आफू–आफूबाट / द्वारिका श्रेष्ठ
फुकाल्न हुन्न यो आफूलाई आफ्नो कोटझैँ
केही विश्रान्ति र धूलोबाट मुक्त हुन
टाटैटाटा डोबहरू आफ्ना, अरूका
हातखुट्टा र अनुहारहरूका ।
उघार्न हुन्न न त आफ्ना लुगाका सिउनीहरूलाई झैँ
कि सोचूँ नयाँ सिर्जनाको नयाँ खाका
कि सोधूँ पुरानो सिर्जनाको सीमाबद्धता ।
धूलो उड्छ— उड्छ आफ्नै टेकेकोबाट
डोब र अनुहारहरू उत्रिएर आउँछन् आफ्नो परिचयबाट
र सीमाको बद्धता हुन्छ आफ्नै थकाइबाट ।
हराउने ? खै, कहाँ हराउने र ?—
परिचयले ढाकिएको यस बस्तीमा
अनुहार उत्रिएको यस ठाउँमा ।
हाम्रो निद्रा कति पातला
खप्टै खप्ट्याउँछु निद्रा दिएर
एकपछि अर्को क्षणमा
र एकपछि अर्को रातमा ।
यो माकुराको जाल
कति पातलो, कति सुन्दर
चिच्याउनु हुन्न, न त सारो कराउनु हुन्छ
चुँडिन्छ यो मन मनैभित्र
कुरुपिन्छ यो मन मनैभित्र
यो मन कस्तो?
उफ्। कसरी खजमजाउन सक्छ
आफ्ना सन्तोषका सतहलाई
आफ्ना सीमाका साँधलाई
सन्तोष जो रोपिएन एउटै ठाउँमा
र जो लिएन एउटै रूप
इच्छा जो बढ्यो माछाझैँ
ठूलो–ठूलो हुँदै सानो माछा खाँदै
सीमा जो तरङ्गिइरहन्छ बेर्दै–बेर्दै माछालाई
बेर्दै–बेर्दै सम्पूर्ण पोखरीलाई।
यस आकाशभरिको प्रकाशको विकिरण
मेरो आँखा मानौँ एउटा पोखरी
म अङ्गीकार गरिरहेछु
मात्र लट्ठिन थकाइबाट, आफ्नो अनुहारबाट
सूर्यको उदाउनु र अस्ताउनु
मात्र बिउँझनु र सुत्नु
रेखाबद्धता सीमाको
जो बाँध्न सकिएन यी पाखुरा र पिडौँलामा,
बिउँझनुको एउटा विवशता
जस्तो हिँड्नुको एउटा अतिक्रमणता
आफ्ना सीमाबद्धताहरूमा
जन्मनुको सीमाबद्धता
वर्षौं–वर्षौं साँध–सीमा लगाउँछ ।
मौन र स्थिरता एउटा मृत्यु
हामी मात्र एउटा बीज
जो फस्टियो अनेक हाँगा र उपशाखामा
हाम्रो सुस्केराहरूका माझमा
हामी एक्ला बीज
उभिइरहेछौँ सम्भ्रममा आफ्नै रूखको छहारीमा
आफ्ना इच्छाका छायाहरूमा ।
यो बुद्धको बोधिवृक्ष र यो बुद्धको निर्वासन ।
