એક સરરિયલ સફર / સિતાંશુ યશશ્ચંદ્ર મહેતા
ગયેલો તો મ્યુજિયમ્માં.
ત્યાં જોયા મા’રાજા મમી.
તાળવે અથડઈ બોલી પડ્યો :
રાજા, રાજા, સુથાર દંડ, સુથાર દંડ.
કે’ કે નહીં દંડું નહીં દંડું.
થાય શું ? તે ચાલ્યો પાછો દખણાદી વાટે.
વાટમાં મલી મારી પગલી.
ધૂળની ઢગલીની એ તો સગલી.
પૂછ્યું કે પગલીબેન, પગલીબેન, ક્યાં ચાલ્યાં ?
તો કે તારા પગની ચારે પાસ !
પગલી તો પસરી. પસરી તો કોતર. કોતર તો કાળવું.
કાળવું બીકાળવું ને ભેંકાર,
કોતરમાં હું તો ભૂલો પડ્યો.
ભમતાં ભમતાં ચણો જડ્યો
ચણો જડ્યો, ને લાગી ભૂખ.
થાય કે ચણો ખઉં, ચણો ખઉં.
ચણો ખાધો. ને લાગી ભૂખ.
થાય કે ચણો ખઉં, ચણો ખઉં.
ખાતાં ખાતાં ચણો જડ્યો,
જડતાં જડતાં ચણો દડ્યો,
ચણો દડ્યો આગળ ને આગળ
ચણો આગળ ને હું પાછળ.
જાય દોડ્યા જાય દોડ્યા એ બેય
ને હું તો રહી ગયો પાછળ બેયની.
તે દોડતા દોડતા બેય પડ્યા ખોડમાં
હું કગર્યો :
ખોડ, ખોડ, ચણો આપ; ચણો આપ.
કે’ કે ચણો તો ના આપું,
કે’તો હોય તો આ બીજો આપું.
હું તો કગર્યો : ખોડ, ખોડ, ચણો આપ, ચણો આપ.
નહીં આપું; નહીં આપું.
ખોડની સાથે કેવી હોડ ? કળથી લઈએ કામ તમામ
હળવે રહીને તરાડમાંથી જોયું માંહ્ય -
માંહ્ય તો ભગવી ખુરશી. પીળું ટેબલ. પાવલો પાણી
ને માથે બત્તી.
ત્યાં ચણો હું ને સુતાર - ત્રણે રમે તીનપત્તી,
ખુરશી બોલે કિચૂડ કિચૂડ.
ટેબલ બોલે કિચૂડ કિચૂડ.
ખીલા જ કાઢી લીધેલા, ક્યાં નાખ્યા હશે, ભઈ ?
મને ખબર નઈં, મને ખબર નઈં, મને ખબર નઈં.
મને ખબર નઈં.
બધેય ને મેં સંભળાવી બેચાર બાપગોતર
’લ્યા આવું તે કેવું કોતર ?
પગલી ખંખેરતોકને ચાલ્યો
ચાલું ને ખંખેરું પગલીને
એક ડગલું ને ખંખેરું એક પગલું,
એક ડગલું ને ખંખેરું એક પગલું.
પણ વાટ તો પગલાંને જણ્યાં જ કરે જણ્યાં જ કરે.
સદીઓને સંઘરતા મ્યુજિયમમાં મારી આંખો
એમને ગણ્યા જ કરે ગણ્યા જ કરે.
પગલી ખંખેરું તો ઘેરે મ્યુજિયમ
મ્યુજિયમના મા’રાજા મમી
મોં અસલ મારા જેવું જ કરી
બોલ્યા મારી ગમી એ ગંડુ
કે નહીં દંડું નહીં દંડું
થાય શું?