीता.[बाल] 101.01} जबतें लै मुनि सङ्ग सिधाए | {गीता.[बाल] 101.01} राम लखनके समाचार, सखि तबतें कछुअ न पाए || {गीता.[बाल] 101.02} बिनु पानही गमन, फल भोजन, भूमि सयन तरुछाहीं | {गीता.[बाल] 101.02} सर-सरिता जलपान, सिसुनके सँग सुसेवक नाहीं || {गीता.[बाल] 101.03} कौसिक परम कृपालु परमहित, समरथ, सुखद, सुचाली | {गीता.[बाल] 101.03} बालक सुठि सुकुमार सकोची, समुझि सोच मोहि आली || {गीता.[बाल] 101.04} बचन सप्रेम सुमित्राके सुनि सब सनेह-बस रानी | {गीता.[बाल] 101.04} तुलसी आइ भरत तेहि औसर कही सुमङ्गल बानी || {गीता.[बाल] 102.01} सानुज भरत भवन उठि धाए | {गीता.[बाल] 102.01} पितु-समीप सब समाचार सुनि, मुदित मातु पहँ आए || {गीता.[बाल] 102.02} सजल नयन, तनु पुलक, अधर फरकत लखि प्रीति सुहाई | {गीता.[बाल] 102.02} कौसल्या लिये लाइ हृदय, बलि कहौ, कछु है सुधि पाई || {गीता.[बाल] 102.03} सतानन्द उपरोहित अपने तिरहुति-नाथ पठाए | {गीता.[बाल] 102.03} खेम कुसल रघुबीर-लषनकी ललित पत्रिका ल्याए || {गीता.[बाल] 102.04} दलि ताडुका, मारि निसिचर, मख राखि, बिप्र-तिय तारी | {गीता.[बाल] 102.04} दै बिद्या लै गये जनकपुर, हैं गुरु-सङ्ग सुखारी || {गीता.[बाल] 102.05} करि पिनाक-पन, सुता-स्वयम्बर सजि, नृप-कटक बटोर्यो | {गीता.[बाल] 102.05} राजसभा रघुबर मृनाल ज्यों सम्भु-सरासन तोर्यो || {गीता.[बाल] 102.06} यों कहि सिथिल-सनेह बन्धु दोउ, अंब अंक भरि लीन्हें | {गीता.[बाल] 102.06} बार-बार मुख चूमि, चारु मनि-बसन निछावरि कीन्हें || {गीता.[बाल] 102.07} सुनत सुहावनि चाह अवध घर घर आनन्द बधाई | {गीता.[बाल] 102.07} तुलसिदास रनिवास रहस-बस, सखी सुमङ्गल गाई || {गीता.[बाल] 103.01} रागकान्हरा {गीता.[बाल] 103.01} राम-लषन सुधि आई बाजै अवध बधाई | {गीता.[बाल] 103.01} ललित लगन लिखि पत्रिका, {गीता.[बाल] 103.01} उपरोहितके कर जनक-जनेस पठाई || {गीता.[बाल] 103.02} कन्या भूप बिदेहकी रुपकी अधिकाई, {गीता.[बाल] 103.02} तासु स्वयम्बर सुनि सब आए {गीता.[बाल] 103.02} देस देसके नृप चतुरङ्ग बनाई || {गीता.[बाल] 103.03} पन पिनाक, पबि मेरु तें गुरुता कठिनाई | {गीता.[बाल] 103.03} लोकपाल, महिपाल, बान बानैत, {गीता.[बाल] 103.03} दसानन सके न चाप चढ़ाई || {गीता.[बाल] 103.04} तेहि समाज रघुराजके मृगराज जगाई | {गीता.[बाल] 103.04} भञ्जि सरासन सम्भुको जग जय, {गीता.[बाल] 103.04} कल कीरति, तिय तियमनि सिय पाई || {गीता.[बाल] 103.05} पुर घर घर आनन्द महा सुनि चाह सुहाई | {गीता.[बाल] 103.05} मातु मुदित मङ्गल सजैं, {गीता.[बाल] 103.05} कहैं मुनि प्रसाद भये सकल सुमङ्गल, माई || {गीता.[बाल] 103.06} गुरु-आयसु मण्डप रच्यो, सब साज सजाई | {गीता.[बाल] 103.06} तुलसिदास दसरथ बरात सजि, {गीता.[बाल] 103.06} पूजि गनेसहि चले निसान बजाई || {गीता.[बाल] 104.राग} केदारा {गीता.[बाल] 104.01} मनमें मञ्जु मनोरथ हो, री ! {गीता.[बाल] 104.01} सो हर-गौरि-प्रसाद एकतें, कौसिक, कृपा चौगुनो भो, री !|| {गीता.[बाल] 104.02} पन-परिताप, चाप-चिन्ता निसि, सोच-सकोच-तिमिर नहिं थोरी | {गीता.[बाल] 104.02} रबिकुल-रबि अवलोकि सभा-सर हितचित-बारिज-बन बिकसोरी || {गीता.[बाल] 104.03} कुँवर-कुँवरि सब मङ्गल मूरति, नृप दोउ धरमधुरधर धोरी | {गीता.[बाल] 104.03} राजसमाज भूरि-भागी, जिन लोचन लाहु लह्यो एक ठौरी || {गीता.[बाल] 104.04} ब्याह-उछाह राम-सीताको सुकृत सकेलि बिरञ्चि रच्यो, री | {गीता.[बाल] 104.04} तुलसिदास जानै सोइ यह सुख जेहि उर बसति मनोहर जोरी || {गीता.[बाल] 105.01} राजति राम-जानकी-जोरी | {गीता.[बाल] 105.01} स्याम-सरोज जलद सुन्दर बर, दुलहिनि तड़ित-बरन तनु गोरी || {गीता.[बाल] 105.02} ब्याह समय सोहति बितानतर, उपमा कहुँ न लहति मति मोरी | {गीता.[बाल] 105.02} मनहुँ मदन मञ्जुल मण्डपमहँ छबि-सिँगार-सोभा इक ठौरी || {गीता.[बाल] 105.03} मङ्गलमय दोउ, अंग मनोहर, ग्रथित चूनरी पीत पिछोरी | {गीता.[बाल] 105.03} कनककलस कहँदेत भाँवरी, निरखि रुप सारद भै भोरी || {गीता.[बाल] 105.04} इत बसिष्ठ मुनि, उतहि सतानँद, बंस बखान करैं दोउ ओरी | {गीता.[बाल] 105.04} इत अवधेस, उतहि मिथिलापति, भरत अंक सुखसिन्धु हिलोरी || {गीता.[बाल] 105.05} मुदित जनक, रनिवास रहसबस, चतुर नारि चितवहिं तृन तोरी | {गीता.[बाल] 105.05} गान-निसान-बेद-धुनि सुनि सुर बरसत सुमन, हरष कहै कोरी?|| {गीता.[बाल] 105.06} नयननको फल पाइ प्रेमबस सकल असीसत ईस निहोरी | {गीता.[बाल] 105.06} तुलसी जेहि आनन्दमगन मन, क्यों रसना बरनै सुख सो री || {गीता.[बाल] 106.01} दूलह राम, सीय दुलही री {गीता.[बाल] 106.01} घन-दामिनि बर बरन, हरन-मन सुन्दरता नखसिख निबही, री || {गीता.[बाल] 106.02} ब्याह-बिभूषन-बसन-बिभूषित, सखि अवली लखि ठगि सी रही, री | {गीता.[बाल] 106.02} जीवन-जनम-लाहु, लोचन-फल है इतनोइ, लह्यो आजु सही, री || {गीता.[बाल] 106.03} सुखमा सुरभि सिँगार-छीर दुहि मयन अमियमय कियो है दही, री | {गीता.[बाल] 106.03} मथि माखन सिय-राम सँवारे, सकल भुवन छबि मनहु मही, री || {गीता.[बाल] 106.04} तुलसिदास जोरी देखत सुख सोभा अतुल, न जाति कही, री | {गीता.[बाल] 106.04} रुप-रासि बिरची बिरञ्चि मनो, सिला लवनि रति-काम लही, री || {गीता.[बाल] 107.01} जैसे ललित लषन लाल लोने | {गीता.[बाल] 107.01} तैसिये ललित उरमिला, परसपर लषत सुलोचन कोने || {गीता.[बाल] 107.02} सुखमासार सिगाँरसार करि कनक रचे हैं तिहि सोने | {गीता.[बाल] 107.02} रुपप्रेम-परमिति न परत कहि, बिथकि रही मति मौने || {गीता.[बाल] 107.03} सोभा सील-सनेह सोहावनो, समौ केलिगृह गौने | {गीता.[बाल] 107.03} देखि तियनिके नयन सफल भये, तुलसीदासहूके होने || {गीता.[बाल] 108.राग} बिलावल {गीता.[बाल] 108.01} जानकी-बर सुन्दर, माई | {गीता.[बाल] 108.01} इन्द्रनील-मनि-स्याम सुभग, अँग-अंग मनोजनि बहु छबि छाई || {गीता.[बाल] 108.02} अरुन चरन, अंगुली मनोहर, नख दुतिवन्त, कछुक अरुनाई | {गीता.[बाल] 108.02} कञ्जदलनिपर मनहु भौम दस बैठे अचल सुसदसि बनाई || {गीता.[बाल] 108.03} पीन जानु, उर चारु, जटित मनि नूपुर पद कल मुखर सोहाई | {गीता.[बाल] 108.03} पीत पराग भरे अलिगन जनु जुगल जलज लखि रहे लोभाई || {गीता.[बाल] 108.04} किङ्किनि कनक कञ्ज अवली मृदु मरकत सिखर मध्य जनु जाई | {गीता.[बाल] 108.04} गई न उपर, सभीत नमित मुख, बिकसि चहूँ दिसि रही लोनाई || {गीता.[बाल] 108.05} नाभि गँभीर, उदर रेखा बर, उर भृगु-चरन-चिन्ह सुखदाई | {गीता.[बाल] 108.05} भुज प्रलम्ब भूषन अनेक जुत, बसन पीत सोभा अधिकाई || {गीता.[बाल] 108.06} जग्योपबीत बिचित्र हेममय, मुक्तामाल उरसि मोहि भाई | {गीता.[बाल] 108.06} कन्द-तड़ित बिच जनु सुरपति धनु रुचिर बलाक पाँति चलि आई || {गीता.[बाल] 108.07} कम्बु कण्ठ चिबुकाधर सुन्दर, क्यों कहौं दसनन की रुचिराई | {गीता.[बाल] 108.07} पदुमकोस महँ बसे बज्र मनो निज सँग तड़ित-अरुन-रुचि लाई || {गीता.[बाल] 108.08} नासिक चारु, ललित लोचन, भ्रकुटिल, कचनि अनुपम छबि पाई | {गीता.[बाल] 108.08} रहे घेरि राजीव उभय मनो चञ्चरीक कछु हृदय डेराई || {गीता.[बाल] 108.09} भाल तिलक, कञ्चन किरीट सिर, कुण्डल लोल कपोलनि झाँई | {गीता.[बाल] 108.09} निरखहिं नारि-निकर बिदेहपुर निमि नृपकी मरजाद मिटाई || {गीता.[बाल] 108.10} सारद-सेस-सम्भु निसि-बासर चिन्तत रुप, न हृदय समाई | {गीता.[बाल] 108.10} तुलसिदास सठ क्यों करि बरनै यह छबि निगम नेति कह गाई || {गीता.[बाल] 109.01} अयोध्या-आगमन {गीता.[बाल] 109.राग} कान्हरा {गीता.[बाल] 109.01} भुजनिपर जननी वारि-फेरि डारी | {गीता.[बाल] 109.01} क्यों तोर्यो कोमल कर-कमलनि सम्भु-सरासन भारी? || {गीता.[बाल] 109.02} क्यों मारीच सुबाहु महाबल प्रबल ताडका मारी ? {गीता.[बाल] 109.02} मुनि-प्रसाद मेरे राम-लषनकी बिधि बड़ि करवर टारी || {गीता.[बाल] 109.03} चरनरेनु लै नयननि लावति, क्यों मुनिबधू उधारी | {गीता.[बाल] 109.03} कहौधौं तात! क्यों जीति सकल नृप बरी है बिदेहकुमारी || {गीता.[बाल] 109.04} दुसह-रोष-मूरति भृगुपति अति नृपति-निकर खयकारी | {गीता.[बाल] 109.04} क्यों सौम्प्यो सारङ्ग हारि हिय, करी है बहुत मनुहारी || {गीता.[बाल] 109.05} उमगि-उमगि आनन्द बिलोकति बधुन सहित सुत चारी | {गीता.[बाल] 109.05} तुलसिदास आरती उतारति प्रेम-मगन महतारी || {गीता.[बाल] 110.01} मुदित-मन आरती करैं माता | {गीता.[बाल] 110.01} कनक-बसन-मनि वारि-वारि करि पुलक प्रफुल्लित गाता || {गीता.[बाल] 110.02} पालागनि दुलहियन सिखावति सरिस सासु सत-साता | {गीता.[बाल] 110.02} देहिं असीस ते बरिस कोटि लगि अचल होउ अहिबाता || {गीता.[बाल] 110.03} राम सीय-छबि देखि जुबतिजन करहिं परसपर बाता | {गीता.[बाल] 110.03} अब जान्यो साँचहू सुनहु, सखि! कोबिद बड़ो बिधाता || {गीता.[बाल] 110.04} मङ्गल-गान निसान नगर-नभ आनँद कह्यो न जाता | {गीता.[बाल] 110.04} चिरजीवहु अवधेस-सुवन सब तुलसिदास-सुखदाता || {गीता.[अयो] 111.01} अयोध्याकाण्ड {गीता.[अयो] 111.01} राज्याभिषेककी तैयारी {गीता.[अयो] 111.राग} सोरठ {गीता.[अयो] 111.01} नृप कर जोरि कह्यो गुर पाहीं | {गीता.[अयो] 111.01} तुम्हरी कृपा असीस, नाथ! मेरी सबै महेस निबाहीं || {गीता.[अयो] 111.02} राम होहिं जुबराज जियत मेरे, यह लालच मन माहीं | {गीता.[अयो] 111.02} बहुरि मोहिं जियबे-मरिबेकी चित चिन्ता कछु नाहीं || {गीता.[अयो] 111.03} महाराज, भलो काज बिचार्यो, बेगि बिलम्ब न कीजै | {गीता.[अयो] 111.03} बिधि दाहिनो होइ तौ सब मिलि जनम-लाहु लुटि लीजै || {गीता.[अयो] 111.04} सुनत नगर आनन्द बधावन, कैकेयी बिलखानी | {गीता.[अयो] 111.04} तुलसीदास देवमायाबस कठिन कुटिलता ठानी || {गीता.[अयो] 112.01} वनके लिये विदाई {गीता.[अयो] 112.राग} गौरी {गीता.[अयो] 112.01} सुनहु राम मेरे प्रानपियारे | {गीता.[अयो] 112.01} बारौं सत्य बचन श्रुति-सम्मत, जाते हौं बिछुरत चरन तिहारे || {गीता.[अयो] 112.02} बिनु प्रयास सब साधनको फल प्रभु पायो, सो तो नाहिं सँभारे | {गीता.[अयो] 112.02} हरि तजि धरमसील भयो चाहत, नृपति नारिबस सरबस हारे || {गीता.[अयो] 112.03} रुचिर काँचमनि देखि मूढ ज्यों करतलतें चिन्तामनि डारे | {गीता.[अयो] 112.03} मुनि-लोचन-चकोर-ससि-राघव, सिव-जीवनधन, सोउ न बिचारे || {गीता.[अयो] 112.04} जद्यपि नाथ तात! मायाबस सुखनिधान सुत तुम्हहिं बिसारे | {गीता.[अयो] 112.04} तदपि हमहि त्यागहु जनि रघुपति, दीनबन्धु, दयालु, मेरे बारे || {गीता.[अयो] 112.05} अतिसय प्रीति बिनीत बचन सुनि, प्रभु कोमल चित चलत न पारे | {गीता.[अयो] 112.05} तुलसिदास जौ रहौं मातु-हित, को सुर-बिप्र-भूमि-भय टारे ?||5.| {गीता.[अयो] 113.01} रहि चलिये सुन्दर रघुनायक | {गीता.[अयो] 113.01} जो सुत तात-बचन-पालन-रत, जननिउ तात मानिबे लायक || {गीता.[अयो] 113.02} बेद-बिदित यह बानि तुम्हारी, रघुपति सदा सन्त-सुखदायक | {गीता.[अयो] 113.02} राखहु निज मरजाद निगमकी, हौं बलि जाउँ, धरहु धनुसायक || {गीता.[अयो] 113.03} सोक कूप पुर परिहि, मरिहि नृप, सुनि सँदेस रघुनाथ सिधायक | {गीता.[अयो] 113.03} यह दूसन बिधि तोहि होत अब रामचरन-बियोग-उपजायक || {गीता.[अयो] 113.04} मातु बचन सुनि स्रवत नयन जल, कछु सुभाउ जनु नरतनु-पायक | {गीता.[अयो] 113.04} तुलसिदास सुर-काज न साध्यौ तौ तो दोष होय मोहि महि आयक || {गीता.[अयो] 114.राग} सोरठ {गीता.[अयो] 114.01} राम! हौं कौन जतन घर रहिहौं ? {गीता.[अयो] 114.01} बार बार भरि अंक गोद लै ललन कौनसों कहिहौं || {गीता.[अयो] 114.02} इहि आँगन बिहरत मेरे बारे! तुम जो सङ्ग सिसु लीन्हें | {गीता.[अयो] 114.02} कैसे प्रान रहत सुमिरत सुत, बहु बिनोद तुम कीन्हें || {गीता.[अयो] 114.03} जिन्ह श्रवननि कल बचन तिहारे सुनि सुनि हौं अनुरागी | {गीता.[अयो] 114.03} तिन्ह श्रवननि बनगवन सुनति हौं मोतें कौन अभागी ?|| {गीता.[अयो] 114.04} जुग सम निमिष जाहिं रघुनन्दन, बदनकमल बिनु देखे | {गीता.[अयो] 114.04} जौ तनु रहै बरष बीते, बलि कहा प्रीति इहि लेखे ?|| {गीता.[अयो] 114.05} तुलसीदास प्रेमबस श्रीहरि देखि बिकल महतारी | {गीता.[अयो] 114.05} गदगद कण्ठ, नयन जल, फिरि-फिरि आवन कह्यो मुरारी || {गीता.[अयो] 115.राग} बिलावल {गीता.[अयो] 115.01} रहहु भवन हमरे कहे, कामिनि! {गीता.[अयो] 115.01} सादर सासु-चरन सेवहु नित, जो तुम्हरे अति हित गृह-स्वामिनि || {गीता.[अयो] 115.02} राजकुमारि! कठिन कण्टक मग, क्यों चलिहौ मृदु पद गजगामिनि | {गीता.[अयो] 115.02} दुसह बात, बरषा, हिम, आतप कैसे सहिहौ अगनित दिन जामिनि || {गीता.[अयो] 115.03} हौं पुनि पितु-आग्या प्रमान करि ऐहौं बेगि सुनहु दुति-दामिनि | {गीता.[अयो] 115.03} तुलसिदास प्रभु बिरह-बचन सुनि सहि न सकी, मुरछित भै भामिनि || {गीता.[अयो] 116.01} कृपानिधान सुजान प्रानपति, सङ्ग बिपिन ह्वै आवोङ्गी | {गीता.[अयो] 116.01} गृहतें कोटि-गुनित सुख मारग चलत, साथ सचु पावोङ्गी || {गीता.[अयो] 116.02} थाके चरनकमल चापौङ्गी, श्रम भए बाउ डोलावोङ्गी | {गीता.[अयो] 116.02} नयन-चकोरनि मुखमयङ्क-छबि सादर पान करावोङ्गी || {गीता.[अयो] 116.03} जौ हठि नाथ राखिहौ मो कहँ, तौ सँग प्रान पठावोङ्गी | {गीता.[अयो] 116.03} तुलसिदास प्रभु बिनु जीवत रहि क्यों फिरि बदन देखावोङ्गी?|| {गीता.[अयो] 117.01} कहौ तुम्ह बिनु गृह मेरो कौन काजु ? {गीता.[अयो] 117.01} बिपिन कोटि सुरपुर समान मोको, जो पै पिय परिहर्यो राजु || {गीता.[अयो] 117.02} बलकल बिमल दुकूल मनोहर, कन्द-मूल-फल आमिय नाजु | {गीता.[अयो] 117.02} प्रभुपद-कमल बिलोकिहैं छिन-छिन, इहि तें अधिक कहा सुख-समाजु || {गीता.[अयो] 117.03} हौं रहौं भवन भोग-लोलुप ह्वै, पति कानन कियो मुनिको साजु | {गीता.[अयो] 117.03} तुलसिदास ऐसे बिरह-बचन सुनि कठिन हियो बिदरो न आजु || {गीता.[अयो] 118.01} प्रिय निठुर बचन कहे कारन कवन ? {गीता.[अयो] 118.01} जानत हौ सबके मनकी गति, मृदुचित परम कृपालु, रवन !|| {गीता.[अयो] 118.02} प्राननाथ सुन्दर सुजानमनि, दीनबन्धु, जग-आरति-दवन | {गीता.[अयो] 118.02} तुलसिदास प्रभु-पदसरोज तजि रहि हौं कहा करौङ्गी भवन ?|| {गीता.[अयो] 119.01} मैं तुमसों सतिभाव कही है | {गीता.[अयो] 119.01} बूझति और भाँति भामिनि कत, कानन कठिन कलेस सही है || {गीता.[अयो] 119.02} जौ चलिहौ तौ चलो चलि कै बन, सुनि सिय मन अवलम्ब लही है | {गीता.[अयो] 119.02} बूड़त बिरह-बारिनिधि मानहु नाह बचनमिस बाँह गही है || {गीता.[अयो] 119.03} प्राननाथके साथ चलीं उठि, अवध सोकसरि उमगि बही है | {गीता.[अयो] 119.03} तुलसी सुनी न कबहुँ काहु कहुँ, तनु परिहरि परिछाँहि रही है || {गीता.[अयो] 120.01} जबहि रघुपति-सँग सीय चली | {गीता.[अयो] 120.01} बिकल-बियोग लोग-पुरतिय कहैं ,अति अन्याउ, अली || {गीता.[अयो] 120.02} कोउ कहै, मनिगन तजत काँच लगि, करत न भूप भली | {गीता.[अयो] 120.02} कोउ कहै, कुल-कुबेलि कैकेयी दुख-बिष-फलनि फली || {गीता.[अयो] 120.03} एक कहैं, बन जोग जानकी बिधि बड़ बिषम बली | {गीता.[अयो] 120.03} तुलसी कुलिसहुकी कठोरता तेहि दिन दलकि दली || {गीता.[अयो] 121.01} ठाढ़े हैं लषन कमलकर जोरे | {गीता.[अयो] 121.01} उर धकधकी, न कहत कछु सकुचनि, प्रभु परिहरत सबनि तृन तोरे || {गीता.[अयो] 121.02} कृपासिन्धु अवलोकि बन्धु तन, प्रान-कृपान बीर-सी छोरे | {गीता.[अयो] 121.02} तात बिदा माँगिए मातुसों, बनिहै बात उपाइ न औरे || {गीता.[अयो] 121.03} जाइ चरन गहि आयसु जाँची, जननि कहत बहुभाँति निहोरे | {गीता.[अयो] 121.03} सिय-रघुबर-सेवा सुचि ह्वैहौ तौ जानिहौं, सही सुत मोरे || {गीता.[अयो] 121.04} कीजहु इहै बिचार निरन्तर, राम समीप सुकृत नहिं थोरे | {गीता.[अयो] 121.04} तुलसी सुनि सिष चले चकित-चित उड्यो मानो बिहग बधिक भए भोरे || {गीता.[अयो] 122.01} मोको बिधुबदन बिलोकन दीजै | {गीता.[अयो] 122.01} राम लषन मेरी यहैं भेण्ट, बलि, जाउ, जहाँ मोहि मिलि लीजै || {गीता.[अयो] 122.02} सुनि पितु-बचन चरन गहे रघुपति, भूप अंक भरि लीन्हें | {गीता.[अयो] 122.02} अजहुँ अवनि बिदरत दरार मिस सो अवसर सुधि कीन्हें || {गीता.[अयो] 122.04} पुनि सिर नाइ गवन कियो प्रभु, मुरछित भयो भूप न जाग्यो | {गीता.[अयो] 122.04} करम-चोर नृप-पथिक मारि मानो राम-रतन लै भाग्यो || {गीता.[अयो] 122.04} तुलसी रबिकुल-रबि रथ चढ़ि चले तकि दिसि दखिन सुहाई | {गीता.[अयो] 122.04} लोग नलिन भए मलिन अवध-सर, बिरह बिषम हिम पाई || {गीता.[अयो] 123.01} कहौ सो बिपिन है धौं केतिक दूरि | {गीता.[अयो] 123.01} जहाँ गवन कियो, कुँवर कोसलपति, बूझति सिय पिय पतिहि बिसूरि || {गीता.[अयो] 123.02} प्राननाथ परदेस पयादेहि चले सुख सकल तजे तृन तूरि | {गीता.[अयो] 123.02} करौं बयारि, बिलम्बिय बिटपतर, झारौं हौं चरन-सरोरुह-धूरि || {गीता.[अयो] 123.03} तुलसिदास प्रभु प्रियाबचन सुनि नीरजनयन नीर आए पूरि | {गीता.[अयो] 123.03} कानन कहाँ अबहिं सुनु सुन्दरि, रघुपति फिरि चितए हित भूरि || {गीता.[अयो] 123.02} फिरि-फिरि राम सीय तनु हेरत | {गीता.[अयो] 123.02} तृषित जानि जल लेन लषन गए, भुज उठाइ ऊँचे चढ़ि टेरत || {गीता.[अयो] 123.02} अवनि कुरङ्ग, बिहँग द्रुम-डारन रुप निहारत पलक न प्रेरत | {गीता.[अयो] 123.02} मगन न डरत निरखि कर-कमलनि सुभग सरासन सायक फेरत || {गीता.[अयो] 123.03} अवलोकत मग-लोग चहूँ दिसि, मनहु चकोर चन्द्रमहि घेरत | {गीता.[अयो] 123.03} ते जन भूरिभाग भूतलपर तुलसी राम-पथिक-पद जे रत || {गीता.[अयो] 124.01} नृपति-कुँवर राजत मग जात | {गीता.[अयो] 124.01} सुन्दर बदन, सरोरुह-लोचन, मरकत कनकबरन मृदु गात || {गीता.[अयो] 124.02} अंसनि चाप, तून कटि मुनि पट, जटामुकुट बिच नूतन पात | {गीता.[अयो] 124.02} फेरत पानि सरोजनि सायक, चोरत चितहि सहज मुसुकात || {गीता.[अयो] 124.03} सङ्ग नारि सुकुमारि सुभग सुठि, राजति बिन भूषन नव-सात | {गीता.[अयो] 124.03} सुखमा निरखि ग्राम-बनितनिके नलिन-नयन बिकसित मनो प्रात || {गीता.[अयो] 124.04} अंग-अंग अगनित अनङ्ग-छबि, उपमा कहत सुकबि सकुचात | {गीता.[अयो] 124.04} सियसमेत नित तुलसिदास चित, बसत किसोर पथिक दोउ भ्रात || {गीता.[अयो] 125.01} तू देखि देखि री! पथिक परम सुन्दर दोऊ | {गीता.[अयो] 125.01} मरकत-कलधौत-बरन काम-कोटि-कान्तिहरन, {गीता.[अयो] 125.01} चरन-कमल कोमल अति, राजकुँवर कोऊ || {गीता.[अयो] 125.02} कर सर-धनु, कटि निषङ्ग, मुनिपट सोहैं सुभग अंग, {गीता.[अयो] 125.02} सङ्ग चन्द्रबदनि बधू, सुन्दरि सुठि सोऊ | {गीता.[अयो] 125.02} तापस बर बेष किए, सोभा सब लूटि लिए, {गीता.[अयो] 125.02} चितके चोर, बय किसोर, लोचन भरि जोऊ || {गीता.[अयो] 125.03} दिनकर-कुलमनि निहारि प्रेम-मगन ग्राम-नारि, {गीता.[अयो] 125.03} परसपर कहैं, सखि ! अनुराग ताग पोऊ | {गीता.[अयो] 125.03} तुलसी यह ध्यान-सुधन जानि मानि लाभ सघन, {गीता.[अयो] 125.03} कृपिन ज्यों सनेह सो हिये-सुगेह गोऊ || {गीता.[अयो] 126.01} कुँवर साँवरो, री सजनी! सुन्दर सब अंग | {गीता.[अयो] 126.01} रोम रोम छबि निहारि आलि बारि फेरि डारि, {गीता.[अयो] 126.01} कोटि भानु-सुवन सरद-सोम, कोटि अनङ्ग || {गीता.[अयो] 126.02} बाम अंग लसत चाप, मौलि मञ्जु जटा-कलाप, {गीता.[अयो] 126.02} सुचि सर कर, मुनिपट कटि-तट कसे निषङ्ग | {गीता.[अयो] 126.02} आयत उर-बाहु नैन, मुख-सुखमाको लहै न, {गीता.[अयो] 126.02} उपमा अवलोकि लोक, गिरामति-गति भङ्ग || {गीता.[अयो] 126.03} यों कहि भईं मगन बाल, बिथकीं सुनि जुबति जाल, {गीता.[अयो] 126.03} चितवत चले जात सङ्ग, मधुप-मृग-बिहङ्ग | {गीता.[अयो] 126.03} बरनौं किमि तिनकी दसहि, निगम-अगम प्रेम-रसहि, {गीता.[अयो] 126.03} तुलसी मन-बसन रँगे रुचिर रुपरङ्ग || {गीता.[अयो] 127.राग} कल्याण {गीता.[अयो] 127.01} देखु, कोऊ परम सुन्दर सखि! बटोही | {गीता.[अयो] 127.01} चलतमहि मृदु चरन अरुन-बारिज-बरन, {गीता.[अयो] 127.01} भूपसुत रुपनिधि निरखि हौं मोही || {गीता.[अयो] 127.02} अमल मरकत स्याम, सील-सुखमा-धाम, {गीता.[अयो] 127.02} गौरतनु सुभग सोभा सुमुखि जोही | {गीता.[अयो] 127.02} जुगल बिच नारि सुकुमारि सुठि सुन्दरी, {गीता.[अयो] 127.02} इंदिरा इंदु-हरि मध्य जनु सोही || {गीता.[अयो] 127.03} करनि बर धनु तीर, रुचिर कटि तूनीर, {गीता.[अयो] 127.03} धीर, सुर-सुखद, मरदन अवनि-द्रोही | {गीता.[अयो] 127.03} अंबुजायत नयन, बदन-छबि बहु मयन, {गीता.[अयो] 127.03} चारु चितवनि चतुर लेति चित पोही || {गीता.[अयो] 127.04} बचन प्रिय सुनि श्रवन राम करुनाभवन, {गीता.[अयो] 127.04} चितए सब अधिक हित सहित कछु ओही | {गीता.[अयो] 127.04} दास तुलसी नेह-बिबस बिसरी देह, {गीता.[अयो] 127.04} जान नहि आपु तेहि काल धौं को ही || {गीता.[अयो] 128.राग} केदारा {गीता.[अयो] 128.01} सखि! नीके कै निरखि, कोऊ सुठि सुन्दर बटोही | {गीता.[अयो] 128.01} मधुर मूरति मदनमोहन जोहन-जोग, {गीता.[अयो] 128.01} बदन सोभासदन देखि हौं मोही || {गीता.[अयो] 128.02} साँवरे-गोरे किसोर, सुर-मुनि-चित-चोर, {गीता.[अयो] 128.02} उभय-अंतर एक नारि सोही | {गीता.[अयो] 128.02} मनहु बारिद-बिधु बीच ललित अति, {गीता.[अयो] 128.02} राजति तड़ित निज सहज बिछोही || {गीता.[अयो] 128.03} उर धीरजहि धरि, जनम सफल करि, {गीता.[अयो] 128.03} सुनहि सुमुखि! जनि बिकल होही | {गीता.[अयो] 128.03} को जानै, कौने सुकृत लह्यो है लोचन-लाहु, {गीता.[अयो] 128.03} तारितें बारहि बार कहति तोही || {गीता.[अयो] 128.04} सखिहि सुसिख दई, प्रेम-मगन भई, {गीता.[अयो] 128.04} सुरति बिसरि गई आपनी ओही | {गीता.[अयो] 128.04} तुलसी रही है ठाढ़ी पाहन गढ़ी-सी काढ़ी, {गीता.[अयो] 128.04} कौन जानै, कहाँतें आई, कौनकी को ही || {गीता.[अयो] 129.01} माई मनके मोहन जोहन-जोग जोही | {गीता.[अयो] 129.01} थोरी ही बयस गोरे-साँवरे सलोने लोने, {गीता.[अयो] 129.01} लोयन ललित, बिधुबदन बटोही || {गीता.[अयो] 129.02} सिरनि जटा-मुकुट मञ्जुल सुमनजुत, {गीता.[अयो] 129.02} तैसिये लसति नव पल्लव खोही | {गीता.[अयो] 129.02} किये मुनि-बेष बीर, धरे धनु-तून-तीर, {गीता.[अयो] 129.02} सोहैं मग, को हैं, लखि परै न मोही || {गीता.[अयो] 129.03} सोभाको साँचो साँवरि रुप जातरुप, {गीता.[अयो] 129.03} ढारि नारि बिरची बिरञ्चि, सङ्ग सोही | {गीता.[अयो] 129.03} राजत रुचिर तनु सुन्दर श्रमके कन, {गीता.[अयो] 129.03} चाहे चकचौन्धी लागै, कहौं का तोही || {गीता.[अयो] 129.04} सनेह-सिथिल सुनि बचन सकल सिया, {गीता.[अयो] 129.04} चिती अधिक हित सहित ओही | {गीता.[अयो] 129.04} तुलसी मनहु प्रभु-कृपाकी मूरति फिरि {गीता.[अयो] 129.04} हेरि कै हरषि हिये लियो है पोही || {गीता.[अयो] 130.01} सखि सरद-बिमल बिधुबदनि बधूटी | {गीता.[अयो] 130.01} ऐसी ललना सलोनी न भई, न है, न होनी, {गीता.[अयो] 130.01} रत्यो रची बिधि जो छोलत छबि छूटी || {गीता.[अयो] 130.02} साँवरे गोरे पथिक बीच सोहति अधिक, {गीता.[अयो] 130.02} तिहुँ त्रिभुवन-सोभा मनहु लूटी | {गीता.[अयो] 130.02} तुलसी निरखि सिय प्रेमबस कहैं तिय, {गीता.[अयो] 130.02} लोचन-सिसुन्ह देहु अमिय घूटी || {गीता.[अयो] 131.01} सोहैं साँवरे पथिक, पाछे ललना लोनी | {गीता.[अयो] 131.01} दामिनि-बरन गोरी, लखि सखि तृन तोरी, {गीता.[अयो] 131.01} बीती हैं बय किसोरी, जोबन होनी || {गीता.[अयो] 131.02} नीके कै निकाई देखि, जनम सफल लेखि, {गीता.[अयो] 131.02} हम-सी भूरि-भागिनि नभ न छोनी | {गीता.[अयो] 131.02} तुलसी-स्वामी-स्वामिनि जोहे मोही हैं भामिनि, {गीता.[अयो] 131.02} सोभा-सुधा पिए करि अँखिया दोनी || {गीता.[अयो] 132.01} पथिक गोरे-साँवरे सुठि लोने | {गीता.[अयो] 132.01} सङ्ग सुतिय, जाके तनुतें लही है द्युति सोन सरोरुह सोने || {गीता.[अयो] 132.02} बय किसोर-सरि-पार मनोहर बयस-सिरोमनि होने | {गीता.[अयो] 132.02} सोभा-सुधा आलि अँचवहु करि नयन मञ्जु मृदु दोने || {गीता.[अयो] 132.03} हेरत हृदय हरत, नहि फेरत चारु बिलोचन कोने | {गीता.[अयो] 132.03} तुलसी प्रभु किधौं प्रभुको प्रेम पढ़े प्रगट कपट बिनु टोने || {गीता.[अयो] 133.01} मनोहरताके मानो ऐन | {गीता.[अयो] 133.01} स्यामल-गौर किसोर पथिक दोउ, सुमुखि निरखु भरि नैन || {गीता.[अयो] 133.02} बीच बधू बिधुबदनि बिराजति, उपमा कहुँ कोऊ है न | {गीता.[अयो] 133.02} मानहु रति ऋतुनाथ सहित मुनिबेष बनाए है मैन || {गीता.[अयो] 133.03} किधौं सिँगार-सुखमा-सुप्रेम मिलि चले जग-चित-बित लैन | {गीता.[अयो] 133.03} अदभुत त्रयी किधौं पठई है बिधि मग-लोगन्हि सुख दैन || {गीता.[अयो] 133.04} सुनि सुचि सरल सनेह सुहावने ग्रामबधुन्हके बैन | {गीता.[अयो] 133.04} तुलसी प्रभु तरु तर बिलँबे, किए प्रेम कनोड़े कै न || {गीता.[अयो] 134.01} बय किसोर गोरे साँवरे धनुबान धरे हैं | {गीता.[अयो] 134.01} सब अँग सहज सोहावने, राजिव जिते नैननि-बदननि बिधु निदरे हैं || {गीता.[अयो] 134.02} तून-सुमुनिपट कटि कसे, जटा-मुकुट करे हैं | {गीता.[अयो] 134.02} मञ्जु मधुर मृदुमूरति, पान्ह्यों न पायनि, कैसे धौं पथ बिचरे हैं || {गीता.[अयो] 134.03} उभय बीच बनिता बनी, लखि मोहि परे हैं | {गीता.[अयो] 134.03} मदन सप्रिया सप्रिय सखा मुनि-बेष बनाए लिये मन जात हरे हैं || {गीता.[अयो] 134.04} सुनि जहँ तहँ देखन चले अनुराग भरे हैं | {गीता.[अयो] 134.04} राम-पथिक छबि निरखि कै, तुलसी,मग-लोगनि धाम-काम बिसरे हैं || {गीता.[अयो] 135.01} कैसे पितु-मातु, कैसे ते प्रिय-परिजन हैं ? {गीता.[अयो] 135.01} जगजलधि ललाम, लोने लोने, गोरे-स्याम, {गीता.[अयो] 135.01} जोन पठए हैं ऐसे बालकनि बन हैं || {गीता.[अयो] 135.02} रुपके न पारावार, भूपके कुमार मुनि-बेष, {गीता.[अयो] 135.02} देखत लोनाई लघु लागत मदन हैं | {गीता.[अयो] 135.02} सुखमाकी मूरति-सी साथ निसिनाथ-मुखी, {गीता.[अयो] 135.02} नखसिख अंग सब सोभाके सदन हैं || {गीता.[अयो] 135.03} पङ्कज-करनि चाप, तीर-तरकस कटि, {गीता.[अयो] 135.03} सरद-सरोजहुतें सुन्दर चरन हैं | {गीता.[अयो] 135.03} सीता-राम-लषन निहारि ग्रामनारि कहैं, {गीता.[अयो] 135.03} हेरि, हेरि, हेरि! हेली हियके हरन हैं || {गीता.[अयो] 135.04} प्रानहूके प्रानसे, सुजीवनके जीवनसे, {गीता.[अयो] 135.04} प्रेमहूके प्रेम, रङ्क कृपिनके धन हैं | {गीता.[अयो] 135.04} तुलसीके लोचन-चकोरके चन्द्रमासे, {गीता.[अयो] 135.04} आछे मन-मोर चित चातकके घन हैं || {गीता.[अयो] 136.राग} भैरव {गीता.[अयो] 136.01} देखि! द्वै पथिक गोरे-साँवरे सुभग हैं | {गीता.[अयो] 136.01} सुतिय सलोनी सङ्ग सोहत सुभग हैं || {गीता.[अयो] 136.02} सोभासिन्धु-सम्भव-से नीके नीके नग हैं | {गीता.[अयो] 136.02} मातु-पितु-भाग बस गए परि फँग हैं || {गीता.[अयो] 136.03} पाइँ पनह्यो न, मृदु पङ्कज-से पग हैं {गीता.[अयो] 136.03} रुपकी मोहनी मेलि मोहे अग-जग हैं || {गीता.[अयो] 136.04} मुनि-बेष धरे, धनु-सायक सुलग हैं | {गीता.[अयो] 136.04} तुलसी-हिये लसत लोने लोने डग हैं || {गीता.[अयो] 137.01} पथिक पयादे जात पङ्कज-से पाय हैं | {गीता.[अयो] 137.01} मारग कठिन, कुस-कण्टक-निकाय हैं || {गीता.[अयो] 137.02} सखी! भूखे-प्यासे, पै चलत चित चाय हैं | {गीता.[अयो] 137.02} इन्हके सुकृत सुर-सङ्कर सहाय हैं || {गीता.[अयो] 137.03} रुप-सोभा-प्रेमके-से कमनीय काय हैं | {गीता.[अयो] 137.03} मुनिबेष किये, किधौं ब्रह्म-जीव-माय हैं || {गीता.[अयो] 137.04} बीर, बरियार, धीर, धनुधर-राय हैं | {गीता.[अयो] 137.04} दसचारि-पुर-पाल आली उरगाय हैं || {गीता.[अयो] 137.05} मग-लोग देखत करत हाय हाय हैं | {गीता.[अयो] 137.05} बन इनको तो बाम बिधि कै बनाय हैं || {गीता.[अयो] 137.06} धन्य ते, जे मीन-से अवधि अंबु-आय हैं | {गीता.[अयो] 137.06} तुलसी प्रभुसों जिन्हहूँके भले भाय हैं || {गीता.[अयो] 138.राग} आसावरी {गीता.[अयो] 138.01} सजनी! हैं कोउ राजकुमार | {गीता.[अयो] 138.01} पन्थ चलत मृदु पद-कमलनि दोउ सील-रुप-आगार || {गीता.[अयो] 138.02} आगे राजिवनैन स्याम-तनु, सोभा अमित अपार | {गीता.[अयो] 138.02} डारौं वारि अंग-अंगनिपर कोटि-कोटि सत मार || {गीता.[अयो] 138.03} पाछैं गौर किसोर मनोहर,लोचन-बदन उदार | {गीता.[अयो] 138.03} कटि तूनीर कसे, कर सर-धनु, चले हरन छिति-भार || {गीता.[अयो] 138.04} जुगुल बीच सुकुमारि नारि इक राजति बिनहि सिँगार | {गीता.[अयो] 138.04} इंद्रनील, हाटक, मुकुतामनि जनु पहिरे महि हार || {गीता.[अयो] 138.05} अवलोकहु भरि नैन, बिकल जनि होहु, करहु सुबिचार | {गीता.[अयो] 138.05} पुनि कहँ यह सोभा, कहँ लोचन, देह-गेह-संसार? || {गीता.[अयो] 138.06} सुनि प्रिय-बचन चितै हित कै रघुनाथ कृपा-सुखसार | {गीता.[अयो] 138.06} तुलसिदास प्रभु हरे सबन्हिके मन, तन रही न सँभार || {गीता.[अयो] 139.01} देखु री सखी! पथिक नख-सिख नीके हैं | {गीता.[अयो] 139.01} नीले पीले कमल-से कोमल कलेवरनि, {गीता.[अयो] 139.01} तापस हू बेष किये काम कोटि फीके हैं || {गीता.[अयो] 139.02} सुकृत-सनेह-सील-सुषमा-सुख सकेलि, {गीता.[अयो] 139.02} बिरचे बिरञ्चि किधौं अमिय, अमीके हैं | {गीता.[अयो] 139.02} रुपकी-सी दामिनी सुभामिनी सोहति सङ्ग, {गीता.[अयो] 139.02} उमहु रमातें आछे अंग अंग ती के हैं || {गीता.[अयो] 139.03} बन-पट कसे कटि, तून-तीर-धनु धरे, {गीता.[अयो] 139.03} धीर, बीर, पालक कृपालु सबहीके हैं | {गीता.[अयो] 139.03} पानही न, चरन-सरोजनि चलत मग, {गीता.[अयो] 139.03} कानन पठाए पितु-मातु कैसे ही के हैं || {गीता.[अयो] 139.04} आली अवलोकि लेहु, नयननिके फल येहु, {गीता.[अयो] 139.04} लाभके सुलाभ, सुखजीवन-से जी के हैं | {गीता.[अयो] 139.04} धन्य नर-नारि जे निहारि बिनु गाहक हू, {गीता.[अयो] 139.04} आपने आपने मन मोल बिनु बीके हैं || {गीता.[अयो] 139.05} बिबुध बरषि फूल हरषि हिये कहत, {गीता.[अयो] 139.05} ग्राम-लोग मगन सनेह सिय-पी के हैं | {गीता.[अयो] 139.05} जोगीजन-अगम दरस पायो पाँवरनि, {गीता.[अयो] 139.05} प्रमुदित मन सुनि सुरप-सची के हैं || {गीता.[अयो] 139.06} प्रीतिके सुबालक-से लालत सुजन मुनि, {गीता.[अयो] 139.06} मग चारु चरित लषन-राम-सी के हैं | {गीता.[अयो] 139.06} जोग न बिराग-जाग, तप न तीरथ-त्याग, {गीता.[अयो] 139.06} एही अनुराग भाग खुले तुलसी के हैं || {गीता.[अयो] 140.01} रीति चलिबेकी चाहि, प्रीति पहिचानिकै | {गीता.[अयो] 140.01} आपनी आपनी कहैं, प्रेम-परबस अहैं, {गीता.[अयो] 140.01} मञ्जु मृदु बचन सनेह-सुधा सानिकै || {गीता.[अयो] 140.02} साँवरे कुँवरके बराइकै चरनके चिन्ह, {गीता.[अयो] 140.02} बधू पग धरति कहा धौं जिय जानिकै | {गीता.[अयो] 140.02} जुगल कमल-पद-अंग जोगवत जात, {गीता.[अयो] 140.02} गोरे गात कुँवर महिमा महा मानिकै || {गीता.[अयो] 140.03} उनकी कहनि नीकी, रहनि लषन-सी की, {गीता.[अयो] 140.03} तिनकी गहनि जे पथिक उर आनिकै | {गीता.[अयो] 140.03} लोचन सजल, तन पुलक, मगन मन, {गीता.[अयो] 140.03} होत भूरिभागी जस तुलसी बखनिकै || {गीता.[अयो] 141.राग} केदारा {गीता.[अयो] 141.01} जेहि जेहि मग सिय-राम-लखन गए, {गीता.[अयो] 141.01} तहँ-तहँ नर-नारि बिनु छर छरिगे | {गीता.[अयो] 141.01} निरखि निकाई-अधिकाई बिथकित भए, {गीता.[अयो] 141.01} बच बिय-नैन-सर सोभा-सुधा भरिगे || {गीता.[अयो] 141.02} जोते बिनु, बए बिनु, निफन निराए बिनु, {गीता.[अयो] 141.02} सुकृत-सुखेत सुख-सालि फूलि-फरिगे | {गीता.[अयो] 141.02} मुनिहु मनोरथको अगम अलभ्य लाभ, {गीता.[अयो] 141.02} सुगम सो राम लघु लोगनिको करिगे || {गीता.[अयो] 141.03} लालची, कौड़ीके कूर पारस परे हैं पाले, {गीता.[अयो] 141.03} जानत न को हैं, कहा कीबो सो बिसरिगे | {गीता.[अयो] 141.03} बुधि न बिचार, न बिगार न सुधार सुधि, {गीता.[अयो] 141.03} देह-गेह-नेह-नाते मनसे निसरिगे || {गीता.[अयो] 141.04} बरषि सुमन सुर हरषि हरषि कहैं, {गीता.[अयो] 141.04} अनायास भवनिधि नीच नीके तरिगे| {गीता.[अयो] 141.04} सो सनेह-समौ सुमिरि तुलसीहूके-से {गीता.[अयो] 141.04} भली भाँति भले पैन्त, भले पाँसे परिगे || {गीता.[अयो] 142.01} बोले राज देनको, रजायसु भो काननको, {गीता.[अयो] 142.01} आनन प्रसन्न, मन मोद, बड़ो काज भो | {गीता.[अयो] 142.01} मातु-पिता-बन्धु-हित आपनो परम हित, {गीता.[अयो] 142.01} मोको बीसहूकै ईस अनुकूल आजु भो || {गीता.[अयो] 142.02} असन अजीरनको समुझि तिलक तज्यो {गीता.[अयो] 142.02} बिपिन-गवनु भले भूखेको सुनाजु भो | {गीता.[अयो] 142.02} धरम-धुरीन धीर बीर रघुबीरजूको, {गीता.[अयो] 142.02} कोटि राज सरिस भरतजूको राजु भो || {गीता.[अयो] 142.03} ऐसी बातैं कहत सुनत मग-लोगनकी, {गीता.[अयो] 142.03} चले जात बन्धु दोउ मुनिको सो साज भो | {गीता.[अयो] 142.03} ध्याइबेको, गाइबेको, सेइबे सुमिरिबेको, {गीता.[अयो] 142.03} तुलसीको सब भाँति सुखद समाज भो || {गीता.[अयो] 143.01} सिरिस-सुमन-सुकुमारि, सुखमाकी सींव, {गीता.[अयो] 143.01} सीय राम बड़े ही सकोच सङ्ग लई है | {गीता.[अयो] 143.01} भाईके प्रान समान, प्रियाके प्रानके प्रान, {गीता.[अयो] 143.01} जानि बानि प्रीति रीति कृपसील मई है || {गीता.[अयो] 143.02} आलबाल-अवध सुकामतरु कामबेलि, {गीता.[अयो] 143.02} दूरि करि केकी बिपत्ति-बेलि बई है | {गीता.[अयो] 143.02} आप, पति, पूत, गुरुजन, प्रिय परिजन, {गीता.[अयो] 143.02} प्रजाहूको कुटिल दुसह दसा दई है || {गीता.[अयो] 143.03} पङ्कज-से पगनि पानह्यौं न, परुष पन्थ, {गीता.[अयो] 143.03} कैसे निबहे हैं, निबहैङ्गे, गति नई है | {गीता.[अयो] 143.03} येही सोच-सङ्कट-मगन मग-नर-नारि, {गीता.[अयो] 143.03} सबकी सुमति राम-राग, रँग रई है || {गीता.[अयो] 143.04} एक कहैं, बाम बिधि दाहिनो हमको भयो, {गीता.[अयो] 143.04} उत कीन्हीं पीठि, इतको सुडीठि भई है| {गीता.[अयो] 143.04} तुलसी सहित बनबासी मुनि हमरिऔ, {गीता.[अयो] 143.04} अनायास अधिक अघाइ बनि गई है || {गीता.[अयो] 144.राग} गौरी {गीता.[अयो] 144.01} नीके कै मैं न बिलोकन पाए | {गीता.[अयो] 144.01} सखि यहि मग जुग पथिक मनोहर, बधु बिधु-बदनि समेत सिधाए || {गीता.[अयो] 144.02} नयन सरोजस किसोर बयस बर, सीस जटा रचि मुकुट बनाए | {गीता.[अयो] 144.02} कटि मुनिबसन-तून, धनु-सर कर, स्यामल-गौर, सुभाय सोहाए || {गीता.[अयो] 144.03} सुन्दर बदन बिसाल बाहु-उर, तनु-छबि कोटि मनोज लजाए | {गीता.[अयो] 144.03} चितवत मोहि लगी चौन्धी-सी, जानौं न, कौन, कहाँ तें धौं आए || {गीता.[अयो] 144.04} मनु गयो सङ्ग, सोचबस लोचन मोचत बारि, कितौ समुझाए | {गीता.[अयो] 144.04} तुलसिदास लालसा दरसकी सोइ पुरवै, जेहि आनि देखाए || {गीता.[अयो] 145.01} पुनि न फिरे दोउ बीर बटाऊ | {गीता.[अयो] 145.01} स्यामल गौर, सहज सुदंर, सखि बारक बहुरि बिलोकिबे काऊ || {गीता.[अयो] 145.02} कर-कमलनि सर, सुभग सरासन, कटि मुनिबसन-निषङ्ग सोहाए | {गीता.[अयो] 145.02} भुज प्रलम्ब, सब अंग मनोहर, धन्य सो जनक-जननि जेहि जाए || {गीता.[अयो] 145.03} सरद-बिमल बिधु बदन, जटा सिर, मञ्जुल अरुन-सरोरुह-लोचन | {गीता.[अयो] 145.03} तुलसिदास मनमय मारगमें राजत कोटि-मदन-मदमोचन || {गीता.[अयो] 146.राग} केदारा {गीता.[अयो] 146.01} आली काहू तौ बूझौ न, पथिक कहाँ धौं सिधैहैं | {गीता.[अयो] 146.01} कहाँतें आए हैं, को हैं, कहा नाम स्याम-गोरे, {गीता.[अयो] 146.01} काज कै कुसल फिरि एहि मग ऐहैं || {गीता.[अयो] 146.02} उठति बयस, मसि भीञ्जति, सलोने सुठि, {गीता.[अयो] 146.02} सोभा-देखवैया बिनु बित्त ही बिकैहैं | {गीता.[अयो] 146.02} हिये हेरि हरि लेत लोनी ललना समेत, {गीता.[अयो] 146.02} लोयननि लाहु देत जहाँ जहाँ जैहैं || {गीता.[अयो] 146.03} राम-लषन-सिय-पन्थिकी कथा पृथुल, {गीता.[अयो] 146.03} प्रेम बिथकीं कहति सुमुखि सबै हैं | {गीता.[अयो] 146.03} तुलसी तिन्ह सरिस तेऊ भूरिभाग जेऊ {गीता.[अयो] 146.03} सुनि कै सुचित तेहि समै समैहैं || {गीता.[अयो] 147.01} बहुत दिन बीते सुधि कछु न लही | {गीता.[अयो] 147.01} गए जो पथिक गोरे-साँवरे सलोने, {गीता.[अयो] 147.01} सखि सङ्ग नारि सुकुमारि रही || {गीता.[अयो] 147.02} जानि-पहिचानि बिनु आपुतें, आपुने हुतें, {गीता.[अयो] 147.02} प्रानहुतें प्यारे प्रियतम उपही | {गीता.[अयो] 147.02} सुधाके, सनेहहूके सार लै सँवारे बिधि, {गीता.[अयो] 147.02} जैसे भावते हैं भाँति जाति न कही || {गीता.[अयो] 147.03} बहुरि बिलोकिबे कबहुक, कहत, {गीता.[अयो] 147.03} तनु पुलक, नयन जलधार बही | {गीता.[अयो] 147.03} तुलसी प्रभु सुमिरि ग्रामजुबती सिथिल, {गीता.[अयो] 147.03} बिनु प्रयास परीं प्रेम सही || {गीता.[अयो] 148.01} आली री पथिक जे एहि पथ परौं सिधाए | {गीता.[अयो] 148.01} ते तौ राम-लषन अवधतें आए || {गीता.[अयो] 148.02} सङ्ग सिय सब अंग सहज सोहाए | {गीता.[अयो] 148.02} रति-काम-ऋतुपति कोटिक लजाए || {गीता.[अयो] 148.03} राजा दसरथ, रानी कौसिला जाए | {गीता.[अयो] 148.03} कैकेयी कुचाल करि कानन पठाए || {गीता.[अयो] 148.04} बचन कुभामिनीके भूपहि क्यों भाए {गीता.[अयो] 148.04} हाय हाय राय बाम बिधि भरमाए || {गीता.[अयो] 148.05} कुलगुर सचिव काहू न समुझाए | {गीता.[अयो] 148.05} काँच-मनि लै अमोल मानिक गवाँए || {गीता.[अयो] 148.06} भाग मग-लोगनिके, देखन जे पाए | {गीता.[अयो] 148.06} तुलसी सहित जिन गुन-गन गाए || {गीता.[अयो] 149.01} सखि जबतें सीतासमेत देखे दोउ भाई | {गीता.[अयो] 149.01} तबतें परै न कल, कछू न सोहाई || {गीता.[अयो] 149.02} नखसिख नीके, नीके निरखि निकाई | {गीता.[अयो] 149.02} तन-सुधि गई, मन अनत न जाई || {गीता.[अयो] 149.03} हेरनि-हँसनि हिय लिये हैं चोराई | {गीता.[अयो] 149.03} पावन-प्रेम-बिबस भई हौं पराई || {गीता.[अयो] 149.04} कैसे पितु-मातु प्रिय परिजन-भाई {गीता.[अयो] 149.04} जीवत जीवके जीवन बनहि पठाई || {गीता.[अयो] 149.05} समौ सो चित करि हित अधिकाई | {गीता.[अयो] 149.05} प्रीति ग्रामबधुनकी तुलसिहु गाई || {गीता.[अयो] 150.01} जबतें सिधारे यहि मारग लषन-राम, {गीता.[अयो] 150.01} जानकी सहित, तबतें न सुधि लही है | {गीता.[अयो] 150.01} अवध गए धौं फिरि, कैधौं चढ़े बिन्ध्यगिरि, {गीता.[अयो] 150.01} कैधौं कहुँ रहे, सो कछू, न काहू कही है || {गीता.[अयो] 150.02} एक कहै, चित्रकूट निकट नदीके तीर, {गीता.[अयो] 150.02} परनकुटीर करि बसे, बात सही है | {गीता.[अयो] 150.02} सुनियत, भरत मनाइबेको आवत हैं, {गीता.[अयो] 150.02} होइगी पै सोई, जो बिधाता चित्त चही है || {गीता.[अयो] 150.03} सत्यसन्ध, धरम-धुरीन रघुनाथजूको, {गीता.[अयो] 150.03} आपनी निबारिबे, नृपकी निरबही है | {गीता.[अयो] 150.03} दस-चारि बरिस बिहार बन पदचार, {गीता.[अयो] 150.03} करिबे पुनीत सैल, सर-सरि, मही है || {गीता.[अयो] 150.04} मुनि-सुर-सुजन-समाजके सुधारि काज, {गीता.[अयो] 150.04} बिगरि बिगरि जहाँ जहाँ जाकी रही है | {गीता.[अयो] 150.04} पुर पाँव धारिहैं, उधारिहैं तुलसीहू से जन, {गीता.[अयो] 150.04} जिन जानि कै गरीबी गाढ़ी गही है || {गीता.[अयो] 151.01} ये उपही कोउ कुँवर अहेरी | {गीता.[अयो] 151.01} स्याम गौर, धनु-बान-तूनधर चित्रकूट अब आइ रहे, री || {गीता.[अयो] 151.02} इन्हहि बहुत आदरत महामुनि, समाचार मेरे नाह कहे, री | {गीता.[अयो] 151.02} बनिता-बन्धु समेत बसे बन, पितु हित कठिन कलेस सहे, री || {गीता.[अयो] 151.03} बचन परसपर कहति किरातिनि, पुलक गात, जल नयन बहे, री | {गीता.[अयो] 151.03} तुलसी प्रभुहि बिलेकति एकटक, लोचन जनु बिनु पलक लहें, री || {गीता.[अयो] 152.01} चित्रकूट-वर्णन {गीता.[अयो] 152.राग} चञ्चरी {गीता.[अयो] 152.01} चित्रकूट अति बिचित्र, सुन्दर बन, महि पबित्र, {गीता.[अयो] 152.01} पावनि पय-सरित सकल मल-निकन्दिनी | {गीता.[अयो] 152.01} सानुज जहँ बसत राम, लोक-लोचनाभिराम, {गीता.[अयो] 152.01} बाम अंग बामाबर बिस्व-बन्दिनी || {गीता.[अयो] 152.02} रिषिबर तहँ छन्द बास, गावत कलकण्ठ हास, {गीता.[अयो] 152.02} कीर्तन उनमाय काय क्रोध-कन्दिनी | {गीता.[अयो] 152.02} बर बिधान करत गान, वारत धन-मान-प्रान, {गीता.[अयो] 152.02} झरना झर झिँग झिँग झिङ्ग जलतरङ्गिनी || {गीता.[अयो] 152.03} बर बिहारु चरन चारु पाँडर चम्पक चनार {गीता.[अयो] 152.03} करनहार बार पार पुर-पुरङ्गिनी | {गीता.[अयो] 152.03} जोबन नव ढरत ढार दुत्त मत्त मृग मराल {गीता.[अयो] 152.03} मन्द मन्द गुञ्जत हैं अलि अलिङ्गिनी || {गीता.[अयो] 152.04} चितवत मुनिगन चकोर, बैठे निज ठौर ठौर, {गीता.[अयो] 152.04} अच्छय अकलङ्क सरद-चन्द-चन्दिनी | {गीता.[अयो] 152.04} उदित सदा बन-अकास, मुदित बदत तुलसिदास, {गीता.[अयो] 152.04} जय जय रघुनन्दन जय जनकनन्दिनी || {गीता.[अयो] 153.01} फटिकसिला मृदु बिसाल, सङ्कुल सुरतरु-तमाल {गीता.[अयो] 153.01} ललित लता-जाल हरति छबि बितानकी | {गीता.[अयो] 153.01} मन्दाकिनि-तटिनि-तीर, मञ्जुल मृग-बिहग-भीर {गीता.[अयो] 153.01} धीर मुनिगिरा गभीर सामगानकी || {गीता.[अयो] 153.02} मधुकर-पिक-बरहि मुखर, सुन्दर गिरि निरझर झर, {गीता.[अयो] 153.02} जल-कन घन-छाँह, छन प्रभा न भानकी | {गीता.[अयो] 153.02} सब ऋतु ऋतुपति प्रभाउ, सन्तत बहै त्रिबिध बाउ, {गीता.[अयो] 153.02} जनु बिहार-बाटिका नृप पञ्च बानकी || {गीता.[अयो] 153.03} बिरचित तहँ परनसाल, अति बिचित्र लषनलाल, {गीता.[अयो] 153.03} निवसत जहँ नित कृपालु राम-जानकी | {गीता.[अयो] 153.03} निजकर राजीवनयन पल्लव-दल-रचित सयन, {गीता.[अयो] 153.03} प्यास परसपर पीयूष प्रेम-पानकी || {गीता.[अयो] 153.04} सिय अँग लिखैं धातुराग, सुमननि भूषन-बिभाग, {गीता.[अयो] 153.04} तिलक-करनि का कहौं कलानिधानकी | {गीता.[अयो] 153.04} माधुरी-बिलास-हास, गावत जस तुलसिदास, {गीता.[अयो] 153.04} बसति हृदय जोरी प्रिय परम प्रानकी || {गीता.[अयो] 154.01} लोने लाल लषन, सलोने राम, लोनी सिय, {गीता.[अयो] 154.01} चारु चित्रकूट बैठे सुरतरु-तर हैं | {गीता.[अयो] 154.01} गोरे-साँवरे सरीर पीत नीलनीरज-से {गीता.[अयो] 154.01} प्रेम-रुप-सुखमाके मनसिज-सर हैं || {गीता.[अयो] 154.02} लोने नख-सिख, निरुपम, निरखन जोग, {गीता.[अयो] 154.02} बड़े उर कन्धर बिसाल भुज बर हैं | {गीता.[अयो] 154.02} लोने लोने लोचन, जटनिके मुकुट लोने, {गीता.[अयो] 154.02} लोने बदननि जीते कोटि सुधाकर हैं || {गीता.[अयो] 154.03} लोने लोने धनुष, बिसिष कर-कमलनि, {गीता.[अयो] 154.03} लोने मुनिपट, कटि लोने सरघर हैं | {गीता.[अयो] 154.03} प्रिया प्रिय बन्धुको दिखावत बिटप, बेलि, {गीता.[अयो] 154.03} मञ्जु कुञ्ज, सिलातल, दल, फूल, फर हैं || {गीता.[अयो] 154.04} ऋषिनके आश्रम सराहैं, मृग-नाम कहैं, {गीता.[अयो] 154.04} लागी मधु, सरित झरत निरझर हैं | {गीता.[अयो] 154.04} नाचत बरहि नीके, गावत मधुप-पिक, {गीता.[अयो] 154.04} बोलत बिहङ्ग, नभ-जल-थल-चर हैं || {गीता.[अयो] 154.05} प्रभुहि बिलोकि मुनिगन पुलके कहत {गीता.[अयो] 154.05} भूरिभाग भये सब नीच नारि-नर हैं | {गीता.[अयो] 154.05} तुलसी सो सुख-लाहु लूटत किरात-कोल {गीता.[अयो] 154.05} जाको सिसकत सुर बिधि-हरि-हर हैं || {गीता.[अयो] 155.राग} सारङ्ग {गीता.[अयो] 155.01} आइ रहे जबतें दोउ भाई | {गीता.[अयो] 155.01} तबतें चित्रकूट-कानन-छबि दिन दिन अधिक अधिक अधिकाई || {गीता.[अयो] 155.02} सीता-राम-लषन-पद-अंकित अवनि सोहावनि बरनि न जाई | {गीता.[अयो] 155.02} मन्दाकिनि मज्जत अवलोकत त्रिबिध पाप, त्रयताप नसाई || {गीता.[अयो] 155.03} उकठेउ हरित भए जल-थलरुह, नित नूतन राजीव सुहाई | {गीता.[अयो] 155.03} फूलत, फलत, पल्लवत, पलुहत बिटप बेलि अभिमत सुखदाई || {गीता.[अयो] 155.04} सरित-सरनि सरसीरुह सङ्कुल, सदन सँवारि रमा जनु छाई | {गीता.[अयो] 155.04} कूजत बिहँग, मञ्जु गुञ्जत अलि जात पथिक जनु लेत बुलाई || {गीता.[अयो] 155.05} त्रिबिध समीर, नीर, झर झरननि, जहँ तहँ रहे ऋषि कुटी बनाई | {गीता.[अयो] 155.05} सीतल सुभग सिलनिपर तापस करत जोग-जप-तप मन लाई || {गीता.[अयो] 155.06} भए सब साधु किरात-किरातिनि, राम-दरस मिटि गै कलुषाई | {गीता.[अयो] 155.06} खग-मृग मुदित एक सँग बिहरत सहज बिषम बड़ बैर बिहाई || {गीता.[अयो] 155.07} कामकेलि-बाटिका बिबुध-बन-लघु उपमा कबि कहत लजाई | {गीता.[अयो] 155.07} सकल-भुवन-सोभा सकेलि मनो राम बिपिन बिधि आनि बसाई || {गीता.[अयो] 155.08} बन मिस मुनि, मुनितिय, मुनि-बालक बरनत रघुबर-बिमल-बड़ाई | {गीता.[अयो] 155.08} पुलक सिथिल तनु, सजल सुलोचनु, प्रमुदित मन जीवन फलु पाई || {गीता.[अयो] 155.09} क्यों कहौं चित्रकूट-गिरि, सम्पति-महिमा-मोद-मनोहरहताई | {गीता.[अयो] 155.09} तुलसी जहँ बसि लषन-रामसिय आनँद-अवधि अवध बिसराई || {गीता.[अयो] 156.राग} गौरी {गीता.[अयो] 156.01} देखत चित्रकूट-बन मन अति होत हुलास | {गीता.[अयो] 156.01} सीता-राम-लषन-प्रिय, तापस-बृन्द-निवास || {गीता.[अयो] 156.02} सरित सोहावनि पावनि, पापहरनि पय नाम | {गीता.[अयो] 156.02} सिद्ध-साधु-सुर-सेबित देति सकल मन-काम || {गीता.[अयो] 156.03} बिटप-बेलि नव किसलय, कुसुमित सघन सुजाति | {गीता.[अयो] 156.03} कन्दमूल,जल-थलरुह अगनित अनबन भाँति || {गीता.[अयो] 156.04} बञ्जुल मञ्जु, बकुलकुल, सुरतरु, ताल तमाल | {गीता.[अयो] 156.04} कदलि, कदम्ब, सुचम्पक, पाटल, पनस, रसाल || {गीता.[अयो] 156.05} भूरुह भूरि भरे जनु छबि-अनुराग-सभाग | {गीता.[अयो] 156.05} बन बिलोकि लघु लागहिं बिपुल बिबुध-बन-बाग || {गीता.[अयो] 156.06} जाइ न बरनि राम-बन, चितवत चित हरि लेत | {गीता.[अयो] 156.06} ललित-लता-द्रुम-सङ्कुल मनहु मनोज निकेत || {गीता.[अयो] 156.07} सरित-सरनि सरसीरुह फूले नाना रङ्ग | {गीता.[अयो] 156.07} गुञ्जत मञ्जु मधुपबन, कूजतक बिबिध बिहङ्ग || {गीता.[अयो] 156.08} लषन कहेउ रघुनन्दन देखिय बिपिन-समाज | {गीता.[अयो] 156.08} मानहु चयन मयन-पुर आयौ प्रिय ऋतुराज || {गीता.[अयो] 156.09} चित्रकूटपर राउर जानि अधिक अनुरागु | {गीता.[अयो] 156.09} सखासहित जनु रतिपति आयौ खेलन फागु || {गीता.[अयो] 156.10} झिल्लि झाँझ, झरना डफ नव मृदङ्ग निसान | {गीता.[अयो] 156.10} भेरि उपङ्ग भृङ्ग रव, ताल कीर, कलगान || {गीता.[अयो] 156.11} हंस कपोत कबूतर बोलत चक्क चकोर | {गीता.[अयो] 156.11} गावत मनहु नारिनर मुदित नगर चहुँ ओर || {गीता.[अयो] 156.12} चित्र-बिचित्र बिबिध मृग डोलत डोङ्गर डाँग | {गीता.[अयो] 156.12} जनु पुरबीथिन बिहरत छैल सँवारे स्वाँग || {गीता.[अयो] 156.13} नाचहिं मोर, पिक गावहिंस सुर बर राग बँधान | {गीता.[अयो] 156.13} निलज तरुन-तरुनी जनु खेलहिं समय समान || {गीता.[अयो] 156.14} भरि भरि सुण्ड करिनि-करि जहँ तहँ डारहिं बारि | {गीता.[अयो] 156.14} भरत परसपर पिचकनि मनहु मुदित नर-नारि || {गीता.[अयो] 156.15} पीठि चढ़ाइ सिसुन्ह कपि कूदत डारहि डार | {गीता.[अयो] 156.15} जनु मुँह लाइ गेरु-मसि भए खरनि असवार || {गीता.[अयो] 156.16} लिये पराग सुमनरस डोलत मलय-समीर | {गीता.[अयो] 156.16} मनहु अरगजा छिरकत, भरत गुलाल-अबीर || {गीता.[अयो] 156.17} काम कौतुकी यहि बिधि प्रभुहित कौतुक कीन्ह | {गीता.[अयो] 156.17} रीझि राम रतिनाथहि जग-बिजयी बर दीन्ह || {गीता.[अयो] 156.18} दुखवहु मोरे दास जनि, मानेहु मोरि रजाइ | {गीता.[अयो] 156.18} भलेहि नाथ माथे धरि आयसु चलेउ बजाइ || {गीता.[अयो] 156.19} मुदित किरात-किरातिनि रघुबर-रुप निहारि | {गीता.[अयो] 156.19} प्रभुगुन गावत नाचत चले जोहारि जोहारि || {गीता.[अयो] 156.20} देहिं सीस, प्रसंसहिं मुनि सुर बरषहिं फूल | {गीता.[अयो] 156.20} गवने भवन राखि उर मूरति मङ्गलमूल || {गीता.[अयो] 156.21} चित्रकूट-कानन-छबि को बरनै पार | {गीता.[अयो] 156.21} जहँ सिय-लषनसहित नित रघुबर करहिं बिहार || {गीता.[अयो] 156.22} तुलसिदास चाँचरि मिस कहे राम-गुनग्राम | {गीता.[अयो] 156.22} गावहिं, सुनहिं नारि-नर, पावहिं सब अभिराम || {गीता.[अयो] 157.राग} बसन्त {गीता.[अयो] 157.01} आजु बन्यो है बिपिन देखो, राम धीर | मानो खेलत फागु मुद मदनबीर || {गीता.[अयो] 157.01} बट, बकुल, कदम्ब, पनस, रसाल | कुसुमित तरु-निकर कुरव-तमाल | {गीता.[अयो] 157.01} मानो बिबिध बेष धरे छैल-जूथ | बिच बीच लता ललना-बरुथ || {गीता.[अयो] 157.01} पनवानक निरझर, अलि उपङ्ग | बोलत पारावत मानो डफ-मृदङ्ग | {गीता.[अयो] 157.01} गायक शुक-कोकिल, झिल्लि ताल | नाचत बहु भाँति बरहि मराल || {गीता.[अयो] 157.01} मलयानिल सीतल, सुरभि, मन्द | बह सहित सुमन-रस रेनु बृन्द | {गीता.[अयो] 157.01} मनु छिरकत फिरत सबनि सुरङ्ग | भ्राजत उदार लीला अनङ्ग || {गीता.[अयो] 157.01} क्रीडत जीते सुर-असुर-नाग | हठि सिद्ध-मुनिनके पन्थ लाग | {गीता.[अयो] 157.01} कह तुलसिदास, तेहि छाड़ु मैन | जेहि राख राम राजीव नैन || {गीता.[अयो] 157.01} ऋतु-पति आए भलो बन्यो बन समाज | मानो भए हैं मदन महाराज आज || {गीता.[अयो] 157.01} मनो प्रथम फागु मिस करि अनीति | होरीमिस अरि पुर जारि जीति | {गीता.[अयो] 157.01} मारुत मिस पत्र-प्रजा उजारि | नयनगर बसाए बिपिन झारि || {गीता.[अयो] 157.01} सिंहासन सैल-सिला सुरङ्ग | कानन-छबि रति, परिजन कुरङ्ग | {गीता.[अयो] 157.01} सित छत्र सुमन, बल्ली बितान | चामर समीर, निरझर निसान || {गीता.[अयो] 157.01} मनो मधु-माधव दोउ अनिप धीर | बर बिपुल बिटप बानैत बीर | {गीता.[अयो] 157.01} मधुकर-सुक-कोकिलबन्दि-बृन्द | बरनहिं बिसुद्ध जस बिबिध छन्द || {गीता.[अयो] 157.01} महि परत सुमन-रस फल पराग | जनु देत इतर नृप कर-बिभाग | {गीता.[अयो] 157.01} कलि सचिव सहित नय-निपुन मार | कियो बिस्व बिबस चारिहु प्रकार || {गीता.[अयो] 157.01} बिरहिनपर नित नै परै मारि | डाँड़ियत सिद्ध-साधक प्रचारि | {गीता.[अयो] 157.01} तिनकी न काम सकै चापि छाँह | तुलसी जे बसहिं रघुबीर-बाँह || {गीता.[अयो] 157.राग} मलार {गीता.[अयो] 157.01} सब दिन चित्रकूट नीको लागत | {गीता.[अयो] 157.01} बरषाऋतु प्रबेस बिसेष गिरि देखन मन अनुरागत || {गीता.[अयो] 157.02} चहुँदिसि बन सम्पन्न, बिहँग-मृग बोलत सोभा पावत | {गीता.[अयो] 157.02} जनु सुनरेस देस-पुर प्रमुदित प्रजा सकल सुख छावत || {गीता.[अयो] 157.03} सोहत स्याम जलद मृदु घोरत धातु रँगमगे सृङ्गनि | {गीता.[अयो] 157.03} मनहु आदि अंभोज बिराजत सेवित सुर-मुनि-भृङ्गनि || {गीता.[अयो] 157.04} सिखर परस घन-घटहि, मिलति बग-पाँति सो छबि कबि बरनी | {गीता.[अयो] 157.04} आदि बराह बिहरि बारिधि मनो उठ्यो है दसन धरि धरनी || {गीता.[अयो] 157.05} जल जुत बिमल सिलनि झलकत नभ बन-प्रतिबिम्ब तरङ्ग | {गीता.[अयो] 157.05} मानहु जग-रचना बिचित्र बिलसति बिराट अँग अंग || {गीता.[अयो] 157.06} मन्दाकिनिहि मिलत झरना झरि झरि भरि भरि जल आछे | {गीता.[अयो] 157.06} तुलसी सकल सुकृत-सुख लागे मानो राम-भगतिके पाछे || {गीता.[अयो] 158.01} कौसल्याकी विरह-वेदना {गीता.[अयो] 158.राग} सोरठ {गीता.[अयो] 158.01} आजुको भोर, और सो, माई | {गीता.[अयो] 158.01} सुनौं न द्वार बेद-बन्दी-धुनि गुनिगन-गिरा सोहाई || {गीता.[अयो] 158.02} निज निज सुन्दर पति-सदननितें रुप-सील-छबिछाईं | {गीता.[अयो] 158.02} लेन असीस सीय आगे करि मोपै सुतबधू न आईं || {गीता.[अयो] 158.03} बूझी हौं न बिहँसि मेरे रघुबर कहाँ री! सुमित्रा माता?| {गीता.[अयो] 158.03} तुलसी मनहु महासुख मेरो देखि न सकेउ बिधाता || {गीता.[अयो] 159.01} जननी निरखति बान-धनुहियाँ | {गीता.[अयो] 159.01} बार-बार उर नैननि लावति प्रभुजूकी ललित पनहियाँ || {गीता.[अयो] 159.02} कबहूँ प्रथम ज्यों जाइ जगावति कहि प्रिय बचन सँवारे | {गीता.[अयो] 159.02} उठहु तात! बलि मातु बदनपर, अनुज-सखा सब द्वारे || {गीता.[अयो] 159.03} कबहूँ कहति यों, बड़ी बार भै, जाहु भूप पहँ, भैया | {गीता.[अयो] 159.03} बन्धु बोलि जेंइय जो भावै, गई निछावरि मैया || {गीता.[अयो] 159.04} कबहूँ समुझि बन-गवन रामको रहि चकि चित्र लिखी-सी | {गीता.[अयो] 159.04} तुलसिदास वह समय कहेतें लागति प्रीति सिखी-सी || {गीता.[अयो] 160.01} माई री! मोहि कोउ न समुझावै | {गीता.[अयो] 160.01} राम-गवन साँचो किधौं सपनो, मन परतीति न आवै || {गीता.[अयो] 160.02} लगेइ रहत मेरे नैननि आगे राम-लखन अरु सीता | {गीता.[अयो] 160.02} तदपि न मिटत दाह या उरको, बिधि जो भयो बिपरीता || {गीता.[अयो] 160.03} दुख न रहै रघुपतिहि बिलोकत, तनु न रहै बिनु देखे | {गीता.[अयो] 160.03} करत न प्रान पयान, सुनहु, सखि! अरुझि परी यहि लेखे || {गीता.[अयो] 160.04} कौसल्याके बिरह-बचन सुनि रोइ उठीं सब रानी | {गीता.[अयो] 160.04} तुलसिदास रघुबीर-बिरहकी पीर न जाति बखानी || {गीता.[अयो] 161.01} {गीता.[अयो] 161.01} जब जब भवन बिलोकति सूनो | {गीता.[अयो] 161.01} तब तब बिकल होति कौसल्या, दिन दिन प्रति दुख दूनो || {गीता.[अयो] 161.02} सुमिरत बाल-बिनोद रामके सुन्दर मुनि-मन-हारी | {गीता.[अयो] 161.02} होत हृदय अति सूल समुझि पदपङ्कज अजिर-बिहारी || {गीता.[अयो] 161.03} को अब प्रात कलेऊ माँगत रुठि चलैगो, माई !| {गीता.[अयो] 161.03} स्याम-तामरस-नैन स्रवत जल काहि लेउँ उर लाई || {गीता.[अयो] 161.04} जीवौं तौ बिपति सहौं निसि-बासर, मरौं तौ मन पछितायो | {गीता.[अयो] 161.04} चलत बिपिन भरि नयन रामको बदन न देखन पायो || {गीता.[अयो] 161.05} तुलसिदास यह दुसह दसा अति, दारुन बिरह घनेरो | {गीता.[अयो] 161.05} दूरि करै को भूरि कृपा बिनु सोकजनित रुज मेरो ?|| {गीता.[अयो] 162.01} मेरो यह अभिलाषु बिधाता | {गीता.[अयो] 162.01} कब पुरवै सखि सानुकूल ह्वै हरि सेवक-सुखदाता || {गीता.[अयो] 162.02} सीता-सहित कुसल कोसलपुर आवत हैं सुत दोऊ | {गीता.[अयो] 162.02} श्रवन-सुधा-सम बचन सखी कब आइ कहैगो कोऊ || {गीता.[अयो] 162.03} सुनि सन्देस प्रेम-परिपूरन सम्भ्रम उठि धावोङ्गी | {गीता.[अयो] 162.03} बदन बिलोकि रोकि लोचन-जल हरषि हिये लावोङ्गी || {गीता.[अयो] 162.04} जनकसुता कब सासु कहैं मोहि, राम लषन कहैं मैया | {गीता.[अयो] 162.04} बाहु जोरि कब अजिर चलहिङ्गे स्याम-गौर दोउ भैया || {गीता.[अयो] 162.05} तुलसिदास यहि भाँति मनोरथ करत प्रीति अति बाढ़ी | {गीता.[अयो] 162.05} थकित भई उर आनि राम-छबि मनहु चित्र लिख काढ़ी || {गीता.[अयो] 163.01} महाराज दशरथका देहत्याग {गीता.[अयो] 163.01} सुन्यौ जब फिरि सुमन्त पुर आयो | {गीता.[अयो] 163.01} कहिहै कहा, प्रानपतिकी गति, नृपति बिकल उठि धायो || {गीता.[अयो] 163.02} पाँय परत मन्त्री अति ब्याकुल, नृप उठाय उर लायो | {गीता.[अयो] 163.02} दसरथ-दसा देखि न कह्यो कछु, हरि जो सँदेस पठायो || {गीता.[अयो] 163.03} बूझि न सकत कुसल प्रीतमकी, हृदय यहै पछितायो | {गीता.[अयो] 163.03} साँचेहु सुत-बियोग सुनिबे कहँ धिग बिधि मोहि जिआयो || {गीता.[अयो] 163.04} तुलसिदास प्रभु जानि निठुर हौं न्याय नाथ बिसरायो | {गीता.[अयो] 163.04} हा रघुपति कहि पर्यो अवनि, जनु जलतें मीन बिलगायो || {गीता.[अयो] 164.01} मुएहु न मिटैगो मेरो मानसिक पछिताउ | {गीता.[अयो] 164.01} नारिबस न बिचारि कीन्हौं काज, सोचत राउ || {गीता.[अयो] 164.02} तिलकको बोल्यौ, दिये बन, चौगुनो चित चाउ | {गीता.[अयो] 164.02} हृदय दाड़िम ज्यौं न बिदर्यो समुझि सील-सुभाउ || {गीता.[अयो] 164.03} सीय-रघुबर-लषन बिनु भय भभरि भगी न आउ | {गीता.[अयो] 164.03} मोहि बूझि न परत, यातें कौन कठिन कुघाउ || {गीता.[अयो] 164.04} सुनि सुमन्त! कि आनि सुन्दर सुवन सहित जिआउ | {गीता.[अयो] 164.04} दास तुलसी नतरु मोको मरन अमिय पिआउ || {गीता.[अयो] 165.01} अवध बिलोकि हौं जीवत रामभद्र-बिहीन! {गीता.[अयो] 165.01} कहा करिहैं आइ सानुज भरत धरमधुरीन || {गीता.[अयो] 165.02} राम-सोक-सनेह-सङ्कुल, तनु बिकल,मनु लीन | {गीता.[अयो] 165.02} टुटि तारो गगन-मग ज्यों होत छिन-छिन छीन || {गीता.[अयो] 165.03} हृदय समुझि सनेह सादर प्रेम पावन मीन | {गीता.[अयो] 165.03} करी तुलसीदास दसरथ प्रीति-परमिति पीन || {गीता.[अयो] 166.राग} गौरी {गीता.[अयो] 166.01} करत राउ मनमों अनुमान | {गीता.[अयो] 166.01} सोक-बिकल, मुख बचन न आवै, बिछुरै कृपानिधान || {गीता.[अयो] 166.02} राज देन कहि बोलि नारि-बस मैं जो कह्यो बन जान | {गीता.[अयो] 166.02} आयसु सिर धरि चले हरषि हिय कानन भवन समान || {गीता.[अयो] 166.03} ऐसे सुतके बिरह-अवधि लौं जौ राखौं यह प्रान | {गीता.[अयो] 166.03} तौ मिटि जाइ प्रीतिकी परमिति, अजस सुनौं निज कान || {गीता.[अयो] 166.04} राम गए अजहूँ हौं जीवत, समुझत हिय अकुलान | {गीता.[अयो] 166.04} तुलसिदास तनु तजि रघुपति हित कियो प्रेम परवान || {गीता.[अयो] 167.01} भरतजी अयोध्यामें {गीता.[अयो] 167.01} ऐसे तैं क्यों कटु बचन कह्यो री ? {गीता.[अयो] 167.01} राम जाहु कानन, कठोर तेरो कैसे धौं हृदय रह्यो, री || {गीता.[अयो] 167.02} दिनकर-बंस, पिता दसरथ-से, राम-लषन-से भाई | {गीता.[अयो] 167.02} जननी !तू जननी ?तौ कहा कहौं, बिधि केहि खोरि न लाई || {गीता.[अयो] 167.03} हौं लहिहौं सुख राजमातु ह्वै, सुत सिर छत्र धरैगो | {गीता.[अयो] 167.03} कुल-कलङ्क मल-मूल मनोरथ तव बिनु कौन करैगो ?|| {गीता.[अयो] 167.04} ऐहैं राम, सुखी सब ह्वैहैं, ईस अजस मेरो हरिहैं | {गीता.[अयो] 167.04} तुलसिदास मोको बड़ो सोच है, तू जनम कौनि बिधि भरिहै || {गीता.[अयो] 168.01} ताते हौं देत न दूषन तोहू | {गीता.[अयो] 168.01} रामबिरोधी उर कठोरतें प्रगट कियो है बिधि मोहू || {गीता.[अयो] 168.02} सुन्दर सुखद सुसील सुधानिधि, जरनि जाइ जिहि जोए | {गीता.[अयो] 168.02} बिष-बारुनी-बन्धु कहियत बिधु! नातो मिटत न धोए || {गीता.[अयो] 168.03} होते जौ न सुजान-सिरोमनि राम सवके मन माहीं | {गीता.[अयो] 168.03} तौ तोरी करतूति, मातु! सुनि प्रीति-प्रतीति कहा हीं ?|| {गीता.[अयो] 168.04} मृदु मञ्जुल सीञ्ची-सनेह सुचि सुनत भरत-बर-बानी | {गीता.[अयो] 168.04} तुलसी साधु-साधु ,सुर-नर-मुनि कहत प्रेम पहिचानी || {गीता.[अयो] 169.01} जो पै हौं मातु मते महँ ह्वैहौं | {गीता.[अयो] 169.01} तौ जननी !जगमें या मुखकी कहाँ कालिमा ध्वैहौं ?|| {गीता.[अयो] 169.02} क्यों हौं आजु हौत सुचि सपथनि ?कौन मानिहै साँची? | {गीता.[अयो] 169.02} महिमा-मृगी कौन सुकृतीकी खल-बच-बिसिषन बाँची ?|| {गीता.[अयो] 169.03} गहि न जाति रसना काहूकी, कहौ जाही जोइ सूझै | {गीता.[अयो] 169.03} दीनबन्धु कारुण्य-सिन्धु बिनु कौन हियेकी बूझै ?|| {गीता.[अयो] 169.04} तुलसी रामबियोग बिषम-बिष-बिकल नारि-नर भारी | {गीता.[अयो] 169.04} भरत-सनेह-सुधा सीञ्चे सब भए तेहि समय सुखारी || {गीता.[अयो] 170.01} काहेको खोरि कैकयिहि लावौं? {गीता.[अयो] 170.01} धरहु धीर, बलि जाउँ तात! मोको आज विधाता बावौं || {गीता.[अयो] 170.02} सुनिबे जोग बियोग रामको हौं न होउँ मेरे प्यारे | {गीता.[अयो] 170.02} सो मेरे नयननि आगेतें रघुपति बनहि सिधारे || {गीता.[अयो] 170.03} तुलसिदास समुझाइ भरत कहँ, आँसू पोञ्छि उर लाए | {गीता.[अयो] 170.03} उपजी प्रीति जानि प्रभुके हित, मनहु राम फिरि आए || {गीता.[अयो] 171.01} भरतजीका चित्रकूटको प्रस्थान {गीता.[अयो] 171.01} मेरो अवध धौं कहहु, कहा है | {गीता.[अयो] 171.01} करहु राज रघुराज-चरन तजि, लै लटि लोगु रहा है || {गीता.[अयो] 171.02} धन्य मातु, हौं धन्य, लागि जेहि राज-समाज ढहा है | {गीता.[अयो] 171.02} तापर मोको प्रभु करि चाहत सब बिनु दहन दहा है || {गीता.[अयो] 171.03} राम-सपथ, कोउ कछू कहै जनि, मैं दुख दुसह सहा है | {गीता.[अयो] 171.03} चित्रकूट चलिए सब मिलि, बलि, छमिए मोहि हहा है || {गीता.[अयो] 171.04} यों कहि भोर भरत गिरिवरको मारग बूझि गहा है | {गीता.[अयो] 171.04} सकल सराहत, एक भरत जग जनमि सुलाहु लहा है || {गीता.[अयो] 171.05} जानहिं सिय-रघुनाथ भरतको सील सनेह महा है | {गीता.[अयो] 171.05} कै तुलसी जाको राम-नामसों प्रेम-नेम निबहा है || {गीता.[अयो] 172.01} भाई! हौं अवध कहा रहि लैहौं | {गीता.[अयो] 172.01} राम-लषन-सिय-चरन बिलोकन काल्हि काननहि जैहौं || {गीता.[अयो] 172.02} जद्यपि मोतें, कै सुमाततें ह्वै आई अति पोची | {गीता.[अयो] 172.02} सनमुख गए सरन राखहिङ्गे रघुपति परम सँकोची || {गीता.[अयो] 172.03} तुलसी यों कहि चले भोरही, लोग बिकल सँग लागे | {गीता.[अयो] 172.03} जनु बन जरत देखि दारुन दव निकसि बिहँग-मृग भागे || {गीता.[अयो] 173.01} सुकसों गहवर हिये कहै सारो | {गीता.[अयो] 173.01} बीर कीर! सिय-राम-लषन बिनु लागत जग अँधियारो || {गीता.[अयो] 173.02} पापिनि चेरि, अयानि रानि, नृप हित-अनहित न बिचारो | {गीता.[अयो] 173.02} कुलगुर-सचिव-साधु सोचतु, बिधि को न बसाइ उजारो ?|| {गीता.[अयो] 173.03} अवलोके न चलत भरि लोचन, नगर कोलाहल भारो | {गीता.[अयो] 173.03} सुने न बचन करुनाकरके, जब पुर-परिवार सँभारो || {गीता.[अयो] 173.04} भैया भरत भावतेके, सँग बन सब लोग सिधारो | {गीता.[अयो] 173.04} हम पँख पाइ पीञ्जरनि तरसत अधिक अभाग हमारो || {गीता.[अयो] 173.05} सुनि खग कहत अंब! मौङ्गी रहि समुझि प्रेमपथ न्यारो | {गीता.[अयो] 173.05} गए ते प्रभुहि पहुँचाइ फिरे पुनि करत करम-गुन गारो || {गीता.[अयो] 173.06} जीवन जग जानकी-लषनको, मरन महीप सँवारो | {गीता.[अयो] 173.06} तुलसी और प्रीतिकी चरचा करत, कहा कछु चारो || {गीता.[अयो] 174.01} कहै सुक, सुनहि सिखावन, सारो ! {गीता.[अयो] 174.01} बिधि-करतब बिपरीत बाम गति, राम-प्रेम-पथ न्यारो || {गीता.[अयो] 174.02} को नर-नारि अवध खग-मृग, जेहि जीवन रामतें प्यारो | {गीता.[अयो] 174.02} बिद्यमान सबके गवने बन, बदन करमको कारो || {गीता.[अयो] 174.03} अंब, अनुज, प्रिय सखा, सुसेवक देखि बिषाद बिसारो | {गीता.[अयो] 174.03} पञ्छी परबस परे पीञ्जरनि, लेखो कौन हमारो || {गीता.[अयो] 174.04} रही नृपकी, बिगरी है सबकी, अब एक सँवारनिहारो | {गीता.[अयो] 174.04} तुलसी प्रभु निज चरन-पीठ मिस भरत-प्रान रखवारो || {गीता.[अयो] 175.01} ता दिन सृङ्गबेरपुर आए | {गीता.[अयो] 175.01} राम-सखा ते समाचार सुनि बारि बिलोचन छाए || {गीता.[अयो] 175.02} कुस-साथरी देखि रघुपतिकी हेतु अपनपौ जानी | {गीता.[अयो] 175.02} कहत कथा सिय-राम-लषनकी बैठेहि रैनि बिहानी || {गीता.[अयो] 175.03} भोरहिं भरद्वाज आश्रम ह्वै, करि निषादपति आगे | {गीता.[अयो] 175.03} चले जनु तक्यो तड़ाग तृषित गज घोर घामके लागे || {गीता.[अयो] 175.04} बूझत चित्रकूट कहँ जेहि तेहि, मुनि बालकनि बतायो | {गीता.[अयो] 175.04} तुलसी मनहु फनिक मनि ढूँढ़त, निरखि हरषि हिय धायो || {गीता.[अयो] 176.01} राम-भरत-मिलन {गीता.[अयो] 176.राग} केदारा {गीता.[अयो] 176.01} बिलोके दूरितें दोउ बीर | {गीता.[अयो] 176.01} उर आयत, आजानु सुभग भुज, स्यामल-गौर सरीर || {गीता.[अयो] 176.02} सीस जटा, सरसीरुह लोचन, बने परिधन मुनिचीर | {गीता.[अयो] 176.02} निकट निषङ्ग, सङ्ग सिय सोभित, करनि धुनत धनु-तीर || {गीता.[अयो] 176.03} मन अगहुँड़, तनु पुलक सिथिल भयो, नलिन नयन भरे नीर | {गीता.[अयो] 176.03} गड़त गोड़ मानो सकुच-पङ्क महँ, कढ़त प्रेम-बल धीर || {गीता.[अयो] 176.04} तुलसिदास दसा देखि भरतकी उठि धाए अतिहि अधीर | {गीता.[अयो] 176.04} लिये उठाइ उर लाइ कृपानिधि बिरह-जनित हरि पीर || {गीता.[अयो] 177.01} भरत भए ठाढ़े कर जोरि | {गीता.[अयो] 177.01} ह्वै न सकत सामुहें सकुचबस समुझि मातुकृत खोरि || {गीता.[अयो] 177.02} फिरिहैं किधौं फिरन कहिहैं प्रभु कलपि कुटिलता मोरि | {गीता.[अयो] 177.02} हृदय सोच, जलभरे बिलोचन, नेह देह भै भोरि || {गीता.[अयो] 177.03} बनबासी, पुरलोग, महामुनि किए हैं काठके-से कोरि | {गीता.[अयो] 177.03} दै दै श्रवन सुनिबेको जहँ तहँ रहे प्रेम मन बोरि || {गीता.[अयो] 177.04} तुलसी राम-सुभाव सुमिरि, उर धरि धीरजहि बहोरि | {गीता.[अयो] 177.04} बोले बचन बिनीत उचित हित करुना-रसहि निचोरि || {गीता.[अयो] 178.01} जानत हौ सबहीके मनकी | {गीता.[अयो] 178.01} तदपि,कृपालु करौं! बिनती सोइ सादर सुनहु दीन-हित जनकी || {गीता.[अयो] 178.02} ये सेवक सन्तत अनन्य अति, ज्यों चातकहि एक गति घनकी | {गीता.[अयो] 178.02} यह बिचारि गवनहु पुनीत पुर, हरहु दुसह आरति परिजनकी || {गीता.[अयो] 178.03} मेरो जीवन जानिय ऐसोइ, जियै जैसो अहि, जासु गई मनि फनकी | {गीता.[अयो] 178.03} मेटहु कुलकलङ्क कोसलपति, आग्या देहु नाथ मोहि बनकी || {गीता.[अयो] 178.04} मोको जोइ लाइय लागै सोइ उतपति है कुमातुतें तनकी | {गीता.[अयो] 178.04} तुलसिदास सब दोष दूरि करि प्रभु अब लाज करहु निज पनकी || {गीता.[अयो] 179.01} तात! बिचारो धौं, हौं क्यों आवौं | {गीता.[अयो] 179.01} तुम्ह सुचि, सुहृद, सुजान सकल बिधि, बहुत कहा {गीता.[अयो] 179.01} कहि कहि समुझावौं || {गीता.[अयो] 179.02} निज कर खाल खैञ्चि या तनुतें जौ पितु पग पानही करावौं | {गीता.[अयो] 179.02} होउँ न उरिन पिता दसरथतें, कैसे ताके बचन मेटि पति पावौं || {गीता.[अयो] 179.03} तुलसिदास जाको सुजस तिहूँ पुर, क्यों तेहि {गीता.[अयो] 179.03} कुलहि कालिमा लावौं | {गीता.[अयो] 179.03} प्रभु-रुख निरखि निरास भरत भए, जान्यो है सबहि {गीता.[अयो] 179.03} भाँति बिधि बावौं || {गीता.[अयो] 180.01} बहुरो भरत कह्यो कछु चाहैं | {गीता.[अयो] 180.01} सकुच-सिन्धु बोहित बिबेक करि बुधि-बल बचन निबाहैं || {गीता.[अयो] 180.02} छोटेहुतें छोह करि आए, मैं सामुहैं न हेरो | {गीता.[अयो] 180.02} एकहि बार आजु बिधि मेरो सील-सनेह निबेरो || {गीता.[अयो] 180.03} तुलसी जो फिरिबो न बनै, प्रभु तौ हौं आयसु पावौं | {गीता.[अयो] 180.03} घर फेरिए लषन, लरिका हैं, नाथ साथ हौं आवौं || {गीता.[अयो] 181.01} रघुपति मोहि सङ्ग किन लीजै {गीता.[अयो] 181.01} बार बार पुर जाहु, नाथ केहि कारन आयसु दीजै || {गीता.[अयो] 181.02} जद्यपि हौं अति अधम, कुटिलमति, अपराधिनिको जायो | {गीता.[अयो] 181.02} प्रनतपाल कोमल-सुभाव जिय जानि, सरन तकि आयो || {गीता.[अयो] 181.03} जो मेरे तजि चरन आन गति, कहौं हृदय कछु राखी | {गीता.[अयो] 181.03} तौ परिहरहु दयालु, दीनहित, प्रभु, अभिअंतर-साखी || {गीता.[अयो] 181.04} ताते नाथ कहौं मैं पुनि-पुनि, प्रभु पितु, मातु, गोसाईं | {गीता.[अयो] 181.04} भजनहीन नरदेह बृथा, खर-स्वान-फेरुकी नाईँ || {गीता.[अयो] 181.05} बन्धु-बचन सुनि श्रवन नयन-राजीव नीर भरि आए | {गीता.[अयो] 181.05} तुलसिदास प्रभु परम कृपा गहि बाँह भरत उर लाए || {गीता.[अयो] 182.01} काहेको मानत हानि हिये हौ? {गीता.[अयो] 182.01} प्रीति-नीति-गुन-सील-धरम कहँ तुम अवलम्ब दिये हौ || {गीता.[अयो] 182.02} तात! जात जानिबे न ए दिन, करि प्रमान पितु-बानी | {गीता.[अयो] 182.02} ऐहौं बेगि, धरहु धीरज उर कठिन कालगति जानी || {गीता.[अयो] 182.03} तुलसिदास अनुजहि प्रबोधि प्रभु चरनपीठ निज दीन्हें | {गीता.[अयो] 182.03} मनहु सबनिके प्रान-पाहरु भरत सीस धरि लीन्हें || {गीता.[अयो] 183.01} बिनती भरत करत कर जोरे | {गीता.[अयो] 183.01} दीनबन्धु! दीनता दीनकी कबहुँ परै जनि भोरे || {गीता.[अयो] 183.02} तुम्हसे तुम्हहि नाथ मोको, मोसे जन तुमको बहुतेरे | {गीता.[अयो] 183.02} इहै जानि, पहिचानि प्रीति, छमिए अघ-औगुन मेरे || {गीता.[अयो] 183.03} यों कहि सीय-राम-पाँयनि परि लषन लाइ उर लीन्हें | {गीता.[अयो] 183.03} पुलक सरीर, नीर भरि लोचन, कहत प्रेम-पन-कीन्हें || {गीता.[अयो] 183.04} तुलसी बीते अवधि प्रथम दिन जो रघुबीर न ऐहौ | {गीता.[अयो] 183.04} तौ प्रभु-चरन-सरोज-सपथ जीवत परिजनहि न पैहौ || {गीता.[अयो] 184.01} अवसि हौं आयसु पाइ रहौङ्गो | {गीता.[अयो] 184.01} जनमि कैकयी-कोखि कृपानिधि! क्यों कछु चपरि कहौङ्गो || {गीता.[अयो] 184.02} भरत भूप, सिय-राम-लषन बन, सुनि सानन्द सहौङ्गो | {गीता.[अयो] 184.02} पुर-परिजन अवलोकि मातु सब सुख-सन्तोष लहौङ्गो || {गीता.[अयो] 184.03} प्रभु जानत, जेहि भाँति अवधिलौं बचन पालि निबहौङ्गो | {गीता.[अयो] 184.03} आगेकी बिनती तुलसी तब, जब फिरि चरन गहौङ्गो || {गीता.[अयो] 185.01} प्रभुसों मैं ढीठो बहुत दई है | {गीता.[अयो] 185.01} कीबी छमा, नाथ! आरतितें कही कुजुगुति नई है || {गीता.[अयो] 185.02} यों कहि, बार बार पाँयनि परि, पाँवरि पुलकि लई है | {गीता.[अयो] 185.02} अपनो अदिन देखि हौं डरपत, जेहि बिष बेलि बई है || {गीता.[अयो] 185.03} आए सदा सुधारि गोसाईँ, जनतें बिगरि गई है | {गीता.[अयो] 185.03} थके बचन पैरत सनेह-सरि, पर्यो मानो घोर घई है || {गीता.[अयो] 185.04} चित्रकूट तेहि समय सबनिकी बुद्धि बिषाद हई है | {गीता.[अयो] 185.04} तुलसी राम-भरतके बिछुरत सिला सप्रेम भई है || {गीता.[अयो] 186.01} जबतें चित्रकूटतें आए | {गीता.[अयो] 186.01} नन्दिग्राम खनि अवनि, डासि कुस, परनकुटी करि छाए || {गीता.[अयो] 186.02} अजिन बसन, फल असन, जटा धरे रहत अवधि चित दीन्हें | {गीता.[अयो] 186.02} प्रभु-पद-प्रेम-नेम-ब्रत निरखत मुनिन्ह नमित मुख कीन्हें || {गीता.[अयो] 186.03} सिंहासनपर पूजि पादुका बारहि बार जोहारे | {गीता.[अयो] 186.03} प्रभु-अनुराग माँगि आयसु पुरजन सब काज सँवारे || {गीता.[अयो] 186.04} तुलसी ज्यों-ज्यों घटत तेज तनु, त्यों-त्यों प्रीति अधिकाई | {गीता.[अयो] 186.04} भए, न हैं, न होहिङ्गे कबहूँ भुवन भरत-से भाई || {गीता.[अयो] 187.राग} रामकली {गीता.[अयो] 187.01} राखी भगति-भलाई भली भाँति भरत | {गीता.[अयो] 187.01} स्वारथ-परमारथ-पथी जय जय जग करत || {गीता.[अयो] 187.02} जो ब्रत मुनिवरनि कठिन मानस आचरत | {गीता.[अयो] 187.02} सो ब्रत लिए चातक-ज्यों सुनत पाप हरत || {गीता.[अयो] 187.03} सिंहासन सुभग राम-चरन-पीठ धरत | {गीता.[अयो] 187.03} चालत सब राजकाज आयसु अनुसरत || {गीता.[अयो] 187.04} आपु अवध, बिपिन बन्धु, सोच-जरनि जरत | {गीता.[अयो] 187.04} तुलसी सम-बिषम, सुगम-अगम लखि न परत || {गीता.[अयो] 188.01} मोहि भावति, कहि आवति नहि भरतजूकी रहनि | {गीता.[अयो] 188.01} सजल नयन सिथिल बयन प्रभु-गुन-गन कहनि || {गीता.[अयो] 188.02} असन-बसन-अयन-सयन धरम गरुअ गहनि | {गीता.[अयो] 188.02} दिन दिन पन-प्रेम-नेम निरुपधि निरबहनि || {गीता.[अयो] 188.03} सीता-रघुनाथ-लषन-बिरह-पीर सहनि | {गीता.[अयो] 188.03} तुलसी तजि उभय लोक रामचरन-चहनि || {गीता.[अयो] 189.01} जानी है सङ्कर-हनुमान-लषन-भरत राम भगति | {गीता.[अयो] 189.01} कहत सुगम, करत अगम, सुनत मीठी लगति || {गीता.[अयो] 189.02} लहत सकृत, चहत सकल, जुग जुग जगमगति | {गीता.[अयो] 189.02} राम-प्रेम-पथतें कबहुँ डोलति नहिं, डगति || {गीता.[अयो] 189.03} रिधि-सिधि, बिधि चारि सुगति जा बिनु गति अगति | {गीता.[अयो] 189.03} तुलसी तेहि सनमुख बिनु बिषय-ठगिनि ठगति || {गीता.[अयो] 190.राग} गौरी {गीता.[अयो] 190.01} कैकयी करी धौं चतुराई कौन? {गीता.[अयो] 190.01} राम-लषन-सिय बनहि पठाए, पति पठए सुरभौन || {गीता.[अयो] 190.02} कहा भलो धौं भयो भरतको, लगे तरुन-तन दौन | {गीता.[अयो] 190.02} पुरबासिन्हके नयन नीर बिनु कबहुँ तो देखति हौं न || {गीता.[अयो] 190.03} कौसल्या दिन राति बिसूरति, बैठि मनहिं मन मौन | {गीता.[अयो] 190.03} तुलसी उचित न होइ रोइबो, प्रान गए सँग जौ न || {गीता.[अयो] 191.01} हाथ मीञ्जिबो हाथ रह्यो | {गीता.[अयो] 191.01} लगी न सङ्ग चित्रकूटहुतें, ह्याँ कहा जात बह्यो || {गीता.[अयो] 191.02} पति सुरपुर, सिय-राम-लषन बन, मुनिब्रत भरत गह्यो | {गीता.[अयो] 191.02} हौं रहि घर मसान-पावक ज्यों मरिबोइ मृतक दह्यो || {गीता.[अयो] 191.03} मेरोइ हिय कठोर करिबे कहँ बिधि कहुँ कुलिस लह्यो | {गीता.[अयो] 191.03} तुलसी बन पहुँचाइ फिरी सुत, क्यों कछु परत कह्यो ?|| {गीता.[अयो] 192.01} हौं तो समुझि रही अपनो सो | {गीता.[अयो] 192.01} राम-लषन-सियको सुख मोकहँ भयो, सखी! सपनो सो || {गीता.[अयो] 192.02} जिनके बिरह-बिषाद बँटावन खग-मृग जीव दुखारी | {गीता.[अयो] 192.02} मोहि कहा सजनी समुझावति, हौं तिन्हकी महतारी || {गीता.[अयो] 192.03} भरत-दसा सुनि, सुमिरि भूपगति, देखि दीन पुरबासी | {गीता.[अयो] 192.03} तुलसी राम कहति हौं सकुचति, ह्वैहै जग उपहाँसी || {गीता.[अयो] 193.01} आली! हौं इन्हहिं बुझावौं कैसे ? {गीता.[अयो] 193.01} लेत हिये भरि भरि पतिको हित, मातुहेतु सुत जैसे || {गीता.[अयो] 193.02} बार-बार हिहिनात हेरि उत, जो बोलै कोउ द्वारे | {गीता.[अयो] 193.02} अंग लगाइ लिए बारेतें करुनामय सुत प्यारे || {गीता.[अयो] 193.03} लोचन सजल, सदा सोवत-से, खान-पान बिसराए | {गीता.[अयो] 193.03} चितवत चौङ्कि नाम सुनि, सोचत राम-सुरति उर आए || {गीता.[अयो] 193.04} तुलसी प्रभुके बिरह-बधिक हठि राजहंस-से जोरे | {गीता.[अयो] 193.04} ऐसेहु दुखित देखि हौं जीवति राम-लखनके घोरे || {गीता.[अयो] 194.01} राघौ! एक बार फिरि आवौ | {गीता.[अयो] 194.01} ए बर बाजि बिलोकि आपने, बहुरो बनहि सिधावौ || {गीता.[अयो] 194.02} जे पय प्याइ, पोखि कर-पङ्कज, बार-बार चुचुकारे | {गीता.[अयो] 194.02} क्यों जीवहिं, मेरे राम लाड़िले! ते अब निपट बिसारे || {गीता.[अयो] 194.03} भरत सौगुनी सार करत हैं, अति प्रिय जानि तिहारे | {गीता.[अयो] 194.03} तदपि दिनहिं दिन होत झाँवरे, मनहु कमल हिम-मारे || {गीता.[अयो] 194.04} सुनहु पथिक! जो राम मिलहिं बन, कहियो मातु-सँदेसो | {गीता.[अयो] 194.04} तुलसी मोहि और सबहिनतें इन्हको बड़ो अँदेसो || {गीता.[अयो] 195.01} काहूसों काहू समाचार ऐसे पाए | {गीता.[अयो] 195.01} चित्रकूटतें राम-लषन-सिय सुनियत अनत सिधाए || {गीता.[अयो] 195.02} सैल, सरित, निरझर, बन, मुनि-थल देखि-देखि सब आए | {गीता.[अयो] 195.02} कहत सुनत सुमिरत सुखदायक, मानस-सुगम सुहाए || {गीता.[अयो] 195.03} बड़ि अवलम्ब बाम-बिधि-बिघटित बिषम बिषाद बढ़ाए | {गीता.[अयो] 195.03} सिरिस-सुमन-सुकुमार मनोहर बालक बिन्ध्य चढ़ाए || {गीता.[अयो] 195.04} अवध सकल नर-नारि बिकल अति, अँकनि बचन अनभाए | {गीता.[अयो] 195.04} तुलसी राम-बियोग-सोग-बस, समुझत नहिं समुझाए || {गीता.[अयो] 196.01} सुनी मैं सखि! मङ्गल चाह सुहाई | {गीता.[अयो] 196.01} सुभ पत्रिका निषातराजकी आजु भरत पहँ आई || {गीता.[अयो] 196.02} कुँवर सो कुसल-छेम अलि! तेहि पल कुलगुर कहँ पहुँचाई | {गीता.[अयो] 196.02} गुर कृपालु सम्भ्रम पुर घर घर सादर सबहि सुनाई || {गीता.[अयो] 196.03} बधि बिराध, सुर-साधु सुखी करि, ऋषि-सिख-आसिष पाई | {गीता.[अयो] 196.03} कुम्भजु-सिष्य समेत सङ्ग सिय, मुदित चले दोउ भाई || {गीता.[अयो] 196.04} बीच बिन्ध्य रेवा सुपास थल बसे हैं परन-गृह छाई | {गीता.[अयो] 196.04} पन्थ-कथा रघुनाथ पथिककी तुलसिदास सुनि गाई || {गीता.[अर] 197.01} अरण्यकाण्ड {गीता.[अर] 197.01} भगवान्का वन-विहार {गीता.[अर] 197.राग} मलार {गीता.[अर] 197.01} देखे राम पथिक नाचत मुदित मोर | {गीता.[अर] 197.01} मानत मनहु सतड़ित ललित घन, धनु सुरधनु, गरजनि टँकोर || {गीता.[अर] 197.02} कँपे कलाप बर बरहि फिरावत, गावत कल कोकिल-किसोर | {गीता.[अर] 197.02} जहँ जहँ प्रभु बिचरत, तहँ तहँ सुख, दण्डकबन कौतुक न थोर || {गीता.[अर] 197.03} सघन छाँह-तम रुचिर रजनि भ्रम, बदन-चन्द चितवत चकोर | {गीता.[अर] 197.03} तुलसी मुनि खग-मृगनि सराहत, भए हैं सुकृत सब इन्हकी ओर || {गीता.[अर] 198.राग} कल्याण {गीता.[अर] 198.01} सुभग सरासन सायक जोरे | {गीता.[अर] 198.01} खेलत राम फिरत मृगया बन, बसति सो मृदु मूरति मन मोरे || {गीता.[अर] 198.02} पीत बसन कटि, चारु चारि सर, चलत कोटि नट सो तृन तोरे | {गीता.[अर] 198.02} स्यामल तनु स्रम-कन राजत, ज्यों नव घन सुधा-सरोवर खोरे || {गीता.[अर] 198.03} ललित कन्ध, बर भुज, बिसाल उर, लेहिं कण्ठ-रेखैं चित चोरे | {गीता.[अर] 198.03} अवलोकत मुख देत परम सुख, लेत सरद-ससिकी छबि छोरे || {गीता.[अर] 198.04} जटा मुकुट सिर, सारस-नयननि गौहैं तकत सुभौंह सकोरे | {गीता.[अर] 198.04} सोभा अमित समाति न कानन, उमगि चली चहुँ दिसि मिति फोरे || {गीता.[अर] 198.05} चितवत चकित कुरङ्ग-कुरङ्गिनि, सब भए मगन मदनके भोरे | {गीता.[अर] 198.05} तुलसिदास प्रभु बान न मोचत, सहज सुभाय प्रेमबस थोरे || {गीता.[अर] 199.01} मारीच-वध {गीता.[अर] 199.राग} सोरठ {गीता.[अर] 199.01} बैठे हैं राम-लषन अरु सीता | {गीता.[अर] 199.01} पञ्चबटी बर परनकुटी तर, कहैं कछु कथा पुनीता || {गीता.[अर] 199.02} कपट-कुरङ्ग कनकमनिमय लखि प्रियसों कहति हँसि बाला | {गीता.[अर] 199.02} पाए पालिबे जोग मञ्जु मृग, मारेहु मञ्जुल छाला || {गीता.[अर] 199.03} प्रिया-बचन सुनि बिहँसि प्रेमबस गवहिं चाप-सर लीन्हें | {गीता.[अर] 199.03} चल्यो भाजि, फिरि फिरि चितवत मुनिमख-रखवारे चीन्हें || {गीता.[अर] 199.04} सोहति मधुर मनोहर मूरति हेम-हरिनके पाछे | {गीता.[अर] 199.04} धावनि, नवनि, बिलोकनि, बिथकनि बसै तुलसी उर आछे || {गीता.[अर] 200.राग} कल्याण {गीता.[अर] 200.01} कर सर-धनु, कटि रुचिर निषङ्ग | {गीता.[अर] 200.01} प्रिया-प्रीति-प्रेरित बन-बीथिन्ह बिचरत कपट-कनक-मृग सङ्ग || {गीता.[अर] 200.02} भुज बिसाल, कमनीय कन्ध-उर, स्रम-सीकर सोहैं साँवरे अंग | {गीता.[अर] 200.02} मनु मुकुता मनि मरकत गिरिपर लसत ललित रबि-किरनि प्रसङ्ग || {गीता.[अर] 200.03} नलिन नयन, सिर जटा-मुकुट, बिच सुमन-माल मनु सिव-सिर गङ्ग | {गीता.[अर] 200.03} तुलसिदास ऐसी मूरति की बलि, छबि बिलोकि लाजैं अमित अनङ्ग || {गीता.[अर] 201.राग} केदारा {गीता.[अर] 201.01} राघव, भावति मोहि बिपिनकी बीथिन्ह धावनि | {गीता.[अर] 201.01} अरुन-कञ्ज-बरन-चरन सोकहरन, अंकुस-कुलिस- {गीता.[अर] 201.01} केतु-अंकित अवनि || {गीता.[अर] 201.02} सुन्दर स्यामल अंग, बसन पीत सुरङ्ग, कटि निषङ्ग {गीता.[अर] 201.02} परिकर मेरवनि | {गीता.[अर] 201.02} कनक-कुरङ्ग सङ्ग, साजे कर सर-चाप, राजिवनयन {गीता.[अर] 201.02} इत उत चितवनि || {गीता.[अर] 201.03} सोहत सिर मुकुट जटा-पटल-निकर, सुमन-लता {गीता.[अर] 201.03} सहित रची बनवनि | {गीता.[अर] 201.03} तैसेई स्रम-सीकर रुचिर राजत मुख, तैसिए ललित {गीता.[अर] 201.03} भ्रकुटिन्हकी नवनि || {गीता.[अर] 201.04} देखत खग-निकर, मृग रवनिन्हजुत थकित बिसारि {गीता.[अर] 201.04} जहाँ-तहाँकी भँवनि | {गीता.[अर] 201.04} हरि-दरसन-फल पायो है ग्यान बिमल, जाँचत भगति, {गीता.[अर] 201.04} मुनि चाहत जवनि || {गीता.[अर] 201.05} जिन्हके मन मगन भए हैं रस सगुन, तिन्हके लेखे {गीता.[अर] 201.05} अगुन-मुकुति कवनि | {गीता.[अर] 201.05} श्रवन-सुख करनि, भवसरिता-तरनि, गावत तुलसिदास {गीता.[अर] 201.05} कीरति पवनि || {गीता.[अर] 202.राग} सोरठ {गीता.[अर] 202.01} रघुबर दूरि जाइ मृग मार्यो | {गीता.[अर] 202.01} लषन पुकारि, राम हरुए कहि, मरतहु बैर सँभार्यो || {गीता.[अर] 202.02} सुनहु तात! कोउ तुम्हहि पुकारत प्राननाथकी नाईं | {गीता.[अर] 202.02} कह्यो लषन, हत्यो हरिन, कोपि सिय हठि पठयो बरिआईं || {गीता.[अर] 202.03} बन्धु बिलोकि कहत तुलसी प्रभु भाई! भली न कीन्हीं | {गीता.[अर] 202.03} मेरे जान जानकी काहू खल छल करि हरि लीन्हीं || {गीता.[अर] 203.01} सीता-हरण {गीता.[अर] 203.01} आरत बचन कहति बैदेही | {गीता.[अर] 203.01} बिलपति भूरि बिसूरि दूरि गए मृग सँग परम सनेही || {गीता.[अर] 203.02} कहे कटु बचन, रेख नाँघी मैं, तात छमा सो कीजै | {गीता.[अर] 203.02} देखि बधिक-बस राजमरालिनि, लषन लाल! छिनि लीजै || {गीता.[अर] 203.03} बनदेवनि सिय कहन कहति यों, छल करि नीच हरी हौं | {गीता.[अर] 203.03} गोमर-कर सुरधेनु, नाथ! ज्यौं त्यौं परहाथ परी हौं || {गीता.[अर] 203.04} तुलसिदास रघुनाथ-नाम-धुनि अकनि गीध धुकि धायो | {गीता.[अर] 203.04} पुत्रि पुत्रि! जनि डरहि, न जैहै नीचु, मीचु हौं आयो || {गीता.[अर] 204.01} जटायु-वध {गीता.[अर] 204.01} फिरत न बारहि बार प्रचार्यो | {गीता.[अर] 204.01} चपरि चोञ्च-चङ्गुल हय हति, रथ खण्ड खण्ड करि डार्यो || {गीता.[अर] 204.02} बिरथ-बिकल कियो, छीन लीन्हि सिय, घन घायनि अकुलान्यो | {गीता.[अर] 204.02} तब असि काढ़ि, काटि पर, पाँवर लै प्रभु-प्रिया परान्यो || {गीता.[अर] 204.03} रामकाज खगराज आजु लर्यो, जियत न जानकि त्यागी | {गीता.[अर] 204.03} तुलसिदास सुर-सिद्ध सराहत, धन्य बिहँद बड़भागी || {गीता.[अर] 205.01} रामकी वियोग-व्यथा {गीता.[अर] 205.01} हेमको हरिन हनि फिरे रघुकुल-मनि, {गीता.[अर] 205.01} लषन ललित कर लिये मृगछाल | {गीता.[अर] 205.01} आश्रम आवत चले, सगुन न भए भले, {गीता.[अर] 205.01} फरके बाम बाहु, लोचन बिसाल || {गीता.[अर] 205.02} सरित-जल मलिन, सरनि सूखे नलिन, {गीता.[अर] 205.02} अलि न गुञ्जत, कल कूजैं न मराल | {गीता.[अर] 205.02} कोलिनि-कोल-किरात जहाँ तहाँ बिखात, {गीता.[अर] 205.02} बन न बिलोकि जात खग-मृग-माल || {गीता.[अर] 205.03} तरु जे जानकी लाए, ज्याये हरि-करि-कपि, {गीता.[अर] 205.03} हेरैं न हुँकरि, झरैं फल न रसाल | {गीता.[अर] 205.03} जे सुक-सारिका पाले, मातु ज्यों ललकि लाले, {गीता.[अर] 205.03} तेऊ न पढ़त न पढ़ावैं मुनिबाल || {गीता.[अर] 205.04} समुझि सहमे सुठि, प्रिया तौ न आई उठि, {गीता.[अर] 205.04} तुलसी बिबरन परन-तृन-साल | {गीता.[अर] 205.04} औरे सो सब समाजु, कुसल न देखौं आजु, {गीता.[अर] 205.04} गहबर हिय कहैं कोसलपाल || {गीता.[अर] 206.01} आश्रम निरखि भूले, द्रुम न फले न फूले, {गीता.[अर] 206.01} अलि-खग-मृग मानो कबहुँ न हे | {गीता.[अर] 206.01} मुनि न मुनिबधूटी, उजरी परनकुटी, {गीता.[अर] 206.01} पञ्चबटी पहिचानि ठाढ़ेइ रहे || {गीता.[अर] 206.02} उठी न सलिल लिए, प्रेम प्रमुदित हिए, {गीता.[अर] 206.02} प्रिया न पुलकि प्रिय बचन कहे | {गीता.[अर] 206.02} पल्लव-सालन हेरी, प्रानबल्लभा न टेरी, {गीता.[अर] 206.02} बिरह बिथकि लखि लषन गहे || {गीता.[अर] 206.03} देखे रघुपति-गति बिबुध बिकल अति, {गीता.[अर] 206.03} तुलसी गहन बिनु दहन दहे | {गीता.[अर] 206.03} अनुज दियो भरोसो, तौलों है सोचु खरो सो, {गीता.[अर] 206.03} सिय-समाचार प्रभु जौलों न लहे || {गीता.[अर] 207.राग} सोरठ {गीता.[अर] 207.01} जबहि सिय-सुधि सब सुरनि सुनाई | {गीता.[अर] 207.01} भए सुनि सजग, बिरहसरि पैरत थके थाह-सी पाई || {गीता.[अर] 207.02} कसि तूनीर-तीर धनु-धर-धुर धीर बीर दोउ भाई | {गीता.[अर] 207.02} पञ्चबटी-गोदहि प्रनाम करि, कुटी दाहिनी लाई || {गीता.[अर] 207.03} चले बूझत बन-बेलि-बिटप, खग-मृग, अलि-अवलि सुहाई | {गीता.[अर] 207.03} प्रभुकी दसा सो समौ कहिबेको कबि उर आह न आई || {गीता.[अर] 207.04} रटनि अकनि पहिचानि गीध फिरे करुनामय रघुराई | {गीता.[अर] 207.04} तुलसी रामहि प्रिया बिसरि गई, सुमिरि सनेह-सगाई || {गीता.[अर] 208.01} जटायुसे भेण्ट {गीता.[अर] 208.01} मेरे एकौ हाथ न लागी | {गीता.[अर] 208.01} गयो बपु बीति बादि कानन ज्यों कलपलता दव दागी || {गीता.[अर] 208.02} दसरथसों न प्रेम प्रतिपाल्यौ, हुतो जो सकल जग साखी | {गीता.[अर] 208.02} बरबस हरत निसाचर पतिसों हठि न जानकी राखी || {गीता.[अर] 208.03} मरत न मैं रघुबीर बिलोके तापस बेष बनाए | {गीता.[अर] 208.03} चाहत चलन प्रान पाँवर बिनु सिय-सुधि प्रभुहि सुनाए || {गीता.[अर] 208.04} बार-बार कर मीञ्जि, सीस धुनि गीधराज पछिताई | {गीता.[अर] 208.04} तुलसी प्रभु कृपालु तेहि औसर आइ गए दोउ भाई || {गीता.[अर] 209.01} राघौ गीध गोद करि लीन्हों | {गीता.[अर] 209.01} नयन-सरोज सनेह-सलिल सुचि मनहु अरघजल दीन्हों || {गीता.[अर] 209.02} सुनहु लषन! खगपतिहि मिले बन मैं पितु-मरन न जान्यौ | {गीता.[अर] 209.02} सहि न सक्यौ सो कठिन बिधाता, बड़ो पछु आजुहि भान्यौ || {गीता.[अर] 209.03} बहु बिधि राम कह्यो तनु राखन, परम धीर नहि डोल्यौ | {गीता.[अर] 209.03} रोकि, प्रेम, अवलोकि बदन-बिधु, बचन मनोहर बोल्यौ || {गीता.[अर] 209.04} तुलसी प्रभु झूठे जीवन लगि समय न धोखो लैहौं | {गीता.[अर] 209.04} जाको नाम मरत मुनिदुरलभ तुमहि कहाँ पुनि पैहौं ?|| {गीता.[अर] 210.01} नीके कै जानत राम हियो हौं | {गीता.[अर] 210.01} प्रनतपाल, सेवक-कृपालु-चित, पितु पटतरहि दियो हौं || {गीता.[अर] 210.02} त्रिजगजोनि-गत गीध, जनम भरि खाइ कुजन्तु जियो हौं | {गीता.[अर] 210.02} महाराज सुकृती-समाज सब-ऊपर आजु कियो हौं || {गीता.[अर] 210.03} श्रवन बचन, मुख नाम, रुप चख, राम उछङ्ग लियो हौं | {गीता.[अर] 210.03} तुलसी मो समान बड़भागी को कहि सकै बियो हौं || {गीता.[अर] 211.01} मेरे जान तात कछू दिन जीजै | {गीता.[अर] 211.01} देखिअ आपु सुवन-सेवासुख, मोहि पितुको सुख दीजै || {गीता.[अर] 211.02} दिब्य-देह, इच्छा-जीवन जग बिधि मनाइ मँगि लीजै | {गीता.[अर] 211.02} हरि-हर-सुजस सुनाइ, दरस दै, लोग कृतारथ कीजै || {गीता.[अर] 211.03} देखि बदन, सुनि बचन-अमिय, तन रामनयन-जल भीजै | {गीता.[अर] 211.03} बोल्यो बिहग बिहँसि रघुबर बलि, कहौं सुभाय, पतीजै || {गीता.[अर] 211.04} मेरे मरिबे सम न चारि फल, होंहि तौ, क्यों न कहीजै {गीता.[अर] 211.04} तुलसी प्रभु दियो उतरु मौन हीं, परी मानो प्रेम सहीजै || {गीता.[अर] 212.01} मेरो सुनियो, तात सँदेसो | {गीता.[अर] 212.01} सीय-हरन जनि कहेहु पितासों, ह्वैहै अधिक अँदेसो || {गीता.[अर] 212.02} रावरे पुन्यप्रताप-अनल महँ अलप दिननि रिपु दहिहैं | {गीता.[अर] 212.02} कुलसमेत सुरसभा दसानन समाचार सब कहिहैं || {गीता.[अर] 212.03} सुनि प्रभु-बचन, राखि उर मुरति, चरन-कमल सिर नाई | {गीता.[अर] 212.03} चल्यो नभ सुनत राम-कल-कीरति, अरु निज भाग बड़ाई || {गीता.[अर] 212.04} पितु-ज्यों गीध-क्रिया करि रघुपति अपने धाम पठायो | {गीता.[अर] 212.04} ऐसो प्रभु बिसारि ,तुलसी सठ तू चाहत सुख पायो || {गीता.[अर] 213.01} शबरीसे भेण्ट {गीता.[अर] 213.राग} सूहो {गीता.[अर] 213.01} सबरी सोइ उठी, फरकत बाम बिलोचन-बाहु | {गीता.[अर] 213.01} सगुन सुहावने सूचत मुनि-मन-अगम उछाहु || {गीता.[अर] 213.01} मुनि-अगम उर आनन्द, लोचन सजल, तनु पुलकावली | {गीता.[अर] 213.01} तृन-पर्नसाल बनाइ, जल भरि कलस, फल चाहन चली || {गीता.[अर] 213.01} मञ्जुल मनोरथ करति, सुमिरति बिप्र-बरबानी भली | {गीता.[अर] 213.01} ज्यों कलप-बेलि सकेलि सुकृत सुफूल-फूली सुख-फली || {गीता.[अर] 213.02} प्रानप्रिय पाहुने ऐहैं राम-लषन मेरे आजु | {गीता.[अर] 213.02} जानत जन-जियकी मृदु चित राम गरीबनिवाज || {गीता.[अर] 213.02} मृदु चित गरीबनिवाज आजु बिराजिहैं गृह आइकै | {गीता.[अर] 213.02} ब्रह्मादि सङ्कर-गौरि पूजित पूजिहौं अब जाइकै || {गीता.[अर] 213.02} लहि नाथ हौं रघुनाथ-बानो पतितपावन पाइकै | {गीता.[अर] 213.02} दुहु ओर लाहु अघाइ तुलसी तीसरेहु गुन गाइकै || {गीता.[अर] 213.03} दोना रुचिर रचे पूरन कन्द-मूल, फल-फूल | {गीता.[अर] 213.03} अनुपम अमियहुतें अंबक अवलोकत अनुकूल || {गीता.[अर] 213.03} अनुकूल अंबक अंब ज्यों निज डिम्ब हित सब आनिकै | {गीता.[अर] 213.03} सुन्दर सनेहसुधा सहस जनु सरस राखे सानिकै || {गीता.[अर] 213.03} छन भवन, छन बाहर, बिलोकति पन्थ भूपर पानिकै | {गीता.[अर] 213.03} दोउ भाइ आये सबरिकाके प्रेम-पन पहिचानिकै || {गीता.[अर] 213.04} स्रवन सुनत चली, आवत देखि लषन-रघुराउ | {गीता.[अर] 213.04} सिथिल सनेह कहै, {गीता.[अर] 213.04} "है सुपना बिधि, कैधौं सति भाउ || {गीता.[अर] 213.04} सति भाउ कै सपनो? निहारि कुमार कोसलरायके | {गीता.[अर] 213.04} गहै चरन, जे अघहरन नत-जन-बचन-मानस-कायके || {गीता.[अर] 213.04} लघु-भाग-भाजन उदधि उमग्यो लाभ-सुख चित चाय कै | {गीता.[अर] 213.04} सो जननि ज्यों आदरी सानुज, राम भूखे भायकै || {गीता.[अर] 213.05} प्रेम-पट पाँवड़े देत, सुअरघ बिलोचन-बारि | {गीता.[अर] 213.05} आस्रम लै दिए आसन पङ्कज-पाँय पखारि || {गीता.[अर] 213.05} पद-पङ्कजात पखारि पूजे, पन्थ-श्रम-बिरति भये | {गीता.[अर] 213.05} फल-फूल अंकुर-मूल धरे सुधारि भरि दोना नये || {गीता.[अर] 213.05} प्रभु खात पुलकित गात, स्वाद सराहि आदर जनु जये | {गीता.[अर] 213.05} फल चारिहू फल चारि दहि, परचारि-फल सबरी दये || {गीता.[अर] 213.06} सुमन बरषि, हरषे सुर, मुनि मुदित सराहि सिहात | {गीता.[अर] 213.06} "केहि रुचि केहि छुधा सानुज माँगि माँगि प्रभु खात || {गीता.[अर] 213.06} प्रभु खात माँगत देति सबरी, राम भोगी जागके | {गीता.[अर] 213.06} पुलकत प्रसंसत सिद्ध-सिव-सनकादि भाजन भागके || {गीता.[अर] 213.06} बालक सुमित्रा कौसिलाके पाहुने फल-सागके | {गीता.[अर] 213.06} सुनि समुझि तुलसी जानु रामहि बस अमल अनुरागके || {गीता.[अर] 213.07} रघुबर अँचै उठे, सबरी करि प्रनाम कर जोरि | {गीता.[अर] 213.07} हौं बलि बलि गई, पुरई मञ्जु मनोरथ मोरि || {गीता.[अर] 213.07} पुरई मनोरथ, स्वारथहु परमारथहु पूरन करी | {गीता.[अर] 213.07} अघ-अवगुनन्हिकी कोठरी करि कृपा मुद मङ्गल भरी || {गीता.[अर] 213.07} तापस-किरातिनि-कोल मृदु मूरति मनोहर मन धरी | {गीता.[अर] 213.07} सिर नाइ, आयसु पाइ गवने, परमनिधि पाले परी || {गीता.[अर] 213.08} सिय-सुधि सब कही नख-सिख निरखि-निरखि दोउ भाइ | {गीता.[अर] 213.08} दै दै प्रदच्छिना करति प्रनाम, न प्रेम अघाइ || {गीता.[अर] 213.08} अति प्रीति मानस राखि रामहि, राम-धामहि सो गई | {गीता.[अर] 213.08} तेहि मातु-ज्यों रघुनाथ अपने हाथ जल-अंजलि दई || {गीता.[अर] 213.08} तुलसी-भनित, सबरी-प्रनति, रघुबर-प्रकृति करुनामई | {गीता.[अर] 213.08} गावत, सुनत, समुझत भगति हिय होय प्रभु पद नित नई || {गीता.[किष्] 214.01} किष्किन्धाकाण्ड {गीता.[किष्] 214.01} ऋष्यमूकपर राम {गीता.[किष्] 214.राग} केदारा {गीता.[किष्] 214.01} भूषन-बसन बिलोकत सियके | {गीता.[किष्] 214.01} प्रेम-बिबस मन, कम्प पुलक तनु, नीरजनयन नीर भरे पियके || {गीता.[किष्] 214.02} सकुचत कहत, सुमिरि उर उमगत, सील-सनेह-सुगुनगन तियके | {गीता.[किष्] 214.02} स्वामि-दसा-लखि लषन सखा कपि, पिघले हैं आँच माठ मानो घियके || {गीता.[किष्] 214.03} सोचत हानि मानि मन, गुनि-गुनि गये निघटि फल सकल सुकियके | {गीता.[किष्] 214.03} बरने जामवन्त तेहि अवसर, बचन बिबेक बीररस बियके || {गीता.[किष्] 214.04} धीर बीर सुनि समुझि परसपर, बल-उपाय उघटत निज हियके | {गीता.[किष्] 214.04} तुलसिदास यह समौ कहेतें कबि लागत निपट निठुर जड़ जियके || {गीता.[किष्] 215.01} सीताजीकी खोजका आदेश {गीता.[किष्] 215.01} प्रभु कपि-नायक बोलि कह्यो है | {गीता.[किष्] 215.01} बरषा गई, सरद आई, अब लगि नहि सिय-सोधु लह्यो है || {गीता.[किष्] 215.02} जा कारन तजि लोकलाज, तनु राखि बियोग सह्यो है | {गीता.[किष्] 215.02} ताको तौ कपिराज आज लगि, कछु न काज निबह्यो है || {गीता.[किष्] 215.03} सुनि सुग्रीव सभीत नमित-मुख, उतरु न देन चह्यो है | {गीता.[किष्] 215.03} आइ गए हरि जूथ, देखि उर पूरि प्रमोद रह्यो है || {गीता.[किष्] 215.04} पठये बदि-बदि अवधि दसहु दिसि, चले बलु सबनि गह्यो है | {गीता.[किष्] 215.04} तुलसी सिय लगि भव-दधिनिधि मनु फिर हरि चहत मह्यो है || {गीता.[सुन्] 216.01} सुन्दरकाण्ड {गीता.[सुन्] 216.01} अशोकवनमें हनूमान् {गीता.[सुन्] 216.राग} केदारा {गीता.[सुन्] 216.01} रजायसु रामको जब पायो | {गीता.[सुन्] 216.01} गाल मेलि मुद्रिका, मुदित मन पवनपूत सिर नायो || {गीता.[सुन्] 216.02} भालुनाथ नल-नील साथ चले, बली बालिको जायो | {गीता.[सुन्] 216.02} फरकि सुअँग भए सगुन, कहत मानो मग मुद-मङ्गल छायो || {गीता.[सुन्] 216.03} देखि बिवर, सुधि पाइ गीधसों सबनि अपनो बलु मायो | {गीता.[सुन्] 216.03} सुमिरि राम, तकि तरकि तोयनिधि, लङ्क लूक-सो आयो || {गीता.[सुन्] 216.04} खोजत घर घर, जनु दरिद्र-मनु फिरत लागि धन धायो | {गीता.[सुन्] 216.04} तुलसी सिय बिलोकि पुलक्यो तनु, भूरिभाग भयो भायो || {गीता.[सुन्] 217.01} देखी जानकी जब जाइ | {गीता.[सुन्] 217.01} परम धीर समीरसुतके प्रेम उर न समाइ || {गीता.[सुन्] 217.02} कृस सरीर सुभाय सोभित, लगी उड़ि उड़ि धूलि | {गीता.[सुन्] 217.02} मनहु मनसिज मोहनी-मनि गयो भोरे भूलि || {गीता.[सुन्] 217.03} रटति निसिबासर निरन्तर राम राजिवनैन | {गीता.[सुन्] 217.03} जात निकट न बिरहिनी-अरि अकनि ताते बैन || {गीता.[सुन्] 217.04} नाथके गुनगाथ कहि कपि दई मुँदरी डारि | {गीता.[सुन्] 217.04} कथा सुनि उठि लई कर बर, रुचिर नाम निहारि || {गीता.[सुन्] 217.05} हृदय हरष-बिषाद अति पति-मुद्रिका पहिचानि | {गीता.[सुन्] 217.05} दास तुलसी दसा सो कहि भाँति कहै बखानि ?|| {गीता.[सुन्] 218.राग} सोरठ {गीता.[सुन्] 218.01} बोलि, बलि, मूँदरी सानुज कुसल कोसलपालु | {गीता.[सुन्] 218.01} अमिय-बचन सुनाइ मेटहि बिरह-ज्वाला-जालु || {गीता.[सुन्] 218.02} कहत हित अपमान मैं कियो, होत हिय सोइ सालु | {गीता.[सुन्] 218.02} रोष छमि सुधि करत कबहू ललित लछिमन लालु || {गीता.[सुन्] 218.03} परसपर पति-देवरहि का होति चरचा चालु | {गीता.[सुन्] 218.03} देवि कहु केहि हेत बोले बिपुल बानर-भालु || {गीता.[सुन्] 218.04} सीलनिधि समरथ सुसाहिब दीनबन्धु दयालु | {गीता.[सुन्] 218.04} दास तुलसी प्रभुहि काहु न कह्यो मेरो हालु || {गीता.[सुन्] 219.01} सदल सलषन हैं कुसल कृपालु कोसल राउ! {गीता.[सुन्] 219.01} सील-सदन सनेह-सागर सहज सरल सुभाउ || {गीता.[सुन्] 219.02} नीन्द-भूख न देवरहि, परिहरेको पछिताउ | {गीता.[सुन्] 219.02} धीरधुर रघुबीरको नहि सपनेहू चित चाउ || {गीता.[सुन्] 219.03} सोधु बिनु, अनुरोध रितुके, बोध बिहित उपाउ | {गीता.[सुन्] 219.03} करत हैं सोइ समय साधन, फलति बनत बनाउ || {गीता.[सुन्] 219.04} पठए कपि दिसि दसहु, जे प्रभुकाज कुटिल न काउ | {गीता.[सुन्] 219.04} बोलि लियो हनुमान करि सनमान, जानि समाउ || {गीता.[सुन्] 219.05} दई हौं सङ्केत कहि, कुसलात सियहि सुनाउ | {गीता.[सुन्] 219.05} देखि दुर्ग, बिसेषि जानकि, जानि रिपु-गति आउ || {गीता.[सुन्] 219.06} कियो सीय-प्रबोध मुँदरी, दियो कपिहि लखाउ | {गीता.[सुन्] 219.06} पाइ अवसर, नाइ सिर तुलसीस-गुनगन गाउ || {गीता.[सुन्] 220.01} सुवन समीरको धीरधुरीन, बीर-बड़ोइ | {गीता.[सुन्] 220.01} देखि गति सिय-मुद्रिकाकी बाल ज्यों दियो रोइ || {गीता.[सुन्] 220.02} अकनि कटु बानी कुटिलकी क्रोध-बिन्ध्य बढ़ोइ | {गीता.[सुन्] 220.02} सकुचि सम भयो ईस-आयसु-कलसभव जिय जोइ || {गीता.[सुन्] 220.03} बद्धि-बल, साहस-पराक्रम अछत राखे गोइ | {गीता.[सुन्] 220.03} सकल साज-समाज साधक समौ, कहै सब कोइ || {गीता.[सुन्] 220.04} उतरि तरुतें नमत पद, सकुचात सोचत सोइ | {गीता.[सुन्] 220.04} चुके अवसर मनहु सुजनहि सुजन सनमुख होइ || {गीता.[सुन्] 220.05} कहे बचन बिनीत प्रीति-प्रतीति-नीति निचोइ | {गीता.[सुन्] 220.05} सीय सुनि हनुमान जान्यौ भली भाँति भलोइ || {गीता.[सुन्] 220.06} देबि! बिनु करतूति कहिबो जानिहैं लघु लोइ | {गीता.[सुन्] 220.06} कहौङ्गो मुखकी समरसरि कालि कारिख धोइ || {गीता.[सुन्] 220.07} करत कछू न बनत, हरिहिय हरष-सोक समोइ | {गीता.[सुन्] 220.07} कहत मन तुलसीस लङ्का करहुँ सघन घमोइ || {गीता.[सुन्] 221.01} हौं रघुबंसमनि को दूत | {गीता.[सुन्] 221.01} मातु मानु प्रतीति जानकि! जानि मारुतपूत || {गीता.[सुन्] 221.02} मैं सुनी बातैं असैली, जे कही निसिचर नीच | {गीता.[सुन्] 221.02} क्यों न मारै गाल, बैठो काल-डाढ़नि बीच || {गीता.[सुन्] 221.03} निदरि अरि, रघुबीर-बल लै जाउँ जौ हठि आज | {गीता.[सुन्] 221.03} डरौं आयसु-भङ्गतें, अरु बिगरिहै सुरकाज || {गीता.[सुन्] 221.04} बाँधि बारिधि, साधि रिपु, दिन चारिमें दोउ बीर | {गीता.[सुन्] 221.04} मिलहिङ्गे कपि-भालु-दल सँग, जननि! उर धरु धीर || {गीता.[सुन्] 221.05} चित्रकूट-कथा, कुसल कहि सीस नायो कीस | {गीता.[सुन्] 221.05} सुहृद-सेवक नाथको लखि दई अचल असीस || {गीता.[सुन्] 221.06} भये सीतल स्रवन-तन-मन सुने बचन-पियूष | {गीता.[सुन्] 221.06} दास तुलसी रही नयननि दरसहीकी भूख || {गीता.[सुन्] 222.01} तात! तोहूसों कहत होति हिये गलानि | {गीता.[सुन्] 222.01} मनको प्रथम पन समुझि अछत तनु, {गीता.[सुन्] 222.01} लखि नै गति भै मति मलानि || {गीता.[सुन्] 222.02} पियको बचन परहर्यो जियके भरोसे , {गीता.[सुन्] 222.02} सङ्ग चली बन बड़ो लाभ जानि | {गीता.[सुन्] 222.02} पीतम-बिरह तौ सनेह सरबसु, सुत {गीता.[सुन्] 222.02} औसरको चूकिबो सरिस न हानि || {गीता.[सुन्] 222.03} आरज-सुवनके तो दया दुवनहुपर, {गीता.[सुन्] 222.03} मोहि सोच, मोतें सब बिधि नसानि | {गीता.[सुन्] 222.03} आपनी भलाई भलो कियो नाथ सबहीको, {गीता.[सुन्] 222.03} मेरे ही दिन सब बिसरी बानि || {गीता.[सुन्] 222.04} नेम तौ पपीहाहीके, प्रेम प्यारो मीनहीके, {गीता.[सुन्] 222.04} तुलसी कही है नीके हृदय आनि | {गीता.[सुन्] 222.04} इतनी कही सो कही सीय, ज्योंही त्योंही {गीता.[सुन्] 222.04} रही, प्रीति परी सही, बिधिसों न बसानि || {गीता.[सुन्] 223.01} मातु !काहेको कहति अति बचन दीन ? {गीता.[सुन्] 223.01} तबकी तुही जानति, अबकी हौं ही कहत, {गीता.[सुन्] 223.01} सबके जियकी जानत प्रभु प्रबीन || {गीता.[सुन्] 223.02} ऐसे तो सोचहि न्याय निठुर-नायक-रत {गीता.[सुन्] 223.02} सलभ, खग, कुरङ्ग, कमल, मीन | {गीता.[सुन्] 223.02} करुनानिधानको तो ज्यों ज्यों तनु छीन भयो, {गीता.[सुन्] 223.02} त्यों त्यों मनु भयो तेरे प्रेम पीन || {गीता.[सुन्] 223.03} सियको सनेह, रघुबरकी दसा सुमिरि {गीता.[सुन्] 223.03} पवनपूत देखि भयो प्रीति-लीन | {गीता.[सुन्] 223.03} तुलसी जनको जननी प्रबोध कियो, {गीता.[सुन्] 223.03} "समुझि तात! जग बिधि-अधीन || {गीता.[सुन्] 224.राग} जैतश्री {गीता.[सुन्] 224.01} कहु कपि! कब रघुनाथ कृपा करि, हरिहैं निज बियोग {गीता.[सुन्] 224.01} सम्भव दुख| {गीता.[सुन्] 224.01} राजिवनयन, मयन-अनेक-छबि, रबिकुल-कुमुद-सुखद, {गीता.[सुन्] 224.01} मयङ्क-मुख || {गीता.[सुन्] 224.02} बिरह-अनल-स्वासा-समीर निज तनु जरिबे कहँ रही न {गीता.[सुन्] 224.02} कछु सक | {गीता.[सुन्] 224.02} अति बल जल बरषत दोउ लोचन, दिन अरु रैन रहत {गीता.[सुन्] 224.02} एकहि तक || {गीता.[सुन्] 224.03} सुदृढ़ ग्यान अवलम्बि, सुनहु सुत! राखति प्रान बिचारि {गीता.[सुन्] 224.03} दहन मत | {गीता.[सुन्] 224.03} सगुन रुप, लीला-बिलास-सुख सुमिरति करति रहति {गीता.[सुन्] 224.03} अंतरगत || {गीता.[सुन्] 224.04} सुनु हनुमन्त! अनन्त-बन्धु करुनासुभाव सीतल कोमल अति | {गीता.[सुन्] 224.04} तुलसिदास यहि त्रास जानि जिय, बरु दुख सहौं, प्रगट {गीता.[सुन्] 224.04} कहि न सकति || {गीता.[सुन्] 225.01} कबहूँ, कपि! राघव आवहिङ्गे ? {गीता.[सुन्] 225.01} मेरे नयनचकोर प्रीतिबस राकाससि मुख दिखरावहिङ्गे || {गीता.[सुन्] 225.02} मधुप, मराल, मोर, चातक ह्वै लोचन बहु प्रकार धावहिङ्गे | {गीता.[सुन्] 225.02} अंग-अंग छबि भिन्न-भिन्न सुख निरखि-निरखि तहँ-तहँ छावहिङ्गे || {गीता.[सुन्] 225.03} बिरह-अगिनि जरि रही लता ज्यों कृपादृष्टि-जल पलुहावहिङ्गे | {गीता.[सुन्] 225.03} निज बियोग-दुख जानि दयानिधि मधुर बचन कहि समुझावहिङ्गे || {गीता.[सुन्] 225.04} लोकपाल, सुर, नाग, मनुज सब परे बन्दि कब मुकतावहिङ्गे ? {गीता.[सुन्] 225.04} रावनबध रघुनाथ-बिमल-जस जारदादि मुनिजन गावहिङ्गे || {गीता.[सुन्] 225.05} यह अभिलाष रैन-दिन मेरे, राज बिभीषन कब पावहिङ्गे | {गीता.[सुन्] 225.05} तुलसिदास प्रभु मोहजनित भ्रम, भेदबुद्धि कब बिसरावहिङ्गे || {गीता.[सुन्] 226.01} हनूमान् और रावणकी भेण्ट {गीता.[सुन्] 226.राग} कान्हरा {गीता.[सुन्] 226.01} सत्य बचन सुनु मातु जानकी ! {गीता.[सुन्] 226.01} जनके दुख रघुनाथ दुखित अति, सहज प्रकृति करुनानिधानकी || {गीता.[सुन्] 226.02} तुव बियोग-सम्भव दारुन दुख बिसरि गई महिमा सुबानकी | {गीता.[सुन्] 226.02} नतु कहु, कहँ रघुपति-सायक-रबि, तम-अनीक कहँ जातुधानकी || {गीता.[सुन्] 226.03} कहँ हम पशु साखामृग चञ्चल, बात कहौं मैं बिद्यमानकी! {गीता.[सुन्] 226.03} कहँ हरि-सिव-अज-पूज्य-ग्यान-घन, नहि बिसरति वह लगनि कानकी || {गीता.[सुन्] 226.04} तुव दरसन-सन्देस सुनि हरिको बहुत भई अवलम्ब प्रानकी | {गीता.[सुन्] 226.04} तुलसिदास गुन सुमिरि रामके प्रेम-मगन नहि सुधि अपानकी || {गीता.[सुन्] 227.01} रावन! जू पै राम रन रोषे | {गीता.[सुन्] 227.01} को सहि सकै सुरासुर समरथ, बिसिष काल-दसननितें चोषे || {गीता.[सुन्] 227.02} तपबल, भुजबल, कै सनेह-बल सिव-बिरञ्चि नीकी बिधि तोषे | {गीता.[सुन्] 227.02} सो फल राजसमाज-सुवन-जन आपु न नास आपने पोषे || {गीता.[सुन्] 227.03} तुला पिनाक, साहु नृप, त्रिभुवन भट-बटोरि सबके बल जोषे | {गीता.[सुन्] 227.03} परसुराम-से सूरसिरोमनि पलमें भए खेतके धोषे || {गीता.[सुन्] 227.04} कालिकी बात बालिकी सुधि करि समुझि हिताहित खोलि झरोखे | {गीता.[सुन्] 227.04} कह्यो कुमन्त्रिनको न मानिये, बड़ी हानि, जिय जानि त्रिदोषे || {गीता.[सुन्] 227.05} जासु प्रसाद जनमि जग पुरषनि सागर सृजे, खने अरु सोखे | {गीता.[सुन्] 227.05} तुलसिदास सो स्वामि न सूइयो, नयन बीस मन्दिर के-से मोखे || {गीता.[सुन्] 228.राग} मारु {गीता.[सुन्] 228.01} जो हौं प्रभु-आयसु लै चलतो | {गीता.[सुन्] 228.01} तौ यहि रिस तोहि सहित दसानन! जातुधान दल दलतो || {गीता.[सुन्] 228.02} रावन सो रसराज सुभट-रस सहित लङ्क-खल खलतो | {गीता.[सुन्] 228.02} करि पुटपाक नाक-नायकहित घने घने घर घलतो || {गीता.[सुन्] 228.03} बड़े ,समाज लाज-भाजन भयो, बड़ो काज बिनु छलतो | {गीता.[सुन्] 228.03} लङ्कनाथ! रघुनाथ-बैरु-तरु आजु फैलि फूलि फलतो || {गीता.[सुन्] 228.04} काल-करम, दिगपाल, सकल जग-जाल जासु करतल तो | {गीता.[सुन्] 228.04} ता रिपुसों पर भूमि रारि रन जीवन-मरन सुफल तो || {गीता.[सुन्] 228.05} देखी मैं दसकण्ठ! सभा सब, मोन्तें कोउ न सबल तो | {गीता.[सुन्] 228.05} तुलसी अरि उर आनि एक अब एती गलानि न गलतो || {गीता.[सुन्] 229.01} सीताजीसे विदाई {गीता.[सुन्] 229.01} तौलौं, मातु! आपु नीके रहिबो | {गीता.[सुन्] 229.01} जौलौं हौं ल्यावौं रघुबीरहि, दिन दस और दुसह दुख सहिबो || {गीता.[सुन्] 229.02} सोखिकै, खेतकै, बाँधि सेतु करि उतरिबो उदधि, न बोहित चहिबो | {गीता.[सुन्] 229.02} प्रबल दनुज-दल दलि पल आधमें, जीवत दुरित दसानन गहिबो || {गीता.[सुन्] 229.03} बैरिबृन्द-बिधवा-बनितनिको देखिबो बारि-बिलोचन बहिबो | {गीता.[सुन्] 229.03} सानुज सेनसमेत स्वामिपद निरखि परम मुद मङ्गल लहिबो || {गीता.[सुन्] 229.04} लङ्क-दाह उर आनि मानिबो साँचु राम सेवकको कहिबो | {गीता.[सुन्] 229.04} तुलसी प्रभु सुर सुजस गाइहैं, मिटि जैहै सबको सोचु दव दहिबो || {गीता.[सुन्] 230.01} कपिके चलत सियको मनु गहबरि आयो | {गीता.[सुन्] 230.01} पुलक सिथिल भयो सरीर, नीर नयनन्हि छायो || {गीता.[सुन्] 230.02} कहन चह्यो सँदेस, नहि कह्यो, पियके जिय की जानि {गीता.[सुन्] 230.02} हृदय दुसह दुख दुरायो | {गीता.[सुन्] 230.02} देखि दसा ब्याकुल हरीस, ग्रीषमके पथिक ज्यों धरनि तरनि-तायो || {गीता.[सुन्] 230.03} मीचतें नीच लगी अमरता, छलको न बलको निरखि थल {गीता.[सुन्] 230.03} परुष प्रेम पायो| {गीता.[सुन्] 230.03} कै प्रबोध मातु-प्रीतिसों असीस दीन्हीं ह्वैहै तिहारोई मनभायो || {गीता.[सुन्] 230.04} करुना-कोप-लाज-भय-भरो कियो गौन, मौन ही चरन कमल {गीता.[सुन्] 230.04} सीस नायो | {गीता.[सुन्] 230.04} यह सनेह-सरबस समौ, तुलसी रसना रुखी, ताही तें परत गायो || {गीता.[सुन्] 231.01} हनुमान्जीका भगवान् रामके पास पहुँचना {गीता.[सुन्] 231.राग} बसन्त {गीता.[सुन्] 231.01} रघुपति देखो आयो हनूमन्त | लङ्केस-नगर खेल्यो बसन्त || {गीता.[सुन्] 231.02} श्रीराम-काजहित सुदिन सोधि | साथी प्रबोधि लाँघ्यो पयोधि || {गीता.[सुन्] 231.03} सिय-पाँय पूजि, आसिषा पाइ | फल अमिय सरिस खायो अघाइ || {गीता.[सुन्] 231.04} कानन दलि, होरी रचि बनाइ | हठि तेल-बसन बालधि बँधाइ || {गीता.[सुन्] 231.05} लिए ढोल चले सँग लोग लागि | बरजोर दई चहुँ ओर आगि || {गीता.[सुन्] 231.06} आखत आहुति किये जातुधान | लखि लपट भभरि भागे बिमान || {गीता.[सुन्] 231.07} नभतल कौतुक, लङ्का बिलाप | परिनाम पचहिं पातकी पाप || {गीता.[सुन्] 231.08} हनुमान-हाँक सुनि बरषि फूल | सुर बार बार बरनहिं लँगूर || {गीता.[सुन्] 231.09} भरि भुवन सकल कल्यान-धूम | पुर जारि बारिनिधि बोरि लूम || {गीता.[सुन्] 231.10} जानकी तोषि पोषेउ प्रताप | जय पवन-सुवन दलि दुअन-दाप || {गीता.[सुन्] 231.11} नाचहिं-कूदहिं कपि करि बिनोद | पीवत मधु मधुबन मगन मोद || {गीता.[सुन्] 231.12} यों कहत लषन गहे पाँय आइ | मनि सहित मुदित भेण्ट्यो उठाइ || {गीता.[सुन्] 231.13} लगे सजन सेन, भयो हिय हुलास | जय जय जस गावत तुलसिदास || {गीता.[सुन्] 232.राग} जैतश्री {गीता.[सुन्] 232.01} सुनहु राम बिश्रामधाम हरि! जनकसुता अति बिपति जैसे सहति | {गीता.[सुन्] 232.01} "हे सौमित्रि-बन्धु करुनानिधि!मन महँ रटति, प्रगट नहिं कहति || {गीता.[सुन्] 232.02} निजपद-जलज बिलोकि सोकरत नयननि बारि रहत न एक छन | {गीता.[सुन्] 232.02} मनहु नील नीरजससि-सम्भव रबि-बियोग दोउ स्रवत सुधाकन || {गीता.[सुन्] 232.03} बहु राच्छसी सहित तरुके तर तुम्हरे बिरह निज जनम बिगोवति | {गीता.[सुन्] 232.03} मनहु दुष्ट इंद्रिय सङ्कट महँ बुद्धि बिबेक उदय मगु जोवति || {गीता.[सुन्] 232.04} सुनि कपि बचन बिचारि हृदय हरि अनपायनी सदा सो एक मन | {गीता.[सुन्] 232.04} तुलसिदास दुख-सुखातीत हरि सोच करत मानहु प्राकृत जन || {गीता.[सुन्] 233.राग} केदारा {गीता.[सुन्] 233.01} रघुकुलतिलक! बियोग तिहारे | {गीता.[सुन्] 233.01} मैं देखी जब जाइ जानकी, मनहु बिरह-मूरति मन मारे || {गीता.[सुन्] 233.02} चित्र-से नयन अरु गढ़ेसे चरन-कर, मढ़े-से स्रवन, नहि सुनति पुकारे | {गीता.[सुन्] 233.02} रसना रटति नाम, कर सिर चिर रहै, नित निजपद-कमल निहारे || {गीता.[सुन्] 233.03} दरसन-आस-लालसा मन महँ राखे प्रभु-ध्यान प्रान-रखवारे | {गीता.[सुन्] 233.03} तुलसिदास पूजति त्रिजटा नीके रावरे गुन-गन-सुमन सँवारे || {गीता.[सुन्] 234.01} अतिहि अधिक दरसनकी आरति | {गीता.[सुन्] 234.01} राम-बियोग असोक-बिटपतर सीय निमेष कलपसम टारति || {गीता.[सुन्] 234.02} बार-बार बर बारिजलोचन भरि भरि बरत बारि उर ढारति | {गीता.[सुन्] 234.02} मनहु बिरहके सद्य घाय हिये लखि तकि-तकि धरि धीरज तारति || {गीता.[सुन्] 234.03} तुलसिदास जद्यपि निसिबासर छिन-छिन प्रभुमूरतिहि निहारति | {गीता.[सुन्] 234.03} मिटति न दुसह ताप तौ तनकी, यह बिचारि अंतर गति हारति || {गीता.[सुन्] 235.01} तुम्हरे बिरह भई गति जौन | {गीता.[सुन्] 235.01} चित दै सुनहु, राम करुनानिधि! जानौं कछु, पै सकौं कहि हौं न || {गीता.[सुन्] 235.02} लोचन-नीर कृपिनके धन ज्यों रहत निरन्तर लोचनन कोन | {गीता.[सुन्] 235.02} "हा धुनि-खगी लाज-पिञ्जरी महँ राखि हिये बड़े बधिक हठि मौन || {गीता.[सुन्] 235.03} जेहि बाटिका बसति, तहँ खग-मृग तजि-तजि भजे पुरातन भौन | {गीता.[सुन्] 235.03} स्वास-समीर भेण्ट भै बोरेहु, तेहि मग पगु न धर्यो तिहुँ पौन || {गीता.[सुन्] 235.04} तुलसिदास प्रभु! दसा सीयकी मुख करि कहत होति अति गौन | {गीता.[सुन्] 235.04} दीजै दरस, दूरि कीजै दुख, हौ तुम्ह आरत-आरति दौन || {गीता.[सुन्] 236.01} कपिके सुनि कल कोमल बैन | {गीता.[सुन्] 236.01} प्रेमपुलकि सब गात सिथिल भए, भरे सलिल सरसीरुह-नैन || {गीता.[सुन्] 236.02} सिय-बियोग-सागर नागर-मनु बूड़न लग्यो सहित चित-चैन | {गीता.[सुन्] 236.02} लही नाव पवनज-प्रसन्नता, बरबस तहाँ गह्यो गुन-मैन || {गीता.[सुन्] 236.03} सकत न बूझि कुसल, बूझे बिन गिरा बिपुल ब्याकुल उर-ऐन | {गीता.[सुन्] 236.03} ज्यों कुलीन सुचि सुमति बियोगिनि सनमुख सहै बिरह-सर पैन || {गीता.[सुन्] 236.04} धरि-धरि धीर बीर कोसलपति किए जतन, सके उत्तरु दै न | {गीता.[सुन्] 236.04} तुलसिदास प्रभु सखा अनुजसों सैनहिं कह्यौ चलहु सजन सैन || {गीता.[सुन्] 237.01} वानरसेनाकी लङ्कायात्रा {गीता.[सुन्] 237.राग} मारु {गीता.[सुन्] 237.01} जब रघुबीर पयानो कीन्हों | {गीता.[सुन्] 237.01} छुभित सिन्धु, डगमगत महीधर, सजि सारँग कर लीन्हों || {गीता.[सुन्] 237.02} सुनि कठोर टङ्कोर घोर अति चौङ्के बिधि-त्रिपुरारि | {गीता.[सुन्] 237.02} जटापटल ते चली सुरसरी सकत न सम्भु सँभारि || {गीता.[सुन्] 237.03} भए बिकल दिगपाल सकल, भय भरे भुवन दस चारि | {गीता.[सुन्] 237.03} खरभर लङ्क, ससङ्क दसानन, गरभ स्रबहिं अरि-नारि || {गीता.[सुन्] 237.04} कटकटात भट भालु, बिकट मरकट करि केहरि-नाद | {गीता.[सुन्] 237.04} कूदत करि रघुनाथ-सपथ उपरी-उपरा बदि बाद || {गीता.[सुन्] 237.05} गिरि-तरुधर, नख मुख कराल, रद कालहु करत बिषाद | {गीता.[सुन्] 237.05} चले दस दिसि रिस भरि धरु "धरु कहि,"को बराक मनुजाद ?|| {गीता.[सुन्] 237.06} पवन पङ्गु पावक-पतङ्ग-ससि दुरि गए, थके बिमान | {गीता.[सुन्] 237.06} जाचत सुर निमेष, सुरनायक नयन-भार अकुलान || {गीता.[सुन्] 237.07} गए पूरि सर धूरि, भूरि भय अग थल जलधि समान | {गीता.[सुन्] 237.07} नभ-निसान, हनुमान-हाँक सुनि समुझत कोउ न अपान || {गीता.[सुन्] 237.08} दिग्गज-कमठ-कोल-सहसानन धरत धरनि धरि धीर | {गीता.[सुन्] 237.08} बारहि बारि अमरषत, करषत, करकैं परीं सरीर || {गीता.[सुन्] 237.09} चली चमू, चहु ओर सोर, कछु बनै न बरने भीर | {गीता.[सुन्] 237.09} किलकिलात, कसमसत, कोलाहल होत नीरनिधि-तीर || {गीता.[सुन्] 237.10} जातुधानपति जानि कालबस मिले बिभीषन आइ | {गीता.[सुन्] 237.10} सरनागत-पालक कृपालु कियो तिलक लियो अपनाइ || {गीता.[सुन्] 237.11} कौतुकही बारिधि बँधाइ उतरे सुबेल-तट जाइ | {गीता.[सुन्] 237.11} तुलसिदास गढ़ देखि फिरे कपि,प्रभु-आगमन सुनाइ || {गीता.[सुन्] 238.01} रावणकी मन्त्रणा {गीता.[सुन्] 238.राग} आसावरी {गीता.[सुन्] 238.01} आए देखि दूत, सुनि सोच सठ-मनमैं | {गीता.[सुन्] 238.01} बाहर बजावै गाल, भालु कपि कालबस| {गीता.[सुन्] 238.01} मोसे बीरसों चहत जीत्यो रारि रनमैं || {गीता.[सुन्] 238.02} राम छाम, लरिका लषन, बालि-बालकहि, {गीता.[सुन्] 238.02} घालिको गनत? रीछ जल ज्यों न घनमैं | {गीता.[सुन्] 238.02} काजको न कपिराज, कायर कपिसमाज, {गीता.[सुन्] 238.02} मेरे अनुमान हनुमान हरिगनमैं || {गीता.[सुन्] 238.03} समय सयानी मृदु बानी रानी कहै पिय ! {गीता.[सुन्] 238.03} पावक न होइ जातुधान बेनु-बनमैं | {गीता.[सुन्] 238.03} तुलसी जानकी दिए, स्वामीसों, सनेह किये {गीता.[सुन्] 238.03} कुसल, नतरु सब ह्वैहैं छार छनमैं || {गीता.[सुन्] 239.01} आपनी आपनी भाँति सब काहू कही है| {गीता.[सुन्] 239.01} मन्दोदरी, महोदर, मालवान महामति, {गीता.[सुन्] 239.01} राजनीति पहुँच जहाँलौं जाकी रही है || {गीता.[सुन्] 239.02} महामद-अंध दसकन्ध न करत कान, {गीता.[सुन्] 239.02} मीचु-बस नीच हठि कुगहनि गही है | {गीता.[सुन्] 239.02} हँसि कहै, सचिव सयाने मोसों यों कहत, {गीता.[सुन्] 239.02} चहै मेरु उड़न, बड़ी बयारि बही है || {गीता.[सुन्] 239.03} भालु, नर, बानर अहार निसिचरनिको, {गीता.[सुन्] 239.03} सोऊ नृप-बालकनि माँगी धारि लही है | {गीता.[सुन्] 239.03} देखो मालकौतुक, फिपीलिकनि पङ्ख लागो, {गीता.[सुन्] 239.03} भाग मेरे लोगनिके भई चित-चही है || {गीता.[सुन्] 239.04} "तोसो न तिलोक आजु साहस, समाज-साजु, {गीता.[सुन्] 239.04} महाराज-आयसु भो जोई, सोई सही है | {गीता.[सुन्] 239.04} तुलसी प्रनामकै बिभीषन बिनती करै, {गीता.[सुन्] 239.04} "ख्याल बेधे ताल, कपि केलि लङ्का दही है || {गीता.[सुन्] 240.01} दूसरो न देखतु साहिब सम रामै | {गीता.[सुन्] 240.01} बेदौउ पुरान, कबि-कोबिद बिरद-रत, {गीता.[सुन्] 240.01} जाको जसि सुनत गावत गुन-ग्रामै || {गीता.[सुन्] 240.02} माया-जीव, जग-जाल, सुभाउ, करम-काल, {गीता.[सुन्] 240.02} सबको सासकु, सब मैं, सब जामैं | {गीता.[सुन्] 240.02} बिधि-से करनिहार, हरि-से पालनिहार, {गीता.[सुन्] 240.02} हर-से हरनिहार जपैं जाके नामैं || {गीता.[सुन्] 240.03} सोइ नरबेष जानि, जनकी बिनती मानि, {गीता.[सुन्] 240.03} मतो नाथ सोई, जातें भलो परिनामैं | {गीता.[सुन्] 240.03} सुभट-सिरोमनि कुठारपानि सारिखेहू {गीता.[सुन्] 240.03} लखी औ लखाई, इहाँ किए सुभ सामैं || {गीता.[सुन्] 240.04} बचन-बिभूषन बिभिषन-बचन सुनि {गीता.[सुन्] 240.04} लागे दुख दूषन-से दाहिनेउ बामैं | {गीता.[सुन्] 240.04} तुलसी हुमकि हिये हन्यो लात, "भले तात, {गीता.[सुन्] 240.04} चल्यो सुरतरु ताकि तजि घोर घामैं || {गीता.[सुन्] 241.01} विभीषण-शरणागति {गीता.[सुन्] 241.01} जाय माय पायँ परि कथा सो सुनाई है | {गीता.[सुन्] 241.01} समाधान करति बिभीषनको बार बार, {गीता.[सुन्] 241.01} "कहा भयो तात! लात मारे, बड़ो भाई है || {गीता.[सुन्] 241.02} साहिब, पितु समान, जातुधानको तिलक, {गीता.[सुन्] 241.02} ताके अपमान तेरी बड़िए बड़ाई है | {गीता.[सुन्] 241.02} गरत गलानि जानि, सनमानि सिख देति, {गीता.[सुन्] 241.02} "रोष किये तोष, सहें समुझें भलाई है || {गीता.[सुन्] 241.03} इहाँतें बिमुख भयें, रामकी सरन गए {गीता.[सुन्] 241.03} भलो नेकु, लोक राखे निपट निकाई है | {गीता.[सुन्] 241.03} मातु-पग सीस नाइ, तुलसी असीस पाइ {गीता.[सुन्] 241.03} चले भले सगुन, कहत "मन भाइ है || {गीता.[सुन्] 242.01} "भाई को सो करौं, डरौं कठिन कुफेरै | {गीता.[सुन्] 242.01} सुकृत-सङ्कट पर्यो, जात गलानिन्ह गर्यो , {गीता.[सुन्] 242.01} कृपानिधिको मिलौं पै मिलिकै कुबेरै || {गीता.[सुन्] 242.02} जाइ गह पाँय, धाइ धनद उठाइ भेट्यो, {गीता.[सुन्] 242.02} समाचार पाइ पोच सोचत सुमेरै | {गीता.[सुन्] 242.02} तहँई मिले महेस, दियो हित उपदेस, {गीता.[सुन्] 242.02} रामकी सरन जाहि "सुदिनु न हेरै || {गीता.[सुन्] 242.03} जाको नाम कुम्भज कलेस-सिन्धु सोखिबेको, {गीता.[सुन्] 242.03} मेरो कह्यो मानि, तात!बाँधे जिनि बेरै | {गीता.[सुन्] 242.03} तुलसी मुदित चले, पाये हैं सगुन भले, {गीता.[सुन्] 242.03} रङ्क लूटिबेको मानो मनिगन-ढेरै || {गीता.[सुन्] 243.राग} केदारा {गीता.[सुन्] 243.01} सङ्कर-सिख आसिष पाइकै | {गीता.[सुन्] 243.01} चले मनहि मन कहत बिभीषन सीस महेसहि नाइकै || {गीता.[सुन्] 243.02} गये सोच, भए सगुन, सुमङ्गल दस दिसि देत देखाइकै | {गीता.[सुन्] 243.02} सजल नयन, सानन्द हृदय, तनु प्रेम-पुलक अधिकाइकै || {गीता.[सुन्] 243.03} अंतहु भाव भलो भाईको, कियो अनभलो मनाइकै | {गीता.[सुन्] 243.03} भै कूबरकी लात, बिधाता राखी बात बनाइकै || {गीता.[सुन्] 243.04} नाहित क्यों कुबेर घर मिलि हर हितु कहते चित लाइकै | {गीता.[सुन्] 243.04} जो सुनि सरन राम ताके मैं निज बामता बिहाइकै || {गीता.[सुन्] 243.05} अनायास अनुकूल सूलधर मग मुदमूल जनाइकै | {गीता.[सुन्] 243.05} कृपासिन्धु सनमानि, जानि जन दीन लियो अपनाइकै || {गीता.[सुन्] 243.06} स्वारथ-परमारथ करतलगत, श्रमपथ गयो सिराइकै | {गीता.[सुन्] 243.06} सपने कै सौतुक, सुख-सस सुर सीञ्चत देत निराइकै || {गीता.[सुन्] 243.07} गुरु गौरीस, साँइ सीतपति, हित हनुमानहि जाइकै | {गीता.[सुन्] 243.07} मिलिहौं, मोहि कहा कीबे अब, अभिमत, अवधि अघाइकै || {गीता.[सुन्] 243.08} मरतो कहाँ जाइ, को जानै लटि लालची ललाइकै | {गीता.[सुन्] 243.08} तुलसिदास भजिहौं रघुबीरहि अभय-निसान बजाइकै || {गीता.[सुन्] 244.01} पदपदुम गरीबनिवाजके | {गीता.[सुन्] 244.01} देखिहौं जाइ पाइ लोचन-फल हित सुर-साधु-समाजके || {गीता.[सुन्] 244.02} गई बहोर, ओर निरबाहक, साजक बिगरे साजके | {गीता.[सुन्] 244.02} सबरी सुखद, गीध-गतिदायक, समन सोक कपिराजके || {गीता.[सुन्] 244.03} नाहिन मोहि और कतहूँ कछु, जैसे काग जहाजके | {गीता.[सुन्] 244.03} आयो सरन सुखद पदपङ्कज चोन्थे रावन-बाजके || {गीता.[सुन्] 244.04} आरतिहरन सरन, समरथ सब दिन अपनेकी लाजके | {गीता.[सुन्] 244.04} तुलसी "पाहि कहत नत-पालक मोहुसे निपट निकाजके || {गीता.[सुन्] 245.01} महाराज रामपहँ जाउँगो | {गीता.[सुन्] 245.01} सुख-स्वारथ परिहरि करिहौं सोइ, ज्यौं साहिबहि सुहाँउगो || {गीता.[सुन्] 245.02} सरनागत सुनि बेगि बोलि हैं, हौं निपटहि सकुचाउँगो | {गीता.[सुन्] 245.02} राम गरीबनिवाज निवाजिहैं जानिहैं, ठाकुर-ठाउँगो || {गीता.[सुन्] 245.03} धरिहैं नाथ हाथ माथे, एहितें केहि लाभ अघाउँगो | {गीता.[सुन्] 245.03} सपनो-सो अपनो न कछू लखि, लघु लालच न लोभाउँगो || {गीता.[सुन्] 245.04} कहिहौं, बलि, रोटिहा रावरो, बिनु मोलही बिकाउँगो | {गीता.[सुन्] 245.04} तुलसी पट ऊतरे ओढ़िहौं, उबरी जूठनि खाउँगो || {गीता.[सुन्] 246.01} आइ सचिव बिभीषनके कही | {गीता.[सुन्] 246.01} कृपासिन्धु !दसकन्धबन्धु लघु चरन-सरन आयो सही || {गीता.[सुन्] 246.02} बिषम बिषाद-बारिनिधि बूड़त थाह कपीस-कथा लही | {गीता.[सुन्] 246.02} गये दुख-दोष देखि पदपङ्कज, अब न साध एकौ रही || {गीता.[सुन्] 246.03} सिथिल-सनेह सराहत नख-सिख नीक निकाई निरबही | {गीता.[सुन्] 246.03} तुलसी मुदित दूत भयो, मानहु अमिय-लाहु माँगत मही || {गीता.[सुन्] 247.01} बिनती सुनि प्रभु प्रमुदित भए | {गीता.[सुन्] 247.01} रीछराज, कपिराज नील-नल बोलि बालिनन्दन लए || {गीता.[सुन्] 247.02} बूझिये कहा? रजाइ पाइ नय-धरम सहित ऊतर दए | {गीता.[सुन्] 247.02} बली बन्धु ताको जेहि बिमोह-बस बैर-बीज बरबस बए || {गीता.[सुन्] 247.03} बाँहपगार द्वार तेरे तैं सभय न कबहूँ फिरि गए | {गीता.[सुन्] 247.03} तुलसी असरन-सरन स्वामिके बिरद बिराजत नित नए || {गीता.[सुन्] 248.01} हिय बिहसि कहत हनुमानसों | {गीता.[सुन्] 248.01} सुमति साधु सुचि सुहृद बिभीषन बूझि परत अनुमानसों || {गीता.[सुन्] 248.02} "हौं बलि जाउँ और को जानै ?कही कपि कृपानिधानसों | {गीता.[सुन्] 248.02} छली न होइ स्वामि सनमुख, ज्यों तिमिर सातहय-जानसों || {गीता.[सुन्] 248.03} खोटो खरो सभीत पालिये सो, सनेह सनमानसों | {गीता.[सुन्] 248.03} तुलसी प्रभु कीबो जो भलो, सोइ बूझि सरासन-बानसों || {गीता.[सुन्] 249.01} साँचेहु बिभीषन आइहै ? {गीता.[सुन्] 249.01} बूझत बिहँसि कृपालु, लखन सुनि कहत सकुचि सिर नाइ है || {गीता.[सुन्] 249.02} ऐहै कहा, नाथ? आयो ह्याँ, क्यों कहि जाति बनाइ है | {गीता.[सुन्] 249.02} रावन-रिपुहि राखि, रघुबर बिनु, को त्रिभुवन पति पाइहै || {गीता.[सुन्] 249.03} प्रभु प्रसन्न, सब सभा सराहति, दूत-बचन मन भाइहै | {गीता.[सुन्] 249.03} तुलसी, "बोलिये बेगि, लषनसों भै महाराज-रजाइ है || {गीता.[सुन्] 250.01} चले लेन लषन-हनुमान हैं | {गीता.[सुन्] 250.01} मिले मुदित बूझि कुसल परसपर-सकुचत करि सनमान हैं || {गीता.[सुन्] 250.02} भयो रजायसु पाउँ धारिए, बोलत कृपानिधान हैं | {गीता.[सुन्] 250.02} दूरितें दीनबन्धु देखे, जनु देत अभय-बरदान हैं || {गीता.[सुन्] 250.03} सील सहस हिमभानु, तेज सतकोटि भानुहूके भानु हैं | {गीता.[सुन्] 250.03} भगतनिको हित कोटि मातु-पितु अरिन्हको कोटि कृसानु हैं || {गीता.[सुन्] 250.04} जनगुन रज गिरि गनि, सकुचत निज गुन गिरि रज परमानु हैं | {गीता.[सुन्] 250.04} बाँह-पगारु, बोलको अबिचल बेद करत गुनगान हैं || {गीता.[सुन्] 250.05} चारु चाप-तूनीर तामरस-करनि सुधारत बान हैं | {गीता.[सुन्] 250.05} चरचा चलति बिभीषनकी, सोइ सुनत सुचित दै कान हैं || {गीता.[सुन्] 250.06} हरषत सुर, बरषत प्रसून सुभ सगुन कहत कल्यान हैं | {गीता.[सुन्] 250.06} तुलसी ते कृतकृत्य, जे सुमिरत समय सुहावनो ध्यान हैं || {गीता.[सुन्] 251.01} रामहि करत प्रनाम निहारिकै | {गीता.[सुन्] 251.01} उठे उमँगि आनन्द-प्रेम-परिपूरन बिरद बिचारिकै || {गीता.[सुन्] 251.02} भयो बिदेह बिभीषन उत, इत प्रभु अपनपौ बिसारिकै | {गीता.[सुन्] 251.02} भलीभाँति भावते भरत-ज्यों भेण्ट्यौ भुजा पसारिकै || {गीता.[सुन्] 251.03} सादर सबहि मिलाइ समाजहि निपट निकट बैठारिकै | {गीता.[सुन्] 251.03} बूझत छेम-कुसल सप्रेम अपनाइ भरोसे भारिकै || {गीता.[सुन्] 251.04} नाथ! कुसल-कल्यान-सुमङ्गल बिधि सुख सकल सुधारिकै | {गीता.[सुन्] 251.04} देत-लेत जे नाम रावरो, बिनय करत मुख चारिकै || {गीता.[सुन्] 251.05} जो मूरति सपने न बिलोकत मुनि-महेस मन मारिकै | {गीता.[सुन्] 251.05} तुलसी तेहि हौं लियो अंक भरि, कहत कछू न सँवारिकै || {गीता.[सुन्] 252.01} करुनाकरकी करुना भई | {गीता.[सुन्] 252.01} मिटी मीचु, लहि लङ्क सङ्क गै, काहूसो न खुनिस खई || {गीता.[सुन्] 252.02} दसमुख तज्यो दूध-माखी-ज्यौं, आपु काढ़ि साढ़ी लई | {गीता.[सुन्] 252.02} भव-भूषन सोइ कियो बिभीषन मुद मङ्गल-महिमामई || {गीता.[सुन्] 252.03} बिधि-हरि-हर, मुनि-सिद्ध सराहत, मुदित देव दुन्दुभी दई | {गीता.[सुन्] 252.03} बारहि बार सुमन बरषत, हिय हरषत कहि जै जै जई || {गीता.[सुन्] 252.04} कौसिक-सिला-जनक-सङ्कट हरि भृगुपतिकी टारी टई | {गीता.[सुन्] 252.04} खग-मृग सबर-निसाचर, सबकी पूँजी बिनु बाढ़ी सई || {गीता.[सुन्] 252.05} जुग-जुग कोटि-कोटि करतब, करनी न कछू बरनी नई | {गीता.[सुन्] 252.05} राम-भजन-महिमा हुलसी हिय, तुलसीहूकी बनि गई || {गीता.[सुन्] 253.01} मञ्जुल मूरति मङ्गलमई | {गीता.[सुन्] 253.01} भयो बिसोक बिलोकि बिभीषन, नेह देह-सुधि-सींव गई || {गीता.[सुन्] 253.02} उठि दाहिनी ओरतें सनमुख सुखद माँगि बैठक लई | {गीता.[सुन्] 253.02} नखसिख निरखि-निरखि सुख पावत भावत कछु, कछु और भई || {गीता.[सुन्] 253.03} बार कोटि सिर काटि, साटि लटि, रावन सङ्करपै लई | {गीता.[सुन्] 253.03} सोइ लङ्का लखि अतिथि अनवसर राम तृनासन-ज्यों दई || {गीता.[सुन्] 253.04} प्रीति-प्रतीति-रीति-सोभा-सिर, थाहत जहँ जहँ तहँ घई | {गीता.[सुन्] 253.04} बाहु-बली, बानैत बोलको, बीर बिस्वबिजई जई || {गीता.[सुन्] 253.05} को दयालु दूसरो दुनी, जेहि जरनि दीन-हियकी हई ? {गीता.[सुन्] 253.05} तुलसी काको नाम जपत जग जगती जामति बिनु बई || {गीता.[सुन्] 254.01} सब भाँति बिभीषनकी बनी | {गीता.[सुन्] 254.01} कियो कृपालु अभय कालहुतें, गै संसृति-साँसति घनी || {गीता.[सुन्] 254.02} सखा लषन-हनुमान, सम्भु गुर, धनी राम कोसलधनी | {गीता.[सुन्] 254.02} हिय ही और, और कीन्हीं बिधि, रामकृपा औरै ठनी || {गीता.[सुन्] 254.03} कलुष-कलङ्क-कलेस-कोस भयो जो पद पाय रावन रनी | {गीता.[सुन्] 254.03} सोइ पद पाय बिभीषन भो भव-भूषन दलि दूषन-अनी || {गीता.[सुन्] 254.05} रङ्क-निवाज रङ्क राजा किए, गए गरब गरि गरि गनी | {गीता.[सुन्] 254.05} राम-प्रनाम महामहिमा-खनि, सकल सुमङ्गलमनि-जनी || {गीता.[सुन्] 254.06} होय भलो ऐसे ही अजहुँ गये राम-सरन परिहरि मनी | {गीता.[सुन्] 254.06} भुजा उठाइ, साखि सङ्कर करि, कसम खाइ तुलसी भनी || {गीता.[सुन्] 255.01} कहो, क्यों न बिभीषनकी बनै ? {गीता.[सुन्] 255.01} गयो छाड़ि छल सरन रामकी, जो फल चारि चार्यौं जनै || {गीता.[सुन्] 255.02} मङ्गलमूल प्रनाम जासु जग, मूल अमङ्गलके खनै | {गीता.[सुन्] 255.02} तेहि रघुनाथ हाथ माथे दियो, को ताकी महिमा भनै ?|| {गीता.[सुन्] 255.03} नाम-प्रताप पतितपावन किए, जे न अघाने अघ अनै | {गीता.[सुन्] 255.03} कोउ उलटो, कोउ सुधो जपि भए राजहंस बायस-तनै || {गीता.[सुन्] 255.04} हुतो ललात कृसगात खात खरि, मोद पाइ कोदो-कनै | {गीता.[सुन्] 255.04} सो तुलसी चातक भयो जाचत राम स्यामसुन्दर घनै || {गीता.[सुन्] 256.01} अति भाग बिभीषनके भले | {गीता.[सुन्] 256.01} एक प्रनाम प्रसन्न राम भए, दुरित-दोष-दारिद दले || {गीता.[सुन्] 256.02} रावन-कुम्भकरन बर माँगत सिव-बिरञ्चि बाचा छले | {गीता.[सुन्] 256.02} राम-दरस पायो अबिचल पद, सुदिन सगुन नीके चले || {गीता.[सुन्] 256.03} मिलनि बिलोकि स्वामि-सेवककी उकठे तरु फूले-फले | {गीता.[सुन्] 256.03} तुलसी सुनि सनमान बन्धुको दसकन्धर हँसि हिये जले || {गीता.[सुन्] 257.01} गये राम सरन सबकौ भलो | {गीता.[सुन्] 257.01} गनी-गरीब, बड़ो-छोटो, बुध-मूढ़, हीनबल-अतिबलो || {गीता.[सुन्] 257.02} पङ्गु-अंध, निरगुनी-निसम्बल, जो न लहै जाचे जलो | {गीता.[सुन्] 257.02} सो निबह्यो नीके, जो जनमि जग राम-राजमारग चलो || {गीता.[सुन्] 257.03} नाम-प्रताप-दिवाकर कर खर गरत तुहिन ज्यों कलिमलो | {गीता.[सुन्] 257.03} सुतहित नाम लेत भवनिधि तरि गयो अजामिल-सो खलो || {गीता.[सुन्] 257.04} प्रभुपद प्रेम प्रनाम-कामतरु सद्य बिभीषनको फलो | {गीता.[सुन्] 257.04} तुलसी सुमिरत नाम सबनिको मङ्गलमय नभ-जल थलो || {गीता.[सुन्] 258.01} सुजस सुनि श्रवन हौं नाथ! आयो सरन | {गीता.[सुन्] 258.01} उपल-केवट-गीध-सबरी-संसृति-समन, {गीता.[सुन्] 258.01} सोक-श्रम-सीव सुग्रीव आरतिहरन || {गीता.[सुन्] 258.02} राम राजीव-लोचन बिमोचन बिपति, {गीता.[सुन्] 258.02} स्याम नव-तामरस-दाम बारिद-बरन | {गीता.[सुन्] 258.02} लसत जटाजूट सिर, चारु मुनिचीर कटि, {गीता.[सुन्] 258.02} धीर रघुबीर तूनीर-सर-धनु-धरन || {गीता.[सुन्] 258.03} जातुधानेस-भ्राता बिभीषन नाम {गीता.[सुन्] 258.03} बन्धु-अपमान गुरु ग्लानि चाहत गरन | {गीता.[सुन्] 258.03} पतितपावन! प्रनतपाल! करुनासिन्धु! {गीता.[सुन्] 258.03} राखिए मोहि सौमित्रि-सेवित-चरन || {गीता.[सुन्] 258.04} दीनता-प्रीति-सङ्कलित मृदुबचन सुनि {गीता.[सुन्] 258.04} पुलकि तन प्रेम, जल नयन लागे भरन | {गीता.[सुन्] 258.04} बोलि, "लङ्केस कहि अंक भरि भेण्टि प्रभु, {गीता.[सुन्] 258.04} तिलक दियो दीन-दुख-दोष दारिद-दरन || {गीता.[सुन्] 258.05} रातिचर-जाति, आराति सब भाँति गत {गीता.[सुन्] 258.05} कियो सो कल्यान-भाजन सुमङ्गलकरन | {गीता.[सुन्] 258.05} दास तुलसी सदयहृदय रघुबंसमनि {गीता.[सुन्] 258.05} "पाहि कहे काहि कीन्हों न तारन-तरन ?|| {गीता.[सुन्] 259.01} दीन-हित बिरद पुराननि गायो | {गीता.[सुन्] 259.01} आरत-बन्धु, कृपालु, मृदुल-चित जानि सरन हौं आयो || {गीता.[सुन्] 259.02} तुम्हरे रिपुको अनुज बिभीषन, बंस निसाचर जायो | {गीता.[सुन्] 259.02} सुनि गुन-सील-सुभाउ नाथको मैं चरननि चितु लायो || {गीता.[सुन्] 259.03} जानत प्रभु दुख-सुख दासनिको, तातें कहि न सुनायो | {गीता.[सुन्] 259.03} करु करुना भरि नयन बिलोकहु, तब जानौं अपनायो || {गीता.[सुन्] 259.04} बचन बिनीत सुनत रघुनायक हँसि करि निकट बुलायो | {गीता.[सुन्] 259.04} भेण्ट्यो हरि भरि अंक भरत-ज्यों, लङ्कापति मन भायो || {गीता.[सुन्] 259.05} करपङ्कज सिर परसि अभय कियो, जनपर हेतु दिखायो | {गीता.[सुन्] 259.05} तुलसिदास रघुबीर भजन करि को न परमपद पायो ?|| {गीता.[सुन्] 260.01} सत्य कहौं मेरो सहज सुभाउ | {गीता.[सुन्] 260.01} सुनहु सखा कपिपति लङ्कापति, तुम्ह सन कौन दुराउ || {गीता.[सुन्] 260.02} सब बिधि हीन-दीन, अति जड़मति जाको कतहुँ न ठाउँ | {गीता.[सुन्] 260.02} आयो सरन भजौं, न तजौं तिहि, यह जानत रिषिराउ || {गीता.[सुन्] 260.03} जिन्हके हौं हित सब प्रकार चित, नाहिन और उपाउ | {गीता.[सुन्] 260.03} तिन्हहिं लागि धरि देह करौं सब, डरौं न सुजस नसाउ || {गीता.[सुन्] 260.04} पुनि पुनि भुजा उठाइ कहत हौं, सकल सभा पतिआउ | {गीता.[सुन्] 260.04} नहि कोऊ प्रिय मोहि दास सम, कपट-प्रीति बहि जाउ || {गीता.[सुन्] 260.05} सुनि रघुपतिके बचन बिभीषन प्रेम-मगन, मन चाउ | {गीता.[सुन्] 260.05} तुलसिदास तजि आस-त्रास सब ऐसे प्रभु कहँ गाउ || {गीता.[सुन्] 261.01} नाहिन भजिबे जोग बियो | {गीता.[सुन्] 261.01} श्रीरघुबीर समान आन को पूरन-कृपा-हियो || {गीता.[सुन्] 261.02} कहहु, कौन सुर सिला तारि पुनि केवट मीत कियो ? {गीता.[सुन्] 261.02} कौने गीध अधमको पितु-ज्यों निज कर पिण्ड दियो ?|| {गीता.[सुन्] 261.03} कौन देव सबरीके फल करि भोजन सलिल पियो ? {गीता.[सुन्] 261.03} बालित्रास-बारिधि बूड़त कपि केहि गहि बाँह लियो ?|| {गीता.[सुन्] 261.04} भजन-प्रभाउ बिभीषन भाष्यौ, सुनि कपि-कटक जियो | {गीता.[सुन्] 261.04} तुलसिदासको प्रभु कोसलपति सब प्रकार बरियो || {गीता.[सुन्] 262.01} जानकी-त्रिजटा-संवाद {गीता.[सुन्] 262.राग} जैतश्री {गीता.[सुन्] 262.01} कब देखौङ्गी नयन वह मधुर मूरति ? {गीता.[सुन्] 262.01} राजिवदल-नयन, कोमल, कृपा-अयन, {गीता.[सुन्] 262.01} मयननि बहु छबि अंगनि दुरति || {गीता.[सुन्] 262.02} सिरसि जटा-कलाप, पानि सायक, {गीता.[सुन्] 262.02} चाप, उरसि रुचिर बनमाल लूरति | {गीता.[सुन्] 262.02} तुलसिदास रघुबीरकी सोभा सुमिरि, {गीता.[सुन्] 262.02} भई है मगन नहि तनकी सूरति || {गीता.[सुन्] 263.राग} केदारा {गीता.[सुन्] 263.01} कहु, कबहुँ देखिहौं आली! आरज-सुवन | {गीता.[सुन्] 263.01} सानुज सुभग-तनु जबतें बिछुरे बन, {गीता.[सुन्] 263.01} तबतें दव-सी लगी तीनिहू भुवन || {गीता.[सुन्] 263.02} मूरति सूरति किये प्रगट प्रीतम हिये, {गीता.[सुन्] 263.02} मनके करन चाहैं चरन छुवन | {गीता.[सुन्] 263.02} चित चढ़िगो बियोग-दसा न कहिबे जोग, {गीता.[सुन्] 263.02} पुलक गात, लागे लोचन चुवन || {गीता.[सुन्] 263.03} तुलसी त्रिजटा जानी, सिय अति अकुलानी {गीता.[सुन्] 263.03} मृदु बानी कह्यौ ऐहैं दवन-दुवन | {गीता.[सुन्] 263.03} तमीचर-तम-हारी सुरकञ्ज-सुखकारी {गीता.[सुन्] 263.03} रबिकुल-रबि अब चाहत उवन || {गीता.[सुन्] 264.01} अबलौं मैं तोसों न कहे री | {गीता.[सुन्] 264.01} सुन त्रिजटा! प्रिय प्राननाथ बिनु बासर निसि दुख दुसह सहे री || {गीता.[सुन्] 264.02} बिरह बिषम बिष-बेलि बढ़ी उर, ते सुख सकल सुभाय दहे री | {गीता.[सुन्] 264.02} सोइ सीञ्चिबे लागि मनसिजके रहँट नयन नित रहत नहे री || {गीता.[सुन्] 264.03} सर-सरीर सूखे प्रान-बारिचर जीवन-आस तजि चलनु चहे री | {गीता.[सुन्] 264.03} तैं प्रभु सुजस-सुधा सीतल करि राखे, तदपि न तृप्ति लहे री || {गीता.[सुन्] 264.04} रिपु-रिस घोर नदी बिबेक-बल, धीर-सहित हुते जात बहे री | {गीता.[सुन्] 264.04} दै मुद्रिका-टेक तेहि औसर, सुचि समिरसुत पैरि गहे री || {गीता.[सुन्] 264.05} तुलसिदास सब सोच पोच मृग मन-कानन भरि पूरि रहे री | {गीता.[सुन्] 264.05} अब सखि सिय सँदेह परिहरु हिय, आइ गए दोउ बीर अहेरी || {गीता.[सुन्] 265.राग} बिलावल {गीता.[सुन्] 265.01} सो दिन सोनेको, कहु, कब एहै ! {गीता.[सुन्] 265.01} जा दिन बँध्यो सिन्धु त्रिजटा! सुनि तू सम्भ्रम आनि मोहि सुनैहै || {गीता.[सुन्] 265.02} बिस्व-दवन सुर-साधु-सतावन रावन कियो आपनो पैहै | {गीता.[सुन्] 265.02} कनकपुरी भयो भूप बिभीषन, बिबुध-समाज बिलोकन धैहै || {गीता.[सुन्] 265.03} दिब्य दुन्दुभी, प्रसंसिहैं मुनिगन, नभतल बिमल बिमाननि छैहै | {गीता.[सुन्] 265.03} बरषिहैं कुसुम भानुकुल-मनिपर, तब मोको पवनपूत लै जैहै || {गीता.[सुन्] 265.04} अनुज सहित सोभिहैं कपि महँ, तनु-छबि कोटि मनोजहि तैहै | {गीता.[सुन्] 265.04} इन नयनन्हि यही भाँति प्रानपति निरखि हृदय आनँद न समैहै || {गीता.[सुन्] 265.05} बहुरो सदल सनाथ सलछिमन कुसल कुसल बिधि अवध देखैहै | {गीता.[सुन्] 265.05} गुर, पुरलोग, सास, दोउ देवर, मिलत दुसह उर तपनि बुतैहै || {गीता.[सुन्] 265.06} मङ्गल-कलस, बधावने घर-घर, पैहैं माँगने जो जैहि भैहै | {गीता.[सुन्] 265.06} बिजय राम राजाधिराजको, तुलसिदास पावन जस गैहै || {गीता.[सुन्] 266.01} सिय! धीरज धरिये, राघौ अब ऐहैं | {गीता.[सुन्] 266.01} पवनपूतपै पाइ तिहारी सुधि, सहज कृपालु, बिलम्ब न लैहैं || {गीता.[सुन्] 266.02} सेन साजि कपि-भालु कालसम कौतुक ही पाथोधि बँधैहैं | {गीता.[सुन्] 266.02} घेरोइपै देखिबो लङ्कगढ़, बिकल जातुधानी पछितैहैं || {गीता.[सुन्] 266.03} निसिचर-सलभ कृसानु राम सर उड़ि-उड़ि परत जरत जड़ जैहैं | {गीता.[सुन्] 266.03} रावन करि परिवार अगमनो, जमपुर जात बहुत सकुचैहैं || {गीता.[सुन्] 266.04} तिलक सारि, अपनाय बिभीषन, अभय-बाँह दै अमर बसैहैं | {गीता.[सुन्] 266.04} जय धुनि मुनि, बरसिहैं सुमन सुर, ब्योम बिमान निसान बजैहैं || {गीता.[सुन्] 266.05} बन्धु समेत प्रानबल्लभ पद परसि सकल परिताप नसैहैं | {गीता.[सुन्] 266.05} राम-बामदिसि देखि तुमहि सब नयनवन्त लोचन-फल पैहैं || {गीता.[सुन्] 266.06} तुम अति हित चितैहौ नाथ-तनु, बार-बार प्रभु तुमहि चितैहैं | {गीता.[सुन्] 266.06} यह सोभा, सुख-समय बिलोकत काहू तो पलकैं नहिं लैहैं || {गीता.[सुन्] 266.07} कपिकुल-लखन-सुजस-जय-जानकि सहित कुसल निज नगर सिधैहैं | {गीता.[सुन्] 266.07} प्रेम पुलकि आनन्द मुदित मन तुलसिदास कल कीरति गैहैं || {गीता.[लङ्] 267.01} लङ्काकाण्ड {गीता.[लङ्] 267.01} मन्दोदरी-प्रबोध {गीता.[लङ्] 267.राग} मारु {गीता.[लङ्] 267.01} मानु अजहू सिष परिहरि क्रोधु | {गीता.[लङ्] 267.01} पिय पूरो आयो अब काहि, कहु, करि रघुबीर-बिरोधु || {गीता.[लङ्] 267.02} जेहि ताड़ुता-सुबाहु मारि, मख राखि जनायो आपु | {गीता.[लङ्] 267.02} कौतुक ही मारीच नीच मिस प्रगट्यौ बिसिष-प्रतापु || {गीता.[लङ्] 267.03} सकल भूप बल गरब सहित तोर्यो कठोर सिवचापु | {गीता.[लङ्] 267.03} ब्याही जेहि जानकी जीति जग, हर्यौ परसुधर-दापु || {गीता.[लङ्] 267.04} कपट-काक साँसति-प्रसाद करि बिनु श्रम बध्यो बिराधु | {गीता.[लङ्] 267.04} खर-दूषन-त्रिसिरा-कबन्ध हति कियो सुखी सुर-साधु || {गीता.[लङ्] 267.05} एकहि बान बालि मार्यो जेहि, जो बल-उदधि अगाधु | {गीता.[लङ्] 267.05} कहु, धौं कन्त कुसल बीती केहि किये राम-अपराधु || {गीता.[लङ्] 267.06} लाँघि न सके लोक-बिजयी तुम जासु अनुज-कृत-रेषु | {गीता.[लङ्] 267.06} उतरि सिन्धु जार्यो प्रचारि पुर जाको दूत बिसेषु || {गीता.[लङ्] 267.07} कृपासिन्धु, खल-बन-कृसानु सम, जस गावत श्रुति-सेषु | {गीता.[लङ्] 267.07} सोइ बिरुदैत बीर कोसलपति, नाथ! समुझि जिय देषु || {गीता.[लङ्] 267.08} मुनि पुलस्त्यके जस-मयङ्क महँ कत कलङ्क हठि होहि | {गीता.[लङ्] 267.08} और प्रकार उबार नहीं कहुँ, मैं देख्यो जग जोहि || {गीता.[लङ्] 267.09} चलु, मिलु बेगि कुसल सादर सिय सहित अग्र करि मोहि | {गीता.[लङ्] 267.09} तुलसिदास प्रभु सरन-सबद सुनि अभय करैङ्गे तोहि || {गीता.[लङ्] 268.01} अंगदका दूतकर्म {गीता.[लङ्] 268.राग} कान्हरा {गीता.[लङ्] 268.01} तू दसकण्ठ भले कुल जायो | {गीता.[लङ्] 268.01} ता महँ सिव-सेवा, बिरञ्चि-बर, भुजबल बिपुल जगत जस पायो || {गीता.[लङ्] 268.02} खर-दूषन-त्रिसिरा, कबन्ध रिपु जेहि बाली जमलोक पठायो | {गीता.[लङ्] 268.02} ताको दूत पुनीत चरित हरि सुभ सन्देस कहन हौं आयो || {गीता.[लङ्] 268.03} श्रीमद नृप-अभिमान मोहबस, जानत अनजानत हरि लायो {गीता.[लङ्] 268.03} तजि ब्यलीक भजु कारुनीक प्रभु, दै जानकिहि सुनहि समुझायो || {गीता.[लङ्] 268.04} जातें तव हित होइ, कुसल कुल, अचल राज चलिहै न चलायो | {गीता.[लङ्] 268.04} नाहित रामप्रताप-अनलमहँ ह्वै पतङ्ग परिहै सठ धायो || {गीता.[लङ्] 268.05} जद्यपि अंगद नीति परम हित कह्यो, तथापि न कछु मन भायो | {गीता.[लङ्] 268.05} तुलसिदास सुनि बचन क्रोध अति, पावक जरत मनहु घृत नायो || {गीता.[लङ्] 269.01} तैं मेरो मरम कछू नहिं पायो | {गीता.[लङ्] 269.01} रे कपि कुटिल ढीठ पसु पाँवर! मोहि दास-ज्यों डाटन आयो || {गीता.[लङ्] 269.02} भ्राता कुम्भकरन रिपुघातक, सुत सुरपतिहि बन्दि करि ल्यायो | {गीता.[लङ्] 269.02} निज भुजबल अति अतुल कहौं क्यों, कन्दुक ज्यों कैलास उठायो || {गीता.[लङ्] 269.03} सुर, नर, असुर, नाग, खग, किन्नर सकल करत मोरो मन भायो | {गीता.[लङ्] 269.03} निसिचर रुचिर अहार मनुज-तनु, ताको जस खल! मोहि सुनायो || {गीता.[लङ्] 269.04} कहा भयो, बानर सहाय मिलि, कर उपाय जो सिन्धु बँधायो | {गीता.[लङ्] 269.04} जो तरिहै भुज बीस घोर निधि, ऐसो को त्रिभुवनमें जायो ?|| {गीता.[लङ्] 269.05} सुनि दससीस-बचन कपि-कुञ्जर बिहँसि ईस-मायहि सिर नायो | {गीता.[लङ्] 269.05} तुलसिदास लङ्केस कालबस गनत न कोटि जतन समझायो || {गीता.[लङ्] 270.01} सुनु खल! मैं तोहि बहुत बुझायो | {गीता.[लङ्] 270.01} एतो मान सठ! भयो मोहबस, जानतहू चाहत बिष खायौ || {गीता.[लङ्] 270.02} जगत-बिदित अति बीर बालि-बल जानत हौ, किधौं अब बिसरायो | {गीता.[लङ्] 270.02} बिनु प्रयास सोउ हत्यो एक सर, सरनागतपर प्रेम देखायो || {गीता.[लङ्] 270.03} पावहुगे निज करम-जनित फल, भले ठौर हठि बैर बढ़ायो | {गीता.[लङ्] 270.03} बानर-भालु चपेट लपेटनि मारत, तब ह्वैहै पछितायो || {गीता.[लङ्] 270.04} हौं ही दसन तोरिबे लायक, कहा करौं, जो न आयसु पायो | {गीता.[लङ्] 270.04} अब रघुबीर-बान-बिदलित उर सोवहिगो रनभूमि सुहायो || {गीता.[लङ्] 270.05} अबिचल राज बिभीषनको सब, जेहि रघुनाथ-चरन चित लायो | {गीता.[लङ्] 270.05} तुलसिदास यहि भाँति बचन कहि गरजत चल्यो बालि-नृप जायो || {गीता.[लङ्] 271.01} लक्ष्मण-मूर्च्छा {गीता.[लङ्] 271.राग} केदारा {गीता.[लङ्] 271.01} राम-लषन उर लाय लये हैं | {गीता.[लङ्] 271.01} भरे नीर राजीव-नयन सब अँग परिताप तए हैं || {गीता.[लङ्] 271.02} कहत ससोक बिलोकि बन्धु-मुख बचन प्रीति गुथए हैं | {गीता.[लङ्] 271.02} सेवक-सखा भगति-भायप-गुन चाहत अब अथए हैं || {गीता.[लङ्] 271.03} निज कीरति-करतूति तात! तुम सुकृती सकल जए हैं | {गीता.[लङ्] 271.03} मैं तुम्ह बिनु तनु राखि लोक अपने अपलोक लए हैं || {गीता.[लङ्] 271.04} मेरे पनकी लाज इहाँलौं हठि प्रिय प्रान दए हैं | {गीता.[लङ्] 271.04} लागति साँगि बिभीषन ही पर, सीपर आपु भए हैं || {गीता.[लङ्] 271.05} सुनि प्रभु-बचन भालु-कपि-गन, सुर सोच सुखाइ गए हैं | {गीता.[लङ्] 271.05} तुलसी आइ पवनसुत-बिधि मानो फिरि निरमये नए हैं || {गीता.[लङ्] 272.राग} सोरठ {गीता.[लङ्] 272.01} मोपै तो न कछू ह्वै आई | {गीता.[लङ्] 272.01} ओर निबाहि भली बिधि भायप चल्यो लखन-सो भाई || {गीता.[लङ्] 272.02} पुर, पितु-मातु, सकल सुख परिहरि जेहि बन-बिपति बँटाई | {गीता.[लङ्] 272.02} ता सँग हौं सुरलोक सोक तजि सक्यो न प्रान पठाई || {गीता.[लङ्] 272.03} जानत हौं या उर कठोरतें कुलिस कठिनता पाई | {गीता.[लङ्] 272.03} सुमिरि सनेह सुमित्रा-सुतको दरकि दरार न जाई || {गीता.[लङ्] 272.04} तात-मरन, तिय-हरन, गीध-बध, भुज दाहिनी गँवाई | {गीता.[लङ्] 272.04} तुलसी मैं सब भाँति आपने कुलहि कालिमा लाई || {गीता.[लङ्] 273.01} मेरो सब पुरुषारथ थाको | {गीता.[लङ्] 273.01} बिपति बँटावन बन्धु-बाहु बिनु करौं भरोसो काको || {गीता.[लङ्] 273.02} सुनु, सुग्रीव! साँचेहू मोपर फेर्यो बदन बिधाता | {गीता.[लङ्] 273.02} ऐसे समय समर-सङ्कट हौं तज्यो लषन-सो भ्राता || {गीता.[लङ्] 273.03} गिरि, कानन जैहैं साखा-मृग, हौं पुनि अनुज-सँघाती | {गीता.[लङ्] 273.03} ह्वैहै कहा बिभीषनकी गति रही सोच भरि छाती || {गीता.[लङ्] 273.04} तुलसी सुनि प्रभु-बचन भालु-कपि सकल बिकल हिय हारे | {गीता.[लङ्] 273.04} जामवन्त हनुमन्त बोलि तब, औसर जानि प्रचारे || {गीता.[लङ्] 274.राग} मारु {गीता.[लङ्] 274.01} जौ हौं अब अनुसासन पावौं | {गीता.[लङ्] 274.01} तौ चन्द्रमहि निचोरि चैल-ज्यों, आनि सुधा सिर नावौं || {गीता.[लङ्] 274.02} कै पाताल दलौं ब्यालावलि अमृत-कुण्ड महि लावौं | {गीता.[लङ्] 274.02} भेदि भुवन, करि भानु बाहिरो तुरत राहु दै तावौं || {गीता.[लङ्] 274.03} बिबुध-बैद बरबस आनौं धरि, तौ प्रभु-अनुग कहावौं | {गीता.[लङ्] 274.03} पटकौं मीच नीच मूषक-ज्यौं, सबहिको पापु बहावौं || {गीता.[लङ्] 274.04} तुम्हरिहि कृपा, प्रताप तिहारेहि नेकु बिलम्ब न लावौं | {गीता.[लङ्] 274.04} दीजै सोइ आयसु तुलसी-प्रभु, जेहि तुम्हरे मन भावौं || {गीता.[लङ्] 275.01} सुनि हनुमन्त-बचन रघुबीर | {गीता.[लङ्] 275.01} सत्य, समीर-सुवन! सब लायक, कह्यो राम धरि धीर || {गीता.[लङ्] 275.02} चहिये बैद, ईस-आयसु धरि सीस कीस बलाइन | {गीता.[लङ्] 275.02} आन्यो सदनसहित सोवत ही, जौलौं पलक परै न || {गीता.[लङ्] 275.03} जियै कुँवर, निसि मिलै मूलिका, कीन्हीं बिनय सुषेन | {गीता.[लङ्] 275.03} उठ्यो कपीस,सुमिरि सीतापति चल्यो सजीवनि लेन || {गीता.[लङ्] 275.04} कालनेमि दलि बेगि बिलोक्यौ द्रोनाचल जिय जानि | {गीता.[लङ्] 275.04} देखी दिब्य ओषधी जहँ तहँ जरी, न परि पहिचानि || {गीता.[लङ्] 275.05} लियो उठाय कुधर कन्दुक-ज्यौं, बेग न जाइ बखानि | {गीता.[लङ्] 275.05} ज्यों धाए गजराज-उधारन सपदि सुदरसनपानि || {गीता.[लङ्] 275.06} आनि पहार जोहारे प्रभु, कियो बैदराज उपचार | {गीता.[लङ्] 275.06} करुनासिन्धु बन्धु भेण्ट्यो, मिटि गयो सकल दुख-भार || {गीता.[लङ्] 275.07} मुदित भालु कपि-कटक, लह्यो जनु समर पयोनिधि पार | {गीता.[लङ्] 275.07} बहुरि ठौरही राखि महीधर आयो पवनकुमार || {गीता.[लङ्] 275.08} सेन सहित सेवकहि सराहत पुनि पुनि राम सुजान | {गीता.[लङ्] 275.08} बरषि सुमन, हिय हरषि प्रसंसत बिबुध बजाइ निसान || {गीता.[लङ्] 275.09} तुलसिदास सुधि पाइ निसाचर भए मनहु बिनु प्रान | {गीता.[लङ्] 275.09} परी भोरही रोर लङ्कगढ़, दई हाँक हनुमान || {गीता.[लङ्] 276.राग} केदारा {गीता.[लङ्] 276.01} कौतुक ही कपि कुधर लियो है | {गीता.[लङ्] 276.01} चल्यो नभ नाइ माथ रघुनाथहि, सरिस न बेग बियो है || {गीता.[लङ्] 276.02} देख्यो जात जानि निसिचर, बिनु फर सर हयो हियो है | {गीता.[लङ्] 276.02} पर्यो कहि राम, पवन राख्यो गिरि, पुर तेहि तेज पियो है || {गीता.[लङ्] 276.03} जाइ भरत भरि अंक भेण्टि अंक भेण्टि निज, जीवन-दान दियो है | {गीता.[लङ्] 276.03} दुख लघु लषन मरम-घायल सुनि, सुख बड़ो कीस जियो है || {गीता.[लङ्] 276.04} आयसु इतहि, स्वामि-सङ्कट उत, परत न कछू कियो है | {गीता.[लङ्] 276.04} तुलसिदास बिदर्यो अकास, सो कैसेकै जात सियो है || {गीता.[लङ्] 277.01} भरत-सत्रुसूदन बिलोकि कपि चकित भयो है | {गीता.[लङ्] 277.01} राम-लषन रन जीति अवध आए, कैधौं मोहि भ्रम, {गीता.[लङ्] 277.01} कैधौं काहू कपट ठयो है || {गीता.[लङ्] 277.02} प्रेम पुलकि, पहिचानिकै पदपदुम नयो है | {गीता.[लङ्] 277.02} कह्यो न परत जेहि भाँति दुहू भाइन {गीता.[लङ्] 277.02} सनेहसों सो उर लाय लयो है || {गीता.[लङ्] 277.03} समाचार कहि गहरु भो, तेंहि ताप तयो है | {गीता.[लङ्] 277.03} कुधर सहित चढ़ौ बिसिष, बेगि पठवौं, सुनि {गीता.[लङ्] 277.03} हरि हिय गरब गूढ़ उपयो है || {गीता.[लङ्] 277.04} तीरतें उतरि जस कह्यो चहै, गुनगननि जयो है | {गीता.[लङ्] 277.04} धनि भरत! धनि भरत! करत भयो, {गीता.[लङ्] 277.04} मगन मौन रह्यो मन अनुराग रयो है || {गीता.[लङ्] 277.05} यह जलनिधि खन्यो, मथ्यो, लँघ्यो, बाँध्यो, अँचयो है | {गीता.[लङ्] 277.05} तुलसिदास रघुबीर बन्धु-महिमाको सिन्धु {गीता.[लङ्] 277.05} तरि को कबि पार गयो है ?|| {गीता.[लङ्] 278.01} होतो नहि जौ जग जनम भरतको | {गीता.[लङ्] 278.01} तौ, कपि कहत, कृपान-धार मग चलि आचरत बरत को ?|| {गीता.[लङ्] 278.02} धीरज-धरम धरनिधर-धुरहूँतें गुर धुर धरनि धरत को ?| {गीता.[लङ्] 278.02} सब सदगुन सनमानि आनि उर, अघ-औगुन निदरत को ?|| {गीता.[लङ्] 278.03} सिवहु न सुगम सनेह रामपद सुजननि सुलभ करत को ?| {गीता.[लङ्] 278.03} सृजि निज जस-सुरतरु तुलसी कहँ, अभिमत फरनि फरत को ?|| {गीता.[लङ्] 279.01} सुनि रन घायल लषन परे हैं | {गीता.[लङ्] 279.01} स्वामिकाज सङ्ग्राम सुभटसों लोहे ललकारि लरे हैं || {गीता.[लङ्] 279.02} सुवन-सोक, सन्तोष सुमित्रहि, रघुपति-भगति बरे हैं | {गीता.[लङ्] 279.02} छिन-छिन गात सुखात, छिनहिं छिन हुलसत होत हरे हैं || {गीता.[लङ्] 279.03} कपिसों कहति सुभाय, अंबके अंबक अंबु भरे हैं | {गीता.[लङ्] 279.03} रघुनन्दन बिनु बन्धु कुअवसर, जद्यपि धनु दुसरे हैं || {गीता.[लङ्] 279.04} "तात! जाहु कपि सँग, रिपुसूदन उठि कर जोरि खरे हैं | {गीता.[लङ्] 279.04} प्रमुदित पुलकि पैन्त पूरे जनु बिधिबस सुढर ढरे हैं || {गीता.[लङ्] 279.05} अंब-अनुजगति लखि पवनज-भरतादि गलानि गरे हैं | {गीता.[लङ्] 279.05} तुलसी सब समुझाइ मातु तेहि समय सेचत करे हैं || {गीता.[लङ्] 280.01} बिनय सुनायबी परि पाय | {गीता.[लङ्] 280.01} कहौं कहा, कपीस! तुम्ह सुचि, सुमति, सुहृद सुभाय || {गीता.[लङ्] 280.02} स्वामि-सङ्कट-हेतु हौं जड़ जननि जनम्यो जाय | {गीता.[लङ्] 280.02} समौ पाइ, कहाइ सेवक घट्यो तौ न सहाय || {गीता.[लङ्] 280.03} कहत सिथिल सनेह भो, जनु धीर घायल घाय | {गीता.[लङ्] 280.03} भरत-गति लखि मातु सब रहि ज्यौं गुड़ी बिनु बाय || {गीता.[लङ्] 280.04} भेण्ट कहि कहिबो, कह्यो यों कठिन-मानस माय | {गीता.[लङ्] 280.04} "लाल! लोने लषन-सहित सुललित लागत नाँय || {गीता.[लङ्] 280.05} देखि बन्धु-सनेह, अंब सुभाउ, लषन-कुठाय | {गीता.[लङ्] 280.05} तपत तुलसी तरनि-त्रासुक एहि नये तिहुँ ताय || {गीता.[लङ्] 281.01} हृदय घाउ मेरे पीर रघुबीरै | {गीता.[लङ्] 281.01} पाइ सजीवन, जागि कहत यों प्रेमपुलकि बिसराय सरीरै || {गीता.[लङ्] 281.02} मोहि कहा बूझत पुनि पुनि, जैसे पाठ-अरथ-चरचा कीरै | {गीता.[लङ्] 281.02} सोभा-सुख, छति-लाहु भूपकहँ, केवल कान्ति-मोल हीरै || {गीता.[लङ्] 281.03} तुलसी सुनि सौमित्रि-बचन सब धरि न सकत धीरौ धीरै | {गीता.[लङ्] 281.03} उपमा राम-लषनकी प्रीतिकी क्यों दीजै खीरै-नीरै || {गीता.[लङ्] 282.01} विजयी राम {गीता.[लङ्] 282.राग} कान्हरा {गीता.[लङ्] 282.01} राजत राम काम-सुत-सुन्दर | {गीता.[लङ्] 282.01} रिपु रन जीति अनुज सँग सोभित, फेरत चाप-बिसिष बनरुह-कर || {गीता.[लङ्] 282.02} स्याम सरीर रुचिर श्रम-सीकर, सोनित-कन बिच बीच मनोहर | {गीता.[लङ्] 282.02} जनु खद्योत-निकर, हरिहित-गन, भ्राचत मरकत-सैल-सिखरपर || {गीता.[लङ्] 282.03} घायल बीर बिराजत चहुँ दिसि, हरषित सकल रिच्छ अरु बनचर | {गीता.[लङ्] 282.03} कुसुमित किंसुक-तरु समूह महँ, तरुन तमाल बिमाल बिटप बर || {गीता.[लङ्] 282.04} राजिव-नयन बिलोकि कृपा करि, किए अभय मुनि-नाग, बिबुध-नर | {गीता.[लङ्] 282.04} तुलसिदास यह रूप अनुपम हिय-सरोज बसि दुसह बिपतिहर || {गीता.[लङ्] 283.01} अयोध्यामें प्रतीक्षा {गीता.[लङ्] 283.राग} आसावरी {गीता.[लङ्] 283.01} अवधि आजु किधौं औरो दिन ह्वैहै | {गीता.[लङ्] 283.01} चढ़ि धौरहर बिलोकि दखिन दिसि, बूझ धौं पथिक कहाँते आये वै हैं || {गीता.[लङ्] 283.02} बहुरि बिचारि हारि हिय सोचति, पुलकि गात लागे लोचन च्वैहैं | {गीता.[लङ्] 283.02} निज बासरनि बरष पुरवैगो बिधि, मेरे तहाँ करम कठिन कृत क्वैहैं || {गीता.[लङ्] 283.03} बन रघुबीर, मातु गृह जीवति, निलज प्रान सुनि सुनि सुख स्वैहैं | {गीता.[लङ्] 283.03} तुलसिदास मो-सी कठोर-चित कुलिस सालभञ्जनि को ह्वैहैं || {गीता.[लङ्] 284.01} आली, अब राम-लषन कित ह्वै हैं | {गीता.[लङ्] 284.01} चित्रकूट तज्यौ तबतें न लही सुधि, बधू-समेत कुसल सुत द्वै हैं || {गीता.[लङ्] 284.02} बारि बयारि, बिषम हिम-आतप सहि बिनु बसन भूमितल स्वै हैं | {गीता.[लङ्] 284.02} सन्द-मूल, फल-फूल असन बन, भोजन समय मिलत कैसे वैहैं || {गीता.[लङ्] 284.03} जिन्हहि बिलकि सोचिहैं लता-द्रुम, खग-मृग-मुनि लोचन जल च्वैहैं | {गीता.[लङ्] 284.03} तुलसिदास तिन्हकी जननि हौं, मो-सी निठुर-चित औरो कहुँ ह्वैहैं || {गीता.[लङ्] 285.01} बैठी सगुन मनावति माता | {गीता.[लङ्] 285.01} कब ऐहैं मेरे बाल कुसल घर, कहहु, काग! फुरि बाता || {गीता.[लङ्] 285.02} दूध-भातकी दोनी दैहौं, सोने चोञ्च मढ़ैहौं | {गीता.[लङ्] 285.02} जब सिय-सहित बिलोकि नयन भरि राम-लषन उर लैहौं || {गीता.[लङ्] 285.03} अवधि समीप जानि जननी जिय अति आतुर अकुलानी | {गीता.[लङ्] 285.03} गनक बोलाइ, पाँय परि पूछति प्रेम मगन मृदु बानी || {गीता.[लङ्] 285.04} तेहि अवसर कोउ भरत निकटतें समाचार लै आयो | {गीता.[लङ्] 285.04} प्रभु-आगमन सुनत तुलसी मनो मीन मरत जल पायो || {गीता.[लङ्] 286.01} छेमकरी! बलि, बोलि सुबानी | {गीता.[लङ्] 286.01} कुसल छेम सिय राम-लषन कब ऐहैं, अंब! अवध रजधानी || {गीता.[लङ्] 286.02} ससिमुखि, कुङ्कुम-बरनि, सुलोचनि, मोचनि सोचनि बेद बखानी | {गीता.[लङ्] 286.02} देवि! दया करि देहि दरसफल, जोरि पानि बिनवहिं सब रानी || {गीता.[लङ्] 286.03} सुनि सनेहमय बचन, निकट ह्वै, मञ्जुल मण्डल कै मड़रानी | {गीता.[लङ्] 286.03} सुभ मङ्गल आनन्द गगन-धुनि अकनि-अकनि उर-जरनि जुड़ानी || {गीता.[लङ्] 286.04} फरकन लगे सुअंग बिदिसि दिसि, मन प्रसन्न, दुख-दसा सिरानी | {गीता.[लङ्] 286.04} करहिं प्रनाम सप्रेम पुलकि तनु, मानि बिबिध बलि सगुन सयानी || {गीता.[लङ्] 286.05} तेहि अवसर हनुमान भरतसों कही सकल कल्यान-कहानी | {गीता.[लङ्] 286.05} तुलसिदास सोइ चाह सजीवनि बिषम बियोग ब्यथा बड़ि भानी || {गीता.[लङ्] 287.01} अयोध्यामें आनन्द {गीता.[लङ्] 287.राग} धनाश्री {गीता.[लङ्] 287.01} सुनियत सागर सेतु बँधायो | {गीता.[लङ्] 287.01} कोसलपतिकी कुसल सकल सुधि कोउ इक दुत भरत पहँ ल्यायो || {गीता.[लङ्] 287.02} बध्यो बिराध, त्रिसिर, खर-दूषन सूर्पनखाको रूप नसायो | {गीता.[लङ्] 287.02} हति कबन्ध, बल-अंध बालि दलि, कृपासिन्धु सुग्रीव बसायो || {गीता.[लङ्] 287.03} सरनागत अपनाइ बिभीषन, रावन सकुल समूल बहायो | {गीता.[लङ्] 287.03} बिबुध-समाज निवाजि, बाँह दैं बन्दिछोर बर बिरद कहायो || {गीता.[लङ्] 287.04} एक-एकसों समाचार सुनि नगर लोग जहँ तहँ सब धायो | {गीता.[लङ्] 287.04} घन-धुनि अकनि मुदित मयूर-ज्यों, बूड़त जलधि पार-सो पायो || {गीता.[लङ्] 287.05} "अवधि आजु यौं कहत परसपर, बेगि बिमान निकट पुर आयो | {गीता.[लङ्] 287.05} उतरि अनुज-अनुगनि समेत प्रभु गुर-द्विजगन सिर नायो || {गीता.[लङ्] 287.06} जो जेहि जोग राम तेहि बिधि मिलि, सबके मन अति मोद बढ़ायो | {गीता.[लङ्] 287.06} भेण्टी मातु, भरत भरतानुज, क्यों कहौं प्रेम अमित अनमायो || {गीता.[लङ्] 287.07} तेही दिन मुनिबृन्द अनन्दित तुरत तिलकको साज सजायो | {गीता.[लङ्] 287.07} महाराज रघुबंस-नाथको सादर तुलसिदास गुन गायो || {गीता.[लङ्] 288.01} राज्याभिषेक {गीता.[लङ्] 288.राग} जैतश्री {गीता.[लङ्] 288.01} रन जीति राम राउ आए | {गीता.[लङ्] 288.01} सानुज सदल ससीय कुसल आजु, अवध आनन्द-बधाए || {गीता.[लङ्] 288.02} अरिपुर जारि, उजारि, मारि रिपु, बिबुध सुबास बसाए | {गीता.[लङ्] 288.02} धरनि-धेनु, महिदेव-साधु, सबके सब सोच नसाए || {गीता.[लङ्] 288.03} दई लङ्क, थिर थपे बिभीषन, बचन-पियूष पिआए | {गीता.[लङ्] 288.03} सुधा सीञ्चि कपि, कृपा नगर-नर-नारि निहारि जिआए || {गीता.[लङ्] 288.04} मिलि गुर, बन्धु, मातु, जन, परिजन, भए सकल मन भाए | {गीता.[लङ्] 288.04} दरस-हरस दसचारि बरसके दुख पलमें बिसराए || {गीता.[लङ्] 288.05} बोलि सचिव सुचि, सोधि सुदिन, मुनि मङ्गल-साज सजाए | {गीता.[लङ्] 288.05} महाराज-अभिषेक बरषि सुर सुमन निसान बजाए || {गीता.[लङ्] 288.06} लै लै भेण्ट नृप-अहिप-लोकपति अति सनेह सिर नाए | {गीता.[लङ्] 288.06} पूजि, प्रीति पहिचानि राम आदरे अधिक, अपनाए || {गीता.[लङ्] 288.07} दान मान सनमानि जानि रुचि, जाचक जन पहिराए | {गीता.[लङ्] 288.07} गए सोक-सर सूखि, मोद-सरिता-समुद्र गहिराए || {गीता.[लङ्] 288.08} प्रभु-प्रताप-रबि अहित-अमङ्गल-अघ-उलूक-तम ताए | {गीता.[लङ्] 288.08} किये बिसोक हित-कोक-कोकनद लोक सुजस सुभ छाए || {गीता.[लङ्] 288.09} रामराज कुलकाज सुमङ्गल, सबनि सबै सुख पाए | {गीता.[लङ्] 288.09} देहिं असीस भूमिसुर प्रमुदित, प्रजा प्रमोद बढ़ाए || {गीता.[लङ्] 288.10} आस्रम-धरम-बिभाग बेदपथ पावन लोग चलाए | {गीता.[लङ्] 288.10} धरम-निरत, सिय-राम-चरन-रत, मनहु राम-सिय-जाए || {गीता.[लङ्] 288.11} कामधेनु महि, बिटप कामतरु, कोउ बिधि बाम न लाये | {गीता.[लङ्] 288.11} ते तब, अब तुलसी तेउ जिन्ह हित सहित राम-गुन गाये || {गीता.[लङ्] 289.राग} टोड़ी {गीता.[लङ्] 289.01} आजु अवध आनन्द-बधावन, रिपु रन जीति राम आए | {गीता.[लङ्] 289.01} सजि सुबिमान निसान बजावत मुदित देव देखन धाए || {गीता.[लङ्] 289.02} घर-घर चारु चौक, चन्दन-मनि, मङ्गल-कलस सबनि साजे | {गीता.[लङ्] 289.02} ध्वज-पताक, तोरन, बितानबर, बिबिध भाँति बाजन बाजे || {गीता.[लङ्] 289.03} राम-तिलक सुनि दीप दीपके नृप आए उपहार लिये | {गीता.[लङ्] 289.03} सीयसहित आसीन सिंहासन निरखि जोहारत हरष हिये || {गीता.[लङ्] 289.04} मङ्गलगान, बेदधुनि, जयधुनि, मुनि-असीस-धुनि भुवन भरे | {गीता.[लङ्] 289.04} बरषि सुमन सर-सिद्ध प्रसंसत, सबके सब सन्ताप हरे || {गीता.[लङ्] 289.05} राम-राज भै कामधेनु महि, सुख सम्पदा लोक छाए | {गीता.[लङ्] 289.05} जनम जनम जानकीनाथके गुनगन तुलसिदास गाये || {गीता.[उत्त्] 290.01} गीतावली {गीता.[उत्त्] 290.01} उत्तरकाण्ड {गीता.[उत्त्] 290.01} रामराज्य {गीता.[उत्त्] 290.राग} सोरठ {गीता.[उत्त्] 290.01} बनतें आइकै राजा राम भए भुआल | {गीता.[उत्त्] 290.01} मुदित चौदह भुअन, सब सुख सुखी सब सब काल || {गीता.[उत्त्] 290.02} मिटे कलुष-कलेस-कुलषन, कपट-कुपथ-कुचाल | {गीता.[उत्त्] 290.02} गए दारिद, दोष दारुन, दम्भ-दुरित-दुकाल || {गीता.[उत्त्] 290.03} कामधुक महि, कामतरु तरु, उपल मनिगन लाल | {गीता.[उत्त्] 290.03} नारि-नर तेहि समय सुकृती, भरे भाग सुभाल || {गीता.[उत्त्] 290.04} बरन-आश्रम-धरमरत, मन बचन बेष मराल | {गीता.[उत्त्] 290.04} राम-सिय-सेवक-सनेही, साधु, सुमुख, रसाल || {गीता.[उत्त्] 290.05} राम-राज-समाज बरनत सिद्ध-सुर-दिगपाल | {गीता.[उत्त्] 290.05} सुमिरि सो तुलसी अजहुँ हिय हरष होत बिसाल || {गीता.[उत्त्] 291.01} रामरूप-वर्णन {गीता.[उत्त्] 291.राग} ललित {गीता.[उत्त्] 291.01} भोर जानकी-जीवन जागे | {गीता.[उत्त्] 291.01} सूत मागध, प्रबीन, बेनु-बीना-धुनि द्वारे, गायक सरस राग रागे || {गीता.[उत्त्] 291.02} स्यामल सलोने गात, आलसबस जँभात प्रिया प्रेमरस पागे | {गीता.[उत्त्] 291.02} उनीन्दे लोचन चारु, मुख-सुखमा-सिङ्गार हेरि हारे मार भूरि भागे || {गीता.[उत्त्] 291.03} सहज सुहाई छबि, उपमा न लहैं कबि, मुदित बिलोकन लागे | {गीता.[उत्त्] 291.03} तुलसिदास निसिबासर अनूप रूप रहत प्रेम-अनुरागे || {गीता.[उत्त्] 292.राग} कल्याण {गीता.[उत्त्] 292.01} रघुपति राजीवनयन, सोभातनु कोटि मयन, {गीता.[उत्त्] 292.01} करुनारस-अयन चयन-रूप भूप, माई | {गीता.[उत्त्] 292.01} देखो सखि अतुलित छबि, सन्त-कञ्ज-कानन रबि, {गीता.[उत्त्] 292.01} गावत कल कीरति कबि-कोबिद-समुदाई || {गीता.[उत्त्] 292.02} मज्जन करि सरजुतीर ठाढ़े रघुबंसबीर, {गीता.[उत्त्] 292.02} सेवत पदकमल धीर निरमल चित लाई | {गीता.[उत्त्] 292.02} ब्रह्ममण्डली-मुनीन्द्रबृन्द-मध्य इंदुबदन {गीता.[उत्त्] 292.02} राजत सुखसदन लोकलोचन-सुखदाई || {गीता.[उत्त्] 292.03} बिथुरित सिररुह-बरूथ कुञ्चित, बिच सुमन-जूथ, {गीता.[उत्त्] 292.03} मनिजुत सिसु-फनि-अनीक ससि समीप आई | {गीता.[उत्त्] 292.03} जनु सभीत दै अँकोर राखे जुग रुचिर मोर, {गीता.[उत्त्] 292.03} कुण्डल-छबि निरखि चोर सकुचत अधिकाई || {गीता.[उत्त्] 292.04} ललित भ्रुकुटि, तिलक भाल, चिबुक-अधर-द्विज रसाल, {गीता.[उत्त्] 292.04} हास चारुतर, कपोल, नासिका सुहाई | {गीता.[उत्त्] 292.04} मधुकर जुग पङ्कज बिच, सुक बिलोक नीरजपर {गीता.[उत्त्] 292.04} लरत मधुप-अवलि मानो बीच कियो जाई || {गीता.[उत्त्] 292.05} सुन्दर पटपीत बिसद, भ्राजत बनमाल उरसि, {गीता.[उत्त्] 292.05} तुलसिका-प्रसून-रचित, बिबिध-बिधि बनाई | {गीता.[उत्त्] 292.05} तरु-तमाल अधबिच जनु त्रिबिध कीर-पाँति-रुचिर, {गीता.[उत्त्] 292.05} हेमजाल अंतर परि तातें न उड़ाई || {गीता.[उत्त्] 292.06} सङ्कर-हृदि-पुण्डरीक निसि बस हरि-चञ्चरीक, {गीता.[उत्त्] 292.06} निर्ब्यलीक-मानस-गृह सन्तत रहे छाई | {गीता.[उत्त्] 292.06} अतिसय आनन्दमूल तुलसिदास सानुकूल, {गीता.[उत्त्] 292.06} हरन सकल सूल, अवध-मण्डन रघुराई || {गीता.[उत्त्] 293.01} राजत रघुबीर धीर, भञ्जन भव-भीर, पीर- {गीता.[उत्त्] 293.01} हरन सकल सरजुतीर निरखहु, सखि! सोहैं | {गीता.[उत्त्] 293.01} सङ्ग अनुज मनुज-निकर, दनुज-बल-बिभङ्ग-करन; {गीता.[उत्त्] 293.01} अंग-अंग छबि अनङ्ग अगनित मन मोहैं || {गीता.[उत्त्] 293.02} सुखमा-सुख-सील-अयन नयन निरखि निरखि नील {गीता.[उत्त्] 293.02} कुञ्चित कच, कुण्डल कल, नासिका चित पोहैं | {गीता.[उत्त्] 293.02} मनहु इंदुबिम्ब मध्य कञ्ज-मीन-खञ्जन लखि {गीता.[उत्त्] 293.02} मधुप-मकर-कीर आए तकि तकि निज गौहैं || {गीता.[उत्त्] 293.03} ललित गण्ड-मण्डल, सुबिसाल भाल तिलक झलक {गीता.[उत्त्] 293.03} मञ्जुतर मयङ्क-अंक रुचिर बङ्क भौहैं | {गीता.[उत्त्] 293.03} अरुन अधर, मधुर बोल, दसन-दमक दामिनि दुति, {गीता.[उत्त्] 293.03} हुलसति हिय हँसनि चारु चितवनि तिरछौहैं || {गीता.[उत्त्] 293.04} कम्बुकण्ठ, भुज बिसाल उरसि तरुन तुलसिमाल, {गीता.[उत्त्] 293.04} मञ्जुल मुकतावलि जुत जागति जिय जोहैं | {गीता.[उत्त्] 293.04} जनु कलिन्द-नन्दिनि मनि-इंद्रनील-सिखर परसि {गीता.[उत्त्] 293.04} धँसति लसति हंससेनि-सङ्कुल अधिकौहैं || {गीता.[उत्त्] 293.05} दिब्यतर दुकूल भब्य, नब्य रुचिर चम्पक चय, {गीता.[उत्त्] 293.05} चञ्चला-कलाप, कनक-निकर अलि! किधौं हैं | {गीता.[उत्त्] 293.05} सज्जन-चष-झष-निकेत, भूषन-मनिगन समेत, {गीता.[उत्त्] 293.05} रूप-जलधि-बपुष लेत मन-गयन्द बोहैं || {गीता.[उत्त्] 293.06} अकनि बचन-चातुरी तुरीय पेखि प्रेम-मगन {गीता.[उत्त्] 293.06} पग न परत इत, उत, सब चकित तेहि समौ हैं | {गीता.[उत्त्] 293.06} तुलसिदास यह सुधि नहि कौनकी, कहाँतें आई , {गीता.[उत्त्] 293.06} कौन काज, काके ढिग, कौन ठाउँ को हैं || {गीता.[उत्त्] 294.01} {गीता.[उत्त्] 294.01} देखु सखि! आजु रघुनाथ-सोभा बनी | {गीता.[उत्त्] 294.01} नील-नीरद-बरन बपुष भुवनाभरन, {गीता.[उत्त्] 294.01} पीत-अंबर-धरन हरन दुति-दामिनि || {गीता.[उत्त्] 294.02} सरजु मज्जन किए, सङ्ग सज्जन लिए, {गीता.[उत्त्] 294.02} हेतु जनपर हिये, कृपा कोमल घनी | {गीता.[उत्त्] 294.02} सजनि आवत भवन मत्त-गजवर, गवन, {गीता.[उत्त्] 294.02} लङ्क मृगपति ठवनि कुँवर कोसलधनी || {गीता.[उत्त्] 294.03} सघन चिक्कन कुटिल चिकुर बिलुलित मृदुल, {गीता.[उत्त्] 294.03} करनि बिबरत चतुर, सरस सुषमा जनी | {गीता.[उत्त्] 294.03} ललित अहि-सिसु-निकर मनहु ससि सन समर {गीता.[उत्त्] 294.03} लरत, धरहरि करत रुचिर जनु जुग फनी || {गीता.[उत्त्] 294.04} भाल भ्राजत तिलक, जलज लोचन, पलक, {गीता.[उत्त्] 294.04} चारु भ्रू, नासिका सुभग सुक-आननी | {गीता.[उत्त्] 294.04} चिबुक सुन्दर, अधर अरुन, द्विज-दुति सुघर, {गीता.[उत्त्] 294.04} बचन गम्भीर, मृदुहास भव-भाननी || {गीता.[उत्त्] 294.05} स्रवन कुण्डल बिमल गण्ड मण्डित चपल, {गीता.[उत्त्] 294.05} कलित कलकान्ति अति भाँति कछु तिन्ह तनी | {गीता.[उत्त्] 294.05} जुगल कञ्चन-मकर मनहु बिधुकर मधुर {गीता.[उत्त्] 294.05} पियत पहिचानि करि सिन्धुकीरति भनी || {गीता.[उत्त्] 294.06} उरसि राजत पदिक, ज्योति रचना अधिक, {गीता.[उत्त्] 294.06} माल सुबिसाल चहुँ पास बनि गजमनी | {गीता.[उत्त्] 294.06} स्याम नव जलदपर निरखि दिनकर-कला {गीता.[उत्त्] 294.06} कौतुकी मनहुँ रही घेरि उडुगन-अनी || {गीता.[उत्त्] 294.07} मन्दिरनिपर खरी नारि आनँद-भरी, {गीता.[उत्त्] 294.07} निरखि बरषहिं बिपुल कुसुम कुङ्कुम-कनी | {गीता.[उत्त्] 294.07} दास तुलसी राम परम करुनाधाम, {गीता.[उत्त्] 294.07} काम-सतकोटि-मद हरत छबि आपनी || {गीता.[उत्त्] 295.01} आजु रघुबीर-छबि जात नहि कछु कही | {गीता.[उत्त्] 295.01} सुभग सिंहासनासीन सीतारवन, {गीता.[उत्त्] 295.01} भुवन-अभिराम, बहु काम सोभा सही || {गीता.[उत्त्] 295.02} चारु चामर-व्यजन, छत्र-मनिगन बिपुल {गीता.[उत्त्] 295.02} दाम-मुकुतावली-जोति जगमगि रही | {गीता.[उत्त्] 295.02} मनहुँ राकेस सँग हंस-उडुगन-बरहि {गीता.[उत्त्] 295.02} मिलन आए हृदय जानि निज नाथ ही || {गीता.[उत्त्] 295.03} मुकुट सुन्दर सिरसि, भालबर, तिलक-भ्रू, {गीता.[उत्त्] 295.03} कुटिल कच, कुण्डलनि परम आभा लही | {गीता.[उत्त्] 295.03} मनहुँ हर-डर जुगल मारध्वजके मकर {गीता.[उत्त्] 295.03} लागि स्रवननि करत मेरुकी बतकही || {गीता.[उत्त्] 295.04} अरुन-राजीव-दल-नयन करुना-अयन, {गीता.[उत्त्] 295.04} बदन सुषमासदन, हास त्रय-तापही | {गीता.[उत्त्] 295.04} बिबिध कङ्कन हार, उरसि गजमनि-माल, {गीता.[उत्त्] 295.04} मनहुँ बग-पाँति जुग मिलि चली जलदही || {गीता.[उत्त्] 295.05} पीत निरमल चैल, मनहुँ मरकत सैल, {गीता.[उत्त्] 295.05} पृथुल दामिनि रही छाइ तजि सहजही | {गीता.[उत्त्] 295.05} ललित सायक-चाप, पीन भुज बल अतुल {गीता.[उत्त्] 295.05} मनुजतनु दनुजबन-दहन, मण्डन-मही || {गीता.[उत्त्] 295.06} जासु गुन-रूप नहि कलित, निरगुन सगुन, {गीता.[उत्त्] 295.06} सम्भु, सनकादि, सुक भगति दृढ़ करि गही | {गीता.[उत्त्] 295.06} दास तुलसी राम-चरन-पङ्कज सदा {गीता.[उत्त्] 295.06} बचन मन करम चहै प्रीति नित निरबही || {गीता.[उत्त्] 296.01} राम राजराजमौलि मुनिबर-मन-हरन, सरन- {गीता.[उत्त्] 296.01} लायक, सुखदायक रघुनायक देखौ री | {गीता.[उत्त्] 296.01} लोक-लोचनाभिराम, नीलमनि-तमाल-स्याम, {गीता.[उत्त्] 296.01} रूप-सील-धाम, अंग छबि अनङ्ग को री ?|| {गीता.[उत्त्] 296.02} भ्राजत सिर मुकुट पुरट-निरमित मनि रचित चारु, {गीता.[उत्त्] 296.02} कुञ्चित कच रुचिर परम, सोभा नहि थोरी | {गीता.[उत्त्] 296.02} मनहुँ चञ्चरीक-पुञ्ज कञ्जबृन्द प्रीति लागि {गीता.[उत्त्] 296.02} गुञ्जत कल गान तान दिनमनि रिझयो री || {गीता.[उत्त्] 296.03} अरुनकञ्ज-दल-बिसाल लोचन, भ्रू-तिलकभाल, {गीता.[उत्त्] 296.03} मण्डित स्रुति कुण्डल बर सुन्दरतर जोरी | {गीता.[उत्त्] 296.03} मनहुँ सम्बरारि मारि, ललित मकर-जुग बिचारि, {गीता.[उत्त्] 296.03} दीन्हें ससिकहँ पुरारि भ्राजत दुहुँ ओरी || {गीता.[उत्त्] 296.04} सुन्दर नासा-कपोल, चिबुक, अधर अरुन, बोल {गीता.[उत्त्] 296.04} मधुर, दसन राजत जब चितवत मुख मोरी | {गीता.[उत्त्] 296.04} कञ्ज-कोस भीतर जनु कञ्जराज-सिखर-निकर, {गीता.[उत्त्] 296.04} रुचिर रचित बिधि बिचित्र तड़ित-रङ्ग-बोरी || {गीता.[उत्त्] 296.05} कम्बुकण्ठ उर बिसाल तुलसिका नवीन माल, {गीता.[उत्त्] 296.05} मधुकर बर-बास-बिबस, उपमा सुनु सो री | {गीता.[उत्त्] 296.05} जनु कलिन्दजा सुनील सैलतें धसी समीप, {गीता.[उत्त्] 296.05} कन्द-बृन्द बरसत छबि मधुर घोरि घोरी || {गीता.[उत्त्] 296.06} निरमल अति पीत चैल, दामिनि जनु जलद नील {गीता.[उत्त्] 296.06} राखी निज सोभाहित बिपुल बिधि निहोरी | {गीता.[उत्त्] 296.06} नयनन्हिको फल बिसेष ब्रह्म अगुन सगुन बेष, {गीता.[उत्त्] 296.06} निरखहु तजि पलक, सफल जीवन लेखौ री || {गीता.[उत्त्] 296.07} सुन्दर सीतासमेत सोभित करुनानिकेत, {गीता.[उत्त्] 296.07} सेवक सुख देत, लेत चितवत चित चोरी | {गीता.[उत्त्] 296.07} बरनत यह अमित रूप थकित निगम-नागभूप, {गीता.[उत्त्] 296.07} तुलसिदास छबि बिलोकि सारद भै भोरी || {गीता.[उत्त्] 297.राग} केदारा {गीता.[उत्त्] 297.01} सखि! रघुनाथ-रूप निहारु | {गीता.[उत्त्] 297.01} सरद-बिधु रबि-सुवन मनसिज-मान भञ्जनिहारु || {गीता.[उत्त्] 297.02} स्याम सुभग सरीर जन-मन-काम-पूरनिहारु | {गीता.[उत्त्] 297.02} चारुचन्दन मनहु मरकत-सिखर लसत निहारु || {गीता.[उत्त्] 297.03} रुचिर उर उपबीत राजत पदिक गजमनि-हारु | {गीता.[उत्त्] 297.03} मनहु सुरधनु नखतगन बिच तिमिर-भञ्जनिहारु || {गीता.[उत्त्] 297.04} बिमल पीत दुकूल दामिनि-दुति-बिनिन्दनिहारु | {गीता.[उत्त्] 297.04} बदन सुषमासदन सोभित मदन-मोहनिहारु || {गीता.[उत्त्] 297.05} सकल अंग अनूप, नहिं कोउ सुकबि बरननिहारु | {गीता.[उत्त्] 297.05} दासतुलसी निखतहि सुख लहत निरखनिहारु || {गीता.[उत्त्] 298.01} सखि! रघुबीर मुख-छबि देखु | {गीता.[उत्त्] 298.01} चित्त-भीति सुप्रिति-रङ्ग सुरूपता अवरेखु || {गीता.[उत्त्] 298.02} नयन-सुषमा निरखि नागरि! सफल जीवन लेखु | {गीता.[उत्त्] 298.02} मनहुँ बिधि जुग जलज बिरचे ससि सुपूरन मेखु || {गीता.[उत्त्] 298.03} भ्रकुटि भाल बिसाल राजत रुचिर-कुङ्कुम-रेखु | {गीता.[उत्त्] 298.03} भ्रमर द्वै रबिकिरनि ल्याए करन जनु उनमेखु || {गीता.[उत्त्] 298.04} सुमुखि! केस सुदेस सुन्दर सुमन-सञ्जुत पेषु | {गीता.[उत्त्] 298.04} मनहुँ उडुगन-निबह आए मिलन तम तजि द्वेषु || {गीता.[उत्त्] 298.05} स्रवन कुण्डल मनहु गुरु-कबि करत बाद बिसेषु | {गीता.[उत्त्] 298.05} नासिका, द्विज, अधर जनु रह्यो मदनु करि बहु बेषु || {गीता.[उत्त्] 298.06} रूप बरनि न सकत नारद-सम्भु, सारद-सेषु | {गीता.[उत्त्] 298.06} कहै तुलसीदास क्यों मतिमन्द सकल नरेषु || {गीता.[उत्त्] 299.राग} जैतश्री {गीता.[उत्त्] 299.01} देखौ, राघव-बदन बिराजत चारु | {गीता.[उत्त्] 299.01} जात न बरनि, बिलोकत ही सुख, मुख किधौं छबिबर नारि सिङ्गारु || {गीता.[उत्त्] 299.02} रुचिर चिबुक, रद-ज्योति अनूपम, अधर अरुन सित हास निहारु | {गीता.[उत्त्] 299.02} मनो ससिकर बस्यो चहत कमल महँ प्रगटत, दुरत, न बनत बिचारु || {गीता.[उत्त्] 299.03} नासिक सुभग मनहुँ सुक सुन्दर चितवत चकि आचरज अपारु | {गीता.[उत्त्] 299.03} कल कपोल, मृदु बोल मनोहर रीझि, चित चतुर अपनपौ वारु || {गीता.[उत्त्] 299.04} नयन सरोज, कुटिल कच, कुण्डल भ्रुकुटु, सुभाल तिलक सोभा-सारु | {गीता.[उत्त्] 299.04} मनहुँ केतुके मकर, चाप-सर गयो, बिसारि भयो मोहित मारु || {गीता.[उत्त्] 299.05} निगम-सेष, सारद, सुक, सङ्कर, बरनत रूप न पावत पारु | {गीता.[उत्त्] 299.05} तुलसिदास कहै, कहौ, धौं कौन बिधि अति लघुमति जड़ कूर गँवारु || {गीता.[उत्त्] 300.राग} ललित {गीता.[उत्त्] 300.01} आज रघुपति-मुख देखत लागत सुख {गीता.[उत्त्] 300.01} सेवक सुरुष, सोभा सरद-ससि सिहाई | {गीता.[उत्त्] 300.01} दसन-बसन लाल, बिसद हास रसाल {गीता.[उत्त्] 300.01} मानो हिमकर-कर राखे राजीव मनाई || {गीता.[उत्त्] 300.02} अरुन नैन बिसाल, ललित भ्रुकुटि, भाल {गीता.[उत्त्] 300.02} तिलक, चारु कपोल, चिबुक-नासा सुहाई | {गीता.[उत्त्] 300.02} बिथुरे कुटिल कच, मानहु मधु लालच अलि, {गीता.[उत्त्] 300.02} नलिन-जुगल उपर रहे लोभाई || {गीता.[उत्त्] 300.03} स्रवन सुन्दर, सम कुण्डल कल जुगम, {गीता.[उत्त्] 300.03} तुलसिदास अनूप, उपमा कही न जाई | {गीता.[उत्त्] 300.03} मानो मरकत सीप सुन्दर ससि समीप {गीता.[उत्त्] 300.03} कनक मकरजुत बिधि बिरची बनाई || {गीता.[उत्त्] 301.राग} भैरव {गीता.[उत्त्] 301.01} प्रातकाल रघुबीर-बदन-छबि चितै, चतुर चित मेरे | {गीता.[उत्त्] 301.01} होहिं बिबेक-बिलोचन निरमल सुफल सुसीतल तेरे || {गीता.[उत्त्] 301.02} भाल बिसाल बिकट भ्रुकुटी बिच तिलक-रेख रुचि राजै | {गीता.[उत्त्] 301.02} मनहुँ मदन तम तकि मरकत-धनु जुगुल कनक सर साजै || {गीता.[उत्त्] 301.03} रुचिर पलक लोचन जुग तारक स्याम, अरुन सित कोए | {गीता.[उत्त्] 301.03} जनु अलि नलिन-कोस महँ बन्धुक-सुमन सेज सजि सोए || {गीता.[उत्त्] 301.04} बिलुलित ललित कपोलनिपर कच मेचक कुटिल सुहाए | {गीता.[उत्त्] 301.04} मनो बिधुमहँ बनरुह बिलोकि अलि बिपुल सकौतुक आए || {गीता.[उत्त्] 301.05} सोभित स्रवन कनक-कुण्डल कल लम्बित बिबि भुजमूले | {गीता.[उत्त्] 301.05} मनहुँ केकि तकि गहन चहत जुग उरग इंदु प्रतिकूले || {गीता.[उत्त्] 301.06} अधर अरुनतर, दसन-पाँति बर, मधुर मनोहर हासा | {गीता.[उत्त्] 301.06} मनहुँ सोन सरसिज महँ कुलिसनि तड़ित सहित कृत बासा || {गीता.[उत्त्] 301.07} चारु चिबुक, सुकतुण्ड बिनिन्दक सुभग सून्नत नासा | {गीता.[उत्त्] 301.07} तुलसिदास छबिधाम राममुख सुखद, समन भवत्रासा || {गीता.[उत्त्] 302.राग} केदारा {गीता.[उत्त्] 302.01} सुमिरत श्रीरघुबीरजीकी बाहैं | {गीता.[उत्त्] 302.01} रोत सुगम भव-उदधि अगम अति, कोउ लाँघत, कोउ उतरत थाहैं || {गीता.[उत्त्] 302.02} सुन्दर-स्याम-सरीर-सैलतें धँसि जनु जुग जमुना अवगाहैं | {गीता.[उत्त्] 302.02} अमित अमल जल-बल परिपूरन, जनु जनमी सिँगार सविता हैं || {गीता.[उत्त्] 302.03} धारैं बान, कूल धनु, भूषन जलचर, भँवर सुभग सब घाहैं | {गीता.[उत्त्] 302.03} बिलसति बीचि बिजय-बिरदावलि, कर-सरोज सोहत सुषमा हैं || {गीता.[उत्त्] 302.04} सकल-भुवन-मङ्गल-मन्दिरके द्वार बिसाल सुहाई साहैं | {गीता.[उत्त्] 302.04} जे पूजी कौसिक-मख ऋषियनि, जनक-गनप, सङ्कर-गिरिजा हैं || {गीता.[उत्त्] 302.05} भवधनु दलि जानकी बिबाही, भए बिहाल नृपाल त्रपा हैं | {गीता.[उत्त्] 302.05} परसुपानि जिन्ह किये महामुनि जे चितए कबहू न कृपा हैं || {गीता.[उत्त्] 302.06} जातुधान-तिय जानि बियोगिनि दुखई सीय सुनाइ कुचाहैं | {गीता.[उत्त्] 302.06} जिन्ह रिपु मारि सुरारि-नारि तेइ सीस उघारि दिवाई धाहैं || {गीता.[उत्त्] 302.07} दसमुख-बिबस तिलोक लोकपति बिकल बिनाए नाक चना हैं | {गीता.[उत्त्] 302.07} सुबस बसे गावत जिन्हके जस अमर-नाग-नर सुमुखि सना हैं || {गीता.[उत्त्] 302.08} जे भुज बेद-पुरान, सेष-सुक-सारद सहित सनेह सराहैं | {गीता.[उत्त्] 302.08} कलपलताहुकी कलपलता बर, कामदुहहुकी कामदुहा हैं || {गीता.[उत्त्] 302.09} सरनागत-आरत-प्रनतनिको दै दै अभयपद ओर निबाहैं | {गीता.[उत्त्] 302.09} करि आईं, करिहैं, करती हैं तुलसिदास दासनिपर छाहैं || {गीता.[उत्त्] 303.राग} भैरव {गीता.[उत्त्] 303.01} रामचन्द्र-करकञ्ज कामतरु बामदेव-हितकारी | {गीता.[उत्त्] 303.01} सियसनेह-बर बेलि-बलित बर-प्रेम बन्धु बर बारी || {गीता.[उत्त्] 303.02} मञ्जुल मङ्गल-मूल मूल तनु, करज मनोहर साखा | {गीता.[उत्त्] 303.02} रोम परन, नख सुमन, सुफल सब काल सुजन-अभिलाषा || {गीता.[उत्त्] 303.03} अबिचल, अमल, अनामय, अबिरल ललित, रहित छल छाया | {गीता.[उत्त्] 303.03} समन सकल सन्ताप-पाप-रुज-मोह-मान-मद-माया || {गीता.[उत्त्] 303.04} सेवहिं सुचि मुनि भृङ्ग-बिहग मन-मुदित मनोरथ पाए | {गीता.[उत्त्] 303.04} सुमिरत हिय हुलसत तुलसी अनुराग उमगि गुन गाए || {गीता.[उत्त्] 304.01} रामचरन अभिराम कामप्रद तीरथ-राज बिराजै | {गीता.[उत्त्] 304.01} सङ्कर-हृदय-भगति-भूतलपर प्रेम-अछयबट भ्राजै || {गीता.[उत्त्] 304.02} स्यामबरन पद-पीठ, अरुन तल, लसति बिसद नखस्रेनी | {गीता.[उत्त्] 304.02} जनु रबि-सुता सारदा-सुरसरि मिलि चलीं ललित त्रिबेनी || {गीता.[उत्त्] 304.03} अंकुस-कुलिस-कमल-धुज सुन्दर भँवर तरङ्ग-बिलासा | {गीता.[उत्त्] 304.03} मज्जहिं सुर-सज्जन, मुनिजन-मन मुदित मनोहर बासा || {गीता.[उत्त्] 304.04} बिनु बिराग-जप-जाग-जोग-ब्रत, बिनु तप, बिनु तनु त्यागे | {गीता.[उत्त्] 304.04} सब सुख सुलभ सद्य तुलसी प्रभु-पद-प्रयाग अनुरागे || {गीता.[उत्त्] 305.राग} बिलावल {गीता.[उत्त्] 305.01} रघुबर-रूप बिलोकु, नेकु मन | {गीता.[उत्त्] 305.01} सकल लोक-लोचन-सुखदायक, नखसिख सुभग स्यामसुन्दर तन || {गीता.[उत्त्] 305.02} चारु चरन-तल-चिन्ह चारि फल चारि देत परचारि जानि जन | {गीता.[उत्त्] 305.02} राजत नख जनु कमल-दलनिपर अरुन-प्रभा-रञ्जित तुषार-कन || {गीता.[उत्त्] 305.03} जङ्घा-जानु आनु कदली उर, कटि किङ्किनि, पटपीत सुहावन | {गीता.[उत्त्] 305.03} रुचिर निषङ्ग, नाभि, रोमावलि, त्रिबलि, बलित उपमा कछु आव न || {गीता.[उत्त्] 305.04} भृगुपद-चिन्ह, पदिक, उर सोभित, मुकुतमाल, कुङ्कुम-अनुलेपन | {गीता.[उत्त्] 305.04} मनहुँ परसपर मिलि पङ्कज-रबि प्रगट्यो निज अनुराग, सुजस घन || {गीता.[उत्त्] 305.05} बाहु बिसाल ललित सायक-धनु, कर कङ्कन केयूर महाधन | {गीता.[उत्त्] 305.05} बिमल दुकूल-दलन दामिनि-दुति, यज्ञोपवीत लसत अति पावन || {गीता.[उत्त्] 305.06} कम्बुग्रीव, छबि सींव, चिबुक, द्विज, अधर, कपोल, बोल, भय-मोचन | {गीता.[उत्त्] 305.06} नासिक सुभग, कृपापरिपूरन तरुन अरुन राजीव बिलोचन || {गीता.[उत्त्] 305.07} कुटिल भ्रुकुटिबर, भाल तिलक रुचि, सुचि सुन्दरता स्रवन-बिभूषन | {गीता.[उत्त्] 305.07} मनहुँ मारि मनसिज पुरारि दिय ससिहि चाप सर-मकर अदूषन || {गीता.[उत्त्] 305.08} कुञ्चित कच, कञ्चन-किरीट सिर, जटित ज्योतिमय बहुबिधि मनिगन | {गीता.[उत्त्] 305.08} तुलसिदास रबिकुल रबि-छबि कबि कहि न सकत सुक-सम्भु-सहसफन || {गीता.[उत्त्] 306.राग} कान्हरा {गीता.[उत्त्] 306.01} देखो रघुपति-छबि अतुलित अति | {गीता.[उत्त्] 306.01} जनु तिलोक-सुषमा सकेलि बिधि राखी रुचिर अंग-अंगनि प्रति || {गीता.[उत्त्] 306.02} पदुमराग रुचि मृदु पदतल धुज-अंकुस-कुलिस-कमल यहि सूरति | {गीता.[उत्त्] 306.02} रही आनि चहुँ बिधि भगतिनिकी जनु अनुरागभरी अंतरगति || {गीता.[उत्त्] 306.03} सकल-सुचिन्ह-सुजन-सुखदायक, ऊरधरेख बिसेष बिराजति | {गीता.[उत्त्] 306.03} मनहुँ भानु-मण्डलहि सँवारत धर्यो सूत बिधि-सुत बिचित्रमति || {गीता.[उत्त्] 306.04} सुभग अँगुष्ठ, अंगुली अबिरल, कछुक अरुन नख-ज्योति जगमगति | {गीता.[उत्त्] 306.04} चरन-पीठ उन्नत नत पालक, गूढ़ गुलुफ, जङ्घा कदलीजति || {गीता.[उत्त्] 306.05} काम तून-तल-सरिस जानु जुग, उरु करिकर करभहि बिलखावति | {गीता.[उत्त्] 306.05} रसना रचित रतन चामीकर, पीत बसन कटि कसे सरसावति || {गीता.[उत्त्] 306.06} नाभी सर, त्रिवली निसेनिका, रोमराजिस सैवल-छबि पावति | {गीता.[उत्त्] 306.06} उर मुकुतामनि-माल मनोहर मनहु हंस-अवली उड़ि आवति || {गीता.[उत्त्] 306.07} हृदय पदिक, भृग-चरन चिन्हबर-बाहु बिसाल जानुलगि पहुँचति | {गीता.[उत्त्] 306.07} कल केयूर पूर कञ्चन-मनि, पहुँची मञ्जु कञ्जकर सोहति || {गीता.[उत्त्] 306.08} सुजव सुरेख सुनख अंगुलिजुत सुन्दर पानि मुद्रिका राजति | {गीता.[उत्त्] 306.08} अंगुलित्रान-कमान-बानछबि सुरनि सुखद, असुरनि उर सालति || {गीता.[उत्त्] 306.09} स्याम सरीर सुचन्दन-चरचित पीत दुकूल अधिक छबि छाजति | {गीता.[उत्त्] 306.09} नील जलदपर निरखि चन्द्रिका दुरनि त्यागि दामिनि जनु दमकति || {गीता.[उत्त्] 306.10} यज्ञोपबीत पुनीत बिराजत गूढ़ जत्रु बनि पीन अंस तति | {गीता.[उत्त्] 306.10} सुगढ़ पुष्ट उन्नत कृकाटिका, कम्बु-कण्ठ-सोभा मन मानति || {गीता.[उत्त्] 306.11} सरद-समय-सरसीरुह-निन्दक मुख सुषमा कछु कहत न बानति | {गीता.[उत्त्] 306.11} निरखतही नयननि निरुपम सुख, रबिसुत-मदन-सोम-दुति निदरित || {गीता.[उत्त्] 306.12} अरुन अधर, द्विजपाँति अनूपम, ललित हँसनि जनु मन आकरषति | {गीता.[उत्त्] 306.12} बिद्रुम-रचित बिमानमध्य जनु सुरमण्डली सुमन-चय-बरसति || {गीता.[उत्त्] 306.13} मञ्जुल चिबुक, मनोरम हनुथल, कल कपोल, नासा मन मोहति | {गीता.[उत्त्] 306.13} पङ्कज-मान-बिमोचन लोचन, चितवनि चारु अमृत-जल सीञ्चति || {गीता.[उत्त्] 306.14} केस सुदेस, गँभीर बचन बर स्रुतिकुण्डल-डोलनि जिय जागति | {गीता.[उत्त्] 306.14} लखि नवनील पयोद, रवित सुनि, रुचिर मोर जोरी जनु नाचति || {गीता.[उत्त्] 306.15} भौंहै बङ्क मयङ्क-अंक-रुचि, कुङ्कुमरेख भाल भलि भ्राजति | {गीता.[उत्त्] 306.15} सिरसि, हेम-हीरक-मानिकमय मुकुट-प्रभा सब भुवन प्रकासति || {गीता.[उत्त्] 306.16} बरनत रूप पार नहिं पावत निगम-सेष-सुक-सङ्कर-भारति | {गीता.[उत्त्] 306.16} तुलसिदास केहि बिधि बखानि कहै यह मन-बचन अगोचर मूरति || {गीता.[उत्त्] 307.01} राम-हिण्डोला {गीता.[उत्त्] 307.राग} मलार {गीता.[उत्त्] 307.01} आली री! राघोके रुचिर हिण्डोलना झूलन जैए || {गीता.[उत्त्] 307.01} फटिक-भीति सुचारु चहुँ दिसि, मञ्जु मनिमय पौरि | {गीता.[उत्त्] 307.01} गच काँच लखि मन नाच सिखि जनु, पाँचसर-सुफँसौरि || {गीता.[उत्त्] 307.01} तोरन-बितान-पताक-चामर-धुज सुमन-फल घौरि | {गीता.[उत्त्] 307.01} प्रतिछाँह-छबि कबि-साखि दै प्रति सों कहै गुरु हौं रि || {गीता.[उत्त्] 307.02} मदन-जयके खम्भ-से रचे खम्भ सरल बिसाल | {गीता.[उत्त्] 307.02} पाटीर-पाटि बिचित्र भँवरा बलित, बेलन लाल || {गीता.[उत्त्] 307.02} डाँड़ो कनक कुङ्कुम-तिलक-रेख-सी मनसिज-भाल | {गीता.[उत्त्] 307.02} पटुली पदिक रति-हृदय जनु कलधौत कोमल माल || {गीता.[उत्त्] 307.03} उनये सघन घनघोर, मृदु झरि सुखद सावन लाग | {गीता.[उत्त्] 307.03} बगपाँति, सुरधनु, दमक दामिनि हरित भूमि-बिभाग || {गीता.[उत्त्] 307.03} दादुर मुदित, भरे सरित-सर, महि उमग जनु अनुराग | {गीता.[उत्त्] 307.03} पिक-मोर-मधुप-चकोर-चातक-सोर उपबन बाग || {गीता.[उत्त्] 307.04} सो समौ देखि सुहावनो नवसत सँवारि-सँवारि | {गीता.[उत्त्] 307.04} गुन-रूप-जोबन-सींव सुन्दरि चलीं झुण्डनि झारि || {गीता.[उत्त्] 307.04} हिण्डोल-साल बिलोकि सब अंचल पसारि-पसारि | {गीता.[उत्त्] 307.04} लागीं असीसन राम-सीतहि सुख-समाजु निहारि || {गीता.[उत्त्] 307.05} झूलहिं, झुलावहिं, ओसरिन्ह गावैं सुहो, गौण्डमलार | {गीता.[उत्त्] 307.05} मञ्जीर-नूपुर-बलय-धुनि जनु काम-करतल-तार || {गीता.[उत्त्] 307.05} अति मुचत स्रमकन मुखनि, बिथुरे चिकुर, बिलुलित हार | {गीता.[उत्त्] 307.05} तम तड़ित उडुगन अरुन बिधु जनु करत ब्योम- बिहार || {गीता.[उत्त्] 307.06} हिय हरषि, बरषि प्रसून निरखति बिबुध-तिय तृन तूरि | {गीता.[उत्त्] 307.06} आनन्द-जल-लोचन, मुदित मन, पुलक तनु भरि पूरि || {गीता.[उत्त्] 307.06} सब कहहिं, अबिचल राज नित, कल्यान-मङ्गल भूरि | {गीता.[उत्त्] 307.06} चिर जियौ जानकिनाथ जग तुलसी-सजीवनि-मूरि || {गीता.[उत्त्] 308.01} अयोध्याकी रमणीयता {गीता.[उत्त्] 308.01} वर्षा-वर्णन {गीता.[उत्त्] 308.राग} सूहो {गीता.[उत्त्] 308.01} कोसलपुरी सुहावनी लरि सरजूके तीर | {गीता.[उत्त्] 308.01} भूपावली-मुकुटमनि नृपति जहाँ रघुबीर || {गीता.[उत्त्] 308.01} पुर-नर-नारि चतुर अति, धरमनिपुन, रत-नीति | {गीता.[उत्त्] 308.01} सहज सुभाय सकल उर श्रीरघुबर-पद-प्रीति || {गीता.[उत्त्] 308.01} श्रीरामपद-जलजात सबके प्रीति अबिरल पावनी | {गीता.[उत्त्] 308.01} जो चहत सुक-सनकादि, सम्भु-बिरञ्चि, मुनि-मन-भावनी || {गीता.[उत्त्] 308.01} सबहीके सुन्दर मन्दिराजिर, राउ-रङ्क न लखि परै | {गीता.[उत्त्] 308.01} नाकेस-दुरलभ भोग लोग करहिं, न मन बिषयनि हरै || {गीता.[उत्त्] 308.02} सब रितु सुखप्रद सो पुरी, पावस अति कमनीय | {गीता.[उत्त्] 308.02} निरखत मनहिं हरत हठि हरित अवनि रमनीय || {गीता.[उत्त्] 308.02} बीरबहूटि बिराजहीं, दादुर-धुनि चहु ओर | {गीता.[उत्त्] 308.02} मधुर गरजि घन बरषहिं, सुनि सुनि बोलत मोर || {गीता.[उत्त्] 308.02} बोलत जो चातक-मोर, कोकिल-कीर, पारावत घने | {गीता.[उत्त्] 308.02} खग बिपुल पाले बालकनि कूजत उड़ात सुहावने || {गीता.[उत्त्] 308.02} बकराजि राजति गगन, हरिधनु, तड़ित दस दिसि सोहहीं | {गीता.[उत्त्] 308.02} नभ-नगरकी सोभा अतुल अवलोकि मुनि-मन मोहहीं || {गीता.[उत्त्] 308.03} गृह-गृह रचे हिडोलना, महि गच काँच सुढार | {गीता.[उत्त्] 308.03} चित्र बिचित्र चहू दिसि परदा फकि-पगार || {गीता.[उत्त्] 308.03} सरल बिसाल बिराजहीं बिद्रुम-खम्भ सुजोर | {गीता.[उत्त्] 308.03} चारु पाटि पटि पुरटकी झरकत मरकत भौंर || {गीता.[उत्त्] 308.03} मरकत भवँर डाँड़ी कनक मनि-जटित दुति जगमगि रही | {गीता.[उत्त्] 308.03} पटुली मनहु बिधि निपुनता निज प्रगट करि राखी सही || {गीता.[उत्त्] 308.03} बहुरङ्ग लसत बितान मुकुतादाम-सहित मनोहरा | {गीता.[उत्त्] 308.03} नव-सुमन-माल-सुगन्ध लोभे मञ्जु गुञ्जत मधुकरा || {गीता.[उत्त्] 308.04} झुण्ड-झुण्ड झूलन चलीं गजगामिनि बर नारि | {गीता.[उत्त्] 308.04} कुसुँभि चीर तनु सोहहीं, भूषन बिबिध सँवारि || {गीता.[उत्त्] 308.04} पिकबयनी मृगलोचनी सारद ससि सम तुण्ड | {गीता.[उत्त्] 308.04} रामसुजस सब गावहीं सुसुर सुसारँग गुण्ड || {गीता.[उत्त्] 308.04} सारङ्ग गुण्ड-मलार, सोरठ, सुहव सुघरनि बाजहीं | {गीता.[उत्त्] 308.04} बहु भाँति तान-तरङ्ग सुनि गन्धरब किन्नर लाजहीं || {गीता.[उत्त्] 308.04} अति मचत, छूटत कुटिल कच, छबि अधिक सुन्दरि पावहीं | {गीता.[उत्त्] 308.04} पट उड़त, भूषन खसत, हँसि-हँसि अपर सखी झुलावहीं || {गीता.[उत्त्] 308.05} फिरि फिरि झूलहिं भामिनी अपनी अपनी बार | {गीता.[उत्त्] 308.05} बिबुध-बिमान थकित भए देखत चरित अपार || {गीता.[उत्त्] 308.05} बरषि सुमन हरषहिं उर, बरनहिं हरगुन-गाथ | {गीता.[उत्त्] 308.05} पुनि पुनि प्रभुहि प्रसंसहीं जय जय जानकिनाथ || {गीता.[उत्त्] 308.05} जय जानकीपति बिसद कीरति सकल-लोक-मलापहा | {गीता.[उत्त्] 308.05} सुरबधू देहिं असीस, चिरजिव राम, सुख-सम्पति महा || {गीता.[उत्त्] 308.05} पावस समय कछु अवध बरनत सुनि अघौघ नसावहीं | {गीता.[उत्त्] 308.05} रघुबीरके गुनगन नवल नित दास तुलसी गावहीं || {गीता.[उत्त्] 309.01} दीपमालिका {गीता.[उत्त्] 309.राग} आसावरी {गीता.[उत्त्] 309.01} साँझ समय रघुबीर-पुरीकी सोभा आजु बनी | {गीता.[उत्त्] 309.01} ललित दीपमालिका बिलोकहिं हित करि अवधधनी || {गीता.[उत्त्] 309.02} फटिक-भीत-सिखरन-पर राजति कञ्चन-दीप-अनी | {गीता.[उत्त्] 309.02} जनु अहिनाथ मिलन आयो मनि-सोभित सहसफनी || {गीता.[उत्त्] 309.03} प्रति मन्दिर कलसनिपर भ्राजहिं मनिगन दुति अपनी | {गीता.[उत्त्] 309.03} मानहुँ प्रगटि बिपुल लोहितपुर पठै दिये अवनी || {गीता.[उत्त्] 309.04} घर घर मङ्गलचार एकरस हरषित रङ्क-गनी | {गीता.[उत्त्] 309.04} तुलसिदास कल कीरति गावहिं, जो कलिमल-समनी || {गीता.[उत्त्] 310.01} वसन्त-विहार {गीता.[उत्त्] 310.राग} गौरी {गीता.[उत्त्] 310.01} अवध नगर अति सुन्दर बर सरिताके तीर | {गीता.[उत्त्] 310.01} नीति-निपुन नर-दिय सबहिं धरम-धुरन्धर, धीर || {गीता.[उत्त्] 310.02} सकल रितुन्ह सुखदायक, तामहँ अधिक बसन्त | {गीता.[उत्त्] 310.02} भूप-मौलि-मनिजहँ बस नृपति जानकीकन्त || {गीता.[उत्त्] 310.03} बन उपबन नव किसलय, कुसुमित नाना रङ्ग | {गीता.[उत्त्] 310.03} बोलत मधुर मुखर खग पिकबर, गुञ्जत भृङ्ग || {गीता.[उत्त्] 310.04} समय बिचारि कृपानिधि, देखि द्वार अति भीर | {गीता.[उत्त्] 310.04} खेलहु मुदित नारि-नर, बिहँसि कहेउ रघुबीर || {गीता.[उत्त्] 310.05} नगर-नारि-नर हरषित सब चले खेलन फागु | {गीता.[उत्त्] 310.05} देखि राम छबि अतुलित उमगत उर अनुराग || {गीता.[उत्त्] 310.06} स्याम-तमाल-जलदतनु निरमल पीत दुकूल | {गीता.[उत्त्] 310.06} अरुन-कञ्ज-दल-लोचन सदा दास अनुकूल || {गीता.[उत्त्] 310.07} सिर किरीट स्रुति कुण्डल, तिलक मनोहर भाल| {गीता.[उत्त्] 310.07} कुञ्चित केस, कुटिल भ्रू, चितवनि भगत-कृपाल || {गीता.[उत्त्] 310.08} कल कपोल, सुक नासिक, ललित अधर द्विज जोति | {गीता.[उत्त्] 310.08} अरुन कञ्ज महँ जनु जुग पाँति रुचिर गज-मोति || {गीता.[उत्त्] 310.09} बर दर-ग्रीव, अमितबल बाहु सुपीन बिसाल | {गीता.[उत्त्] 310.09} कङ्कन-हार मनोहर, उरसि लसति बनमाल || {गीता.[उत्त्] 310.10} उर भृगु-चरन बिराजत, द्विज-प्रिय चरित पुनीत | {गीता.[उत्त्] 310.10} भगत हेतु नर बिग्रह सुरबर गुन-गोतीत || {गीता.[उत्त्] 310.11} उदर त्रिरेख मनोहर, सुन्दर नाभि गँभीर | {गीता.[उत्त्] 310.11} हाटक-घटित, जटित मनि कटितट रट मञ्जीर || {गीता.[उत्त्] 310.12} उरु अरु जानु पीन, मृदु, मरकत खम्भ समान | {गीता.[उत्त्] 310.12} नूपुर मुनि-मन मोहत, करत सुकोमन गान || {गीता.[उत्त्] 310.13} अरुनबरन पदपङ्कज, नखदुति इंदु-प्रकास | {गीता.[उत्त्] 310.13} जनक-सुता-करपल्लव-लालित बिपुल बिलास || {गीता.[उत्त्] 310.14} कञ्जकुलिस-धुज-अंकुस-रेख रचन सुभ चारि | {गीता.[उत्त्] 310.14} जन-मन-मीन हरन कहँ बंसी रची सँवारि || {गीता.[उत्त्] 310.15} अंग अंग प्रति अतुलित सुषमा बरनि न जाइ | {गीता.[उत्त्] 310.15} एहि सुख मगन होइ मन फिरि नहि अनत लोभाइ || {गीता.[उत्त्] 310.16} खेलत फागु, अवधपति, अनुज-सखा सब सङ्ग | {गीता.[उत्त्] 310.16} बरषि सुमन सुर निरखहिं सोभा अमित अनङ्ग || {गीता.[उत्त्] 310.17} ताल, मृदङ्ग, झाँझ, डफ बाजहिं पनव-निसान | {गीता.[उत्त्] 310.17} सुघर सरस सहनाइन्ह गावहिं समय समान || {गीता.[उत्त्] 310.18} बीना-बेनु-मधुर-धुनि सुनि किन्नर-गन्धर्ब | {गीता.[उत्त्] 310.18} निज-गुन गरुअ हरुअ अति मानहिं मन तजि गर्ब || {गीता.[उत्त्] 310.19} निज-निज अटनि मनोहर गान करहिं पिकबैनि | {गीता.[उत्त्] 310.19} मनहुँ हिमालय-सिखरनि लसहिं अमर-मृगनैनि || {गीता.[उत्त्] 310.20} धवल धामतें निकसहिं जहँ तहँ नारि-बरूथ | {गीता.[उत्त्] 310.20} मानहुँ मथत पयोनिधि बिपुल अपसरा-जूथ || {गीता.[उत्त्] 310.21} किंसुकबरन सुअंसुक सुषमा सुखनि समेत | {गीता.[उत्त्] 310.21} जनु बिधु-निबह रहे करि दामिनि-निकर निकेत || {गीता.[उत्त्] 310.22} कुङ्कुम सुरस अबीरनि भरहिं चतुर बर नारि | {गीता.[उत्त्] 310.22} रितु सुभाय सुठि सोभित देहिं बिबिध बिधि गारि || {गीता.[उत्त्] 310.23} जो सुख जोग, जाग, जप, अरु तीरथतें दूरि | {गीता.[उत्त्] 310.23} राम-कृपातें सोइ सुख अवध गलिन्ह रह्यो पूरि || {गीता.[उत्त्] 310.24} खेलि बसन्त कियो प्रभु मज्जन सरजूनीर | {गीता.[उत्त्] 310.24} बिबिध भाँति जाचक जन पाए भूषन चीर || {गीता.[उत्त्] 310.25} तुलसिदास तेहि अवसर माँगी भगति अनूप | {गीता.[उत्त्] 310.25} मृदु मुसुकाइ दीन्हि तब कृपादृष्टि रघुभूप || {गीता.[उत्त्] 311.राग} बसन्त {गीता.[उत्त्] 311.01} खेलत बसन्त राजाधिराज | देखत नभ कौतुक सुर-समाज || {गीता.[उत्त्] 311.02} सोहैं सखा-अनुज रघुनाथ साथ | झोलिन्ह अबीर, पिचकारि हाथ || {गीता.[उत्त्] 311.03} बाजहिं मृदङ्ग, डफ, ताल, बेनु | छिरकैं सुगन्ध भरे मलय-रेनु || {गीता.[उत्त्] 311.04} उत जुबति-जूथ जानकी सङ्ग |पहिरे पट भूषन सरस रङ्ग || {गीता.[उत्त्] 311.05} लिये छरी बेन्त सोन्धैं बिभाग | चाँचरि झूमक कहैं सरसराग || {गीता.[उत्त्] 311.06} नूपुर-किङ्किनि-धुनि अति सोहाइ | ललना-गन जब जेहि धरैँ धाइ || {गीता.[उत्त्] 311.07} लोचन आँजहिं फगुआ मनाइ | छाड़हिं नचाइ, हाहा कराइ || {गीता.[उत्त्] 311.08} चढ़े खरनि बिदूषक स्वाँग साजि | करैं कूटि, निपट गई लाज भाजि || {गीता.[उत्त्] 311.09} नर-नारि परसपर गारि देत | सुनि हँसत राम भाइन समेत || {गीता.[उत्त्] 311.10} बरषत प्रसून बर-बिबुध-बृन्द | जय-जय दिनकर-कुल-कुमुदचन्द || {गीता.[उत्त्] 311.11} ब्रह्मादि प्रसंसत अवध बास | गावत कलकीरति तुलसिदास || {गीता.[उत्त्] 311.02} अयोध्याका आनन्द {गीता.[उत्त्] 311.राग} केदारा {गीता.[उत्त्] 311.02} नगर-रचना सिखनको बिधि तकत बहु बिधिबृन्द | {गीता.[उत्त्] 311.02} निपट लागत अगम, ज्यों जलचरहि गमन सुछन्द || {गीता.[उत्त्] 311.03} मुदित पुरलोगनि सराहत निरखि सुखमाकन्द | {गीता.[उत्त्] 311.03} जिन्हके सुअलि-चख पियत राम-मुखारबिन्द-मरन्द || {गीता.[उत्त्] 311.04} मध्य ब्योम बिलम्बि चलत दिनेस-उडुगन-चन्द | {गीता.[उत्त्] 311.04} रामपुरी बिलोकि तुलसी मिटत सब दुख-द्वन्द || {गीता.[उत्त्] 312.01} रामराज्य {गीता.[उत्त्] 312.राग} सोरठ {गीता.[उत्त्] 312.01} पालत राज यों राजा राम धरमधुरीन | {गीता.[उत्त्] 312.01} सावधान, सुजान, सब दिन रहत नय-लयलीन || {गीता.[उत्त्] 312.02} स्वान-खग-जति-न्याउ देख्यो आपु बैठि प्रबीन | {गीता.[उत्त्] 312.02} नीचु हति महिदेव-बालक कियो मीचुबिहीन || {गीता.[उत्त्] 312.03} भरत ज्यों अनुकूल जग निरुपाधि नेह नवीन | {गीता.[उत्त्] 312.03} सकल चाहत रामही, ज्यों जल अगाधहि मीन || {गीता.[उत्त्] 312.04} गाइ राज-समाज जाँचत दास तुलसी दीन | {गीता.[उत्त्] 312.04} लेहु निज करि, देहु निज-पद-प्रेमपावन पीन || {गीता.[उत्त्] 313.01} सीता-वनवास {गीता.[उत्त्] 313.01} सङ्कट-सुकृतको सोचत जानि जिय रघुराउ | {गीता.[उत्त्] 313.01} सहस द्वादस पञ्चसतमें कछुक है अब आउ || {गीता.[उत्त्] 313.02} भोग पुनि पितु-आयुको, सोउ किए बनै बनाउ | {गीता.[उत्त्] 313.02} परिहरे बिनु जानकी नहि और अनघ उपाउ || {गीता.[उत्त्] 313.03} पालिबे असिधार-ब्रत, प्रिय प्रेम-पाल सुभाउ | {गीता.[उत्त्] 313.03} होइ हित केहि भाँति, नित सुबिचारु, नहि चित चाउ || {गीता.[उत्त्] 313.04} निपट असमञ्जसहु बिलसति मुख मनोहरताउ | {गीता.[उत्त्] 313.04} परम धीर-धुरीन हृदय कि हरष-बिसमय काउ ?|| {गीता.[उत्त्] 313.05} अनुज-सेवक-सचिव हैं सब सुमति, साध सखाउ | {गीता.[उत्त्] 313.05} जान कोउ न जानकी बिनु अगम अलख लखाउ || {गीता.[उत्त्] 313.06} राम जोगवत सीय-मनु, प्रिय-मनहि प्रानप्रियाउ | {गीता.[उत्त्] 313.06} परम पावन प्रेम-परमिति समुझि तुलसी गाउ || {गीता.[उत्त्] 314.01} राम बिचारि कै राखी ठीक दै मन माहिं | {गीता.[उत्त्] 314.01} लोक-बेद-सनेह पालत पल कृपालहि जाहिं || {गीता.[उत्त्] 314.02} प्रियतमा, पति देवता, जिहि उमा रमा सिहाहिं | {गीता.[उत्त्] 314.02} गुरुविनी सुकुमारि सिय तियमनि समुझि सकुचाहिं || {गीता.[उत्त्] 314.03} मेरे ही सुख सुखी, सुख अपनो सपनहूँ नाहिं | {गीता.[उत्त्] 314.03} गेहिनी-गुन-गेहिनी गुन सुमिरि सोच समाहिं || {गीता.[उत्त्] 314.04} राम-सीय-सनेह बरनत अगम सुकबि सकाहिं | {गीता.[उत्त्] 314.04} रामसीय-रहस्य तुलसी कहत राम-कृपाहिं || {गीता.[उत्त्] 315.01} चरचा चरनिसों चरची जानमनि रघुराइ | {गीता.[उत्त्] 315.01} दूत-मुख सुनि लोक-धुनि घर घरनि बूझी आइ || {गीता.[उत्त्] 315.02} प्रिया निज अभिलाष रुचि कहि कहति सिय सकुचाइ | {गीता.[उत्त्] 315.02} तीय-तनयसमेत तापस पूजिहौं बन जाइ || {गीता.[उत्त्] 315.03} जानि करुनासिन्धु भाबी-बिबस सकल सहाइ | {गीता.[उत्त्] 315.03} धीर धरि रघुबीर भोरहि लिए लषन बोलाइ || {गीता.[उत्त्] 315.04} "तात तुरतहि साजि स्यन्दन सीय लेहु चढ़ाइ | {गीता.[उत्त्] 315.04} बालमीकि मुनीस आस्रम आइयहु पहुँचाइ|| {गीता.[उत्त्] 315.05} "भलेहि नाथ, सुहाथ माथे राखि राम-रजाइ | {गीता.[उत्त्] 315.05} चले तुलसी पालि सेवक-धरम अवधि अघाइ || {गीता.[उत्त्] 316.01} आइ लषन लै सौम्पी सिय मुनीसहि आनि | {गीता.[उत्त्] 316.01} नाइ सिर रहे पाइ आसिष जोरि पङ्कजपानि || {गीता.[उत्त्] 316.02} बालमीकि बिलोकि ब्याकुल लषन गरत गलानि | {गीता.[उत्त्] 316.02} सरबिबद बूझत न, बिधिकी बामता पहिचानि || {गीता.[उत्त्] 316.03} जानि जिय अनुमानही सिय सहस बिधि सनमानि | {गीता.[उत्त्] 316.03} राम सदगुन-धाम-परमिति भई कछुक मलानि || {गीता.[उत्त्] 316.04} दीनबन्धु दयालु देवर देखि अति अकुलानि | {गीता.[उत्त्] 316.04} कहति बचन उदास तुलसीदास त्रिभुवन-रानि || {गीता.[उत्त्] 317.01} तौलों बलि, आपुही कीबी बिनय समुझि सुधारि | {गीता.[उत्त्] 317.01} जौलों हौं सिखि लेउँ बन रिषि-रीति बसि दिन चारि || {गीता.[उत्त्] 317.02} तापसी कहि कहा पठवति नृपनिको मनुहारि | {गीता.[उत्त्] 317.02} बहुरि तिहि बिधि आइ कहिहै साधु कोउ हितकारि || {गीता.[उत्त्] 317.03} लषनलाल कृपाल! निपटहि डारिबी न बिसारि | {गीता.[उत्त्] 317.03} पालबी सब तापसनि ज्यों राजधरम बिचारि || {गीता.[उत्त्] 317.04} सुनत सीता-बचन मोचत सकल लोचन-बारि | {गीता.[उत्त्] 317.04} बालमीकि न सके तुलसी सो सनेह सँभारि || {गीता.[उत्त्] 318.01} सुनि ब्याकुल भए, उतरु कछु कह्यो न जाइ | {गीता.[उत्त्] 318.01} जानि जिय बिधि बाम दीन्हों मोहि सरुष सजाइ || {गीता.[उत्त्] 318.02} कहत हिय मेरी कठिनई लखि गई प्रीति लजाइ | {गीता.[उत्त्] 318.02} आजु अवसर ऐसेहू जौं न चले प्रान बजाइ || {गीता.[उत्त्] 318.03} इतहि सीय-सनेह-सङ्कट उतहि राम-रजाइ | {गीता.[उत्त्] 318.03} मौनही गहि चरन, गौने सिख-सुआसिष पाइ || {गीता.[उत्त्] 318.04} प्रेम-निधि पितुको कहे मैं परुष बचन अघाइ | {गीता.[उत्त्] 318.04} पाप तेहि परिताप तुलसी उचित सहे सिराइ || {गीता.[उत्त्] 319.01} गौने मौनही बारहि बारि परि परि पाय | {गीता.[उत्त्] 319.01} जात जनु रथ चीर कर लछिमन मगन पछिताय || {गीता.[उत्त्] 319.02} असन बिनु बन, बरम बिनु रन, बच्यौ कठिन कुघाय | {गीता.[उत्त्] 319.02} दुसह साँसति सहनको हनुमान ज्यायो जाय || {गीता.[उत्त्] 319.03} हेतु हौं सियहरनको तब, अबहु भयो सहाय | {गीता.[उत्त्] 319.03} होत हठि मोहि दाहिनो दिन दैव दारुन दाय || {गीता.[उत्त्] 319.04} तज्यो तनु सङ्ग्राम जेहि लगि गीध जसी जटाय | {गीता.[उत्त्] 319.04} ताहि हौं पहुँचाइ कानन चल्यों अवध सुभाय || {गीता.[उत्त्] 319.05} घोरहृदय कठोर-करतब सृज्यो हौं बिधि बायँ | {गीता.[उत्त्] 319.05} दास तुलसी जानि राख्यो कृपानिधि रघुराय || {गीता.[उत्त्] 320.01} पुत्रि! न सोचिए आई हौं जनक-गृह जिय जानि | {गीता.[उत्त्] 320.01} कालिही कल्यान-कौतुक, कुसल तव, कल्यानि || {गीता.[उत्त्] 320.02} राजरिषि पितु-ससुर प्रभु पति, तू सुमङ्गलखानि | {गीता.[उत्त्] 320.02} ऐसेहू थल बामता, बड़ि बाम बिधि की बानि || {गीता.[उत्त्] 320.03} बोलि मुनि कन्या सिखाई प्रीति-गति पहिचानि | {गीता.[उत्त्] 320.03} आलसिन्हकी देवसरि सिय सेइयहु मन मानि || {गीता.[उत्त्] 320.04} न्हाइ प्रातहि पूजिबो बट बिटप अभिमत-दानि | {गीता.[उत्त्] 320.04} सुवन-लाहु, उछाहु दिन दिन, देबि, अनहित-हानि || {गीता.[उत्त्] 320.05} पार-ताप-बिमोचनी कहि कथा सरस पुरानि | {गीता.[उत्त्] 320.05} बालमीकि प्रबोधि तुलसी, गई गरुइ गलानि || {गीता.[उत्त्] 321.01} जबतें जानकी रही रुचिर आस्रम आइ | {गीता.[उत्त्] 321.01} गगन, जल, थल बिमल तबतें, सकल मङ्गलदाइ || {गीता.[उत्त्] 321.02} निरस भूरुह सरस फूलत, फलत अति अधिकाइ | {गीता.[उत्त्] 321.02} कन्द-मूल, अनेक अंकुर स्वाद सुधा लजाइ || {गीता.[उत्त्] 321.03} मलय मरुत, मराल-मधुकर-मोर-पिक-समुदाइ | {गीता.[उत्त्] 321.03} मुदित-मन मृग-बिहग बिहरत बिषम बैर बिहाइ || {गीता.[उत्त्] 321.04} रहत रबि अनुकूल दिन, ससि रजनि सजनि सुहाइ | {गीता.[उत्त्] 321.04} सीय सुनि सादर सराहति सखिन्ह भलो मनाइ || {गीता.[उत्त्] 321.05} मोद बिपिन बिनोद चितवत लेत चितहि चोराइ | {गीता.[उत्त्] 321.05} राम बिनु सिय सुखद बन, तुलसी कहै किमि गाइ || {गीता.[उत्त्] 322.01} लव-कुश-जन्म {गीता.[उत्त्] 322.01} सुभ दिन, सुभ घरी, नीको नखत, लगन सुहाइ | {गीता.[उत्त्] 322.01} पूत जाये जानकी द्वै, मुनिबधू, उठीं गाइ || {गीता.[उत्त्] 322.02} हरषि बरषत सुमन सुर गहगहे बधाए बजाइ | {गीता.[उत्त्] 322.02} भुवन, कानन, आस्रमनि रहे मोद-मङ्गल छाइ || {गीता.[उत्त्] 322.03} तेहि मुनिसों बिदा गवनें भोर सो सुख पाइ || {गीता.[उत्त्] 322.04} मातु-मौसी-बहिनिहूतें, सासुतें अधिकाइ | {गीता.[उत्त्] 322.04} करहिं तापस-तीय-तनया सीय-हित चित लाइ || {गीता.[उत्त्] 322.05} किए बिधि-ब्यवहार मुनिबर बिप्रबृन्द बोलाइ | {गीता.[उत्त्] 322.05} कहत सब, रिषिकृपाको फल भयो आजु अघाइ || {गीता.[उत्त्] 322.06} सुरुष ऋषि, सुख सुतनिको, सिय-सुखद सकल सहाइ | {गीता.[उत्त्] 322.06} सूल राम-सनेहको तुलसी न जियतें जाइ || {गीता.[उत्त्] 323.01} मुनिबर करि छठी कीन्हीं बारहेङ्की रीति | {गीता.[उत्त्] 323.01} बन-बसन पहिराइ तापस, तोषि पोषे प्रीति || {गीता.[उत्त्] 323.02} नामकरन सुअन्नप्रासन बेद बाँधी नीति | {गीता.[उत्त्] 323.02} समय सब रिषिराज करत समाज साज समीति || {गीता.[उत्त्] 323.03} बाल लालहिं, कहहिं करहैं राज सब जग जीति | {गीता.[उत्त्] 323.03} राम-सिय-सुत, गुर-अनुग्रह, उचित, अचल प्रतीति || {गीता.[उत्त्] 323.04} निरखि बाल-बिनोद तुलसी जात बासर बीति | {गीता.[उत्त्] 323.04} पिय-चरित-चित-चितेरो लिखत नित हित-भीति || {गीता.[उत्त्] 324.01} बालक सीयके बिहरत मुदित-मन दोउ भाइ | {गीता.[उत्त्] 324.01} नाम लव-कुस राम-सिय अनुहरति सुन्दरताइ || {गीता.[उत्त्] 324.02} देत मुनि मुनि-सिसु खेलौना, ते लै धरत दुराइ | {गीता.[उत्त्] 324.02} खेल खेलत नृप-सिसुन्हके बालबृन्द बोलाइ || {गीता.[उत्त्] 324.03} भूप-भूषन-बसन-बाहन, राज-साज सजाइ | {गीता.[उत्त्] 324.03} बरम-चरम, कृपान-सर, धनु-तून लेत बनाइ || {गीता.[उत्त्] 324.04} दुखी सिय पिय-बिरह तुलसी, सुखी सुत-सुख पाइ | {गीता.[उत्त्] 324.04} आँच पय उफनात सीञ्चत सलिल ज्यों सकुचाइ || {गीता.[उत्त्] 325.01} कैकेयी जौलों जियति रही | {गीता.[उत्त्] 325.01} तौलों बात मातुसों मुँह भरि भरत न भूलि कही || {गीता.[उत्त्] 325.02} मानी राम अधिक जननीतें, जननिहु गँस न गही | {गीता.[उत्त्] 325.02} सीय-लषन रिपुदवन राम-रुख लखि सबकी निबही || {गीता.[उत्त्] 325.03} लोक-बेद-मरजाद दोष-गुन-गति चित चख न चही | {गीता.[उत्त्] 325.03} तुलसी भरत समुझि सुनि राखी राम-सनेह सही || {गीता.[उत्त्] 326.01} रामचरितका उल्लेख {गीता.[उत्त्] 326.राग} रामकली {गीता.[उत्त्] 326.01} रघुनाथ तुम्हारे चरित मनोहर गावहिं सकल अवधबासी | {गीता.[उत्त्] 326.01} अति उदार अवतार मनुज-बपु धरे ब्रह्म अज अबिनासी || {गीता.[उत्त्] 326.02} प्रथम ताड़का हति, सुबाहु बधि, मख राख्यो द्विज, हितकारी | {गीता.[उत्त्] 326.02} देखि दुखी अति सिला सापबस रघुपति बिप्रनारि तारी || {गीता.[उत्त्] 326.03} सब भूपनको गरब हर्यो, हरि भञ्ज्यो सम्भु-चाप भारी | {गीता.[उत्त्] 326.03} जनकसुता समेत आवत गृह परसुराम अति मदहारी || {गीता.[उत्त्] 326.04} तात-बचन तजि राज-काज सुर चित्रकूट मुनिबेष धर्यो | {गीता.[उत्त्] 326.04} एक नयन कीन्हों सुरपति-सुत, बधि बिराध रिषि-सोक हर्यो || {गीता.[उत्त्] 326.05} पञ्चबटी पावन राघव करि सूपनखा कुरूप कीन्हीं | {गीता.[उत्त्] 326.05} खर-दूषन संहारि कपटमृग-गीधराज कहँ गति दीन्हीं || {गीता.[उत्त्] 326.06} हति कबन्ध, सुग्रीव सखा करि, बेधे ताल, बालि मार्यो | {गीता.[उत्त्] 326.06} बानर-रीछ सहाय, अनुज सँग सिन्धु बाँधि जस बिस्तार्यो || {गीता.[उत्त्] 326.07} सकुल पुत्र दल सहित दसानन मारि अखिल सुर-दुख टार्यो | {गीता.[उत्त्] 326.07} परमसाधु जिय जानि बिभीषन लङ्कापुरी तिलक सार्यो || {गीता.[उत्त्] 326.08} सीता अरु लछिमन सँग लीन्हें औरहु जिते दास आए | {गीता.[उत्त्] 326.08} नगर निकट बिमान आए, सब नर-नारी देखन धाए || {गीता.[उत्त्] 326.09} सिव-बिरञ्चि, सुक-नारिदादि मुनि अस्तुति करत बिमल बानी | {गीता.[उत्त्] 326.09} चौदह भुवन चराचर हरषित, आए राम राजधानी || {गीता.[उत्त्] 326.10} मिले भरत, जननी, गुर, परिजन चाहत परम अनन्द भरे | {गीता.[उत्त्] 326.10} दुसह-बियोग-जनित दारुन दुख रामचरन देखत बिसरे || {गीता.[उत्त्] 326.11} बेद-पुरान बिचारि लगन सुभ महाराज अभिषेक कियो | {गीता.[उत्त्] 326.11} तुलसिदास जिय जानि सुअवसर भगति-दान तब माँगि लियो ||